Được chẩn đoán bị dị tật tim bẩm sinh từ trước khi sinh, ngay sau khi chào đời tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, bệnh nhi Nguyễn Minh H. (sinh ngày 13/5) đã được khẩn trương chuyển cấp cứu sang bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng nguy kịch. Trẻ phải thở máy liên tục, liên tục xuất hiện các cơn tím tái, liên tục tụt huyết áp và mạch chậm; các bác sĩ thường xuyên phải cấp cứu tình trạng ngừng tuần hoàn, trẻ phải sử dụng phối hợp nhiều thuốc vận mạch liều cao, nhưng tình trạng không cải thiện.

Ngay sau khi tiếp nhận bệnh nhi, Trung tâm Tim mạch trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương đã chẩn đoán bệnh nhi bị dị tật tim bẩm sinh là “Tứ chứng Fallot” có kèm theo tình trạng tăng áp lực động mạch phổi và ống động mạch đã đóng.

Đây là ca bệnh đặc biệt vì bệnh nhi có diễn biến không giống với những trường hợp được chẩn đoán là “Tứ chứng Fallot” thông thường. Trước tình huống này, các bác sĩ Trung tâm Tim mạch trẻ em đã tiến hành hội chẩn cấp cứu cho bệnh nhân và khẩn trương quyết định mổ cấp cứu nhằm sửa chữa và đưa giải phẫu trái tim của bệnh nhân trở về bình thường, kèm theo phải điều trị tình trạng tăng áp động mạch phổi vô căn từ thời kỳ bào thai hiếm gặp.

Ngay khi quyết định các bác sĩ đã dự đoán quá trình phẫu thuật cũng như hồi sức sau phẫu thuật cho trường hợp này hết sức phức tạp. Tuy nhiên chỉ có phẫu thuật mới có thể cứu sống bệnh nhi.

TS.BS Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc Trung tâm Tim mạch trẻ em, người trực tiếp phẫu thuật sửa chữa để tim cho bệnh nhi cho biết: “Ca phẫu thuật bắt đầu từ 2 giờ sáng ngày 14/5 lúc đó em bé được 15 giờ tuổi. Suốt 5 tiếng đồng hồ phẫu thuật liên tục, bệnh nhi xuất hiện nhiều diễn biến phức tạp; diễn biến ngay sau mổ của trẻ cũng xấu dần đi theo từng giờ từng phút do tình trạng tăng áp lực động mạch phổi.

Tuy bệnh nhi đã được hồi sức tích cực, cho thở máy với khí NO để giảm áp lực động mạch phổi, nhưng không hiệu quả, ê kíp hội chẩn đã đưa ra quyết định sử dụng biện pháp trao đổi oxy qua màng ngoài cơ thể (ECMO), nhằm hỗ trợ cho tuần hoàn và hô hấp cho bệnh nhân. Đồng thời, các bác sĩ cũng tiến hành thông tim chẩn đoán đánh giá giải phẫu động mạch phổi và loại trừ các căn nguyên gây tăng áp lực động mạch phổi khác. Sau 4 ngày liên tục sử dụng ECMO, rất may tình trạng trẻ đã cải thiện rõ rệt, đã được cai và rút ECMO. Hiện bệnh nhi đã được rút máy thở, tự thở tốt với tình trạng ổn định và chuẩn bị được ra viện.

Hiện kết quả siêu âm tim trước khi ra viện cho thấy, tim của cháu H. hoạt động đã giống tim bình thường và áp lực động mạch phổi đã trở về bình thường.

Theo đó, để có thể tiến hành điều trị thành công cho bệnh tim bẩm sinh đặc biệt phức tạp này, ngoài trang thiết bị hiện đại, thuốc men đầy đủ, cần phải có một ekip đồng bộ bao gồm: Nội khoa chẩn đoán, phẫu thuật, gây mê, chạy máy tim phổi nhân tạo và hồi sức đối với trẻ sơ sinh. Đây là ca bệnh hiếm gặp với tổn thương phức tạp, nặng nề đã được các bác sĩ của Trung tâm Tim mạch trẻ em điều trị kịp thời và thành công, mang lại cho trẻ một tương lai mới phát triển bình thường như bao em bé khác.

Ca phẫu thuật bệnh nhi mắc tim bẩm sinh nhỏ tuổi nhất này đã khẳng định trình độ chuyên của các bác sĩ Việt Nam trong các bệnh lý tim bẩm sinh phức tạp.

Cũng theo TS.BS Nguyễn Lý Thịnh Trường, “Tứ chứng Fallot” là một khuyết tật nghiêm trọng của quả tim, xuất hiện ngay từ thời kỳ bào thai. Phần lớn các trường hợp mắc tổn thương tim bẩm sinh này sẽ cần phẫu thuật khi trẻ được 6-9 tháng tuổi, rất hiếm khi cần phải phẫu thuật từ trong thời kỳ sơ sinh.

Đối với những trường hợp tứ chứng Fallot có tình trạng tăng áp lực động mạch phổi (vô căn hoặc tăng áp động mạch phổi từ trong bào thai) ngay sau sinh là rất hiếm gặp, đe doạ tính mạng ngay sau khi ra đời, cần phải phẫu thuật và can thiệp hồi sức khẩn cấp. Kể cả khi phẫu thuật thành công thì tỷ lệ tử vong cũng rất cao do quá trình hồi sức rất phức tạp và nặng nề, đòi hỏi các bác sĩ hồi sức cần có kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành hồi sức tim mạch cũng như hồi sức sau mổ.