Theo Van Gogh là một đạo diễn nổi tiếng người Hà Lan và là chắt của họa sĩ lừng danh Vicent Van Gogh. Ông bị một thành viên trong mạng lưới khủng bố Hồi giáo cực đoan Hofstad ám sát vì đã động chạm đến các vấn đề của người Hồi giáo. Cái chết của Theo đã làm dấy lên những xung đột về sắc tộc, tôn giáo trên khắp xứ sở hoa tuylíp này. Phiên tòa xét xử kẻ giết Theo là phiên tòa đầu tiên áp dụng Luật Chống khủng bố mới của châu Âu. Liệu tội ác có bị trừng phạt, những xung đột này có được giải quyết?

Kỳ 1: Cái chết thảm của Theo Van Gogh và kẻ sát nhân

Theo Van Gogh.

Theo Van Gogh là cháu ba đời họa sĩ tài năng người Hà Lan Vicent Van Gogh. Ông có một cuộc đời rất khác thường, chẳng khác gì với các bậc tiền bối của mình. Theo là một nhà hùng biện và là một đạo diễn phim nổi tiếng, đồng thời ông cũng là một nhà văn, nhà báo, nghệ sĩ, nhà sản xuất điện ảnh... Ông nổi tiếng với bản tính cực kỳ ngay thẳng.

Tuy nhiên, chính bản tính thẳng thắn đôi lúc thái quá đó đã làm nhiều người ghét ông. Theo luôn cố gắng thể hiện quan điểm của mình mà không để ý đến việc có thể xúc phạm đến người khác. Và thực tế, ông đã làm tổn thương nhiều người với tính cách đó, đặc biệt là những người theo đạo Hồi giáo.

Sự giận dữ của người Hồi giáo đối với Van Gogh lên đến đỉnh điểm vào ngày 29/8/2004 khi bộ phim “Sự khuất phục” do ông làm đạo diễn và một chính trị gia Ayaan Hirsi Ali viết kịch bản được phát sóng trên truyền hình Hà Lan. Bộ phim miêu tả 4 người phụ nữ ở trần với khuôn mặt phủ kín bằng tấm mạng màu đen trong suốt. Cơ thể của họ chi chít các ký tự của Kinh Koran. Trên lưng và chân của một số phụ nữ còn hằn những vết roi màu đỏ, đó là hậu quả của những hình phạt cho những phụ nữ không chịu khuất phục. Không quá ngạc nhiên khi bộ phim chỉ có độ dài 10 phút này đã khiến cho cộng đồng Hồi giáo phẫn nộ.

Không lâu sau khi bộ phim “Sự khuất phục” được phát sóng, Theo bắt đầu bị đe dọa. Lo lắng cho ông, đồng nghiệp của ông đã khuyên ông thuê vệ sĩ, nhưng ông đã bỏ qua bởi vì ông không tin ai đó sẽ chọn ông làm mục tiêu.

Vào khoảng 8 giờ 45 phút sáng ngày 2/11/2004, trong khi Theo đang đạp xe đi làm thì một kẻ lạ trong trang phục truyền thống của người Marốc đã tấn công ông một cách tàn bạo bên ngoài Tòa thị chính Amxtecđam. Kẻ tấn công đã bắn và đâm một cách điên cuồng lên ngực Theo Van Gogh. Cuối cùng, hắn đã găm một bức thư bằng dao lên ngực Theo rồi bỏ chạy.

Kẻ tấn công được xác định là Mohammed Bouyeri, 26 tuổi, một tín đồ Hồi giáo cực đoan mang hai quốc tịch Hà Lan và Marốc. Các điều tra viên cho biết Bouyeri giết Theo vì bộ phim “Sự khuất phục” của Theo đã xúc phạm đến niềm tin tôn giáo của hắn và vì hắn căm ghét thế giới phương Tây và những người đã không chấp nhận giá trị của đạo Hồi.

Kẻ sát nhân Mohammed Bouyeri.

Mohammed Bouyeri sinh ngày 8/3/1978 tại phía tây Amxtécđam. Hắn là con trai duy nhất trong một gia đình bốn anh chị em có bố mẹ là người Marốc nhập cư. Hồi trẻ, Bouyeri học tập rất chăm chỉ và đạt được điểm rất cao. Bouyeri rất thích môn kế toán và hắn đã nghiên cứu nó trong 5 năm tại trường Mondriaan. Sau đó, hắn tiếp tục học cao hơn tại Học viện kỹ thuật tại thành phố Diemen thuộc phía bắc Amxtecđam. Tại đây, hắn học chuyên ngành thương mại và công nghệ thông tin. Tuy nhiên, sau vài năm hắn đã bỏ học giữa chừng.

Bouyeri từng bị tống giam bảy tháng vì tội sử dụng bạo lực. Người ta cho rằng trong khi ngồi tù, Bouyeri đã tự nghiên cứu đạo Hồi. Sau khi được thả, Bouyeri làm tình nguyện viên cho một trung tâm của khu phố Stichting Eigenwijks tại Amxtécđam. Bouyeri làm việc rất chăm chỉ và thường tổ chức hoạt động cho các nhóm thanh niên trong khu vực. Hắn được các đồng nghiệp quý mến và được xem như là một thanh niên thông minh. Tuy nhiên, vấn đề bắt đầu xuất hiện khi Bouyeri có những thay đổi một cách cơ bản sau khi mẹ hắn chết vì ung thư năm 2002.

Bouyeri bắt đầu mặc những bộ trang phục truyền thống của Hồi giáo và có mặt tại nhà thờ Hồi giáo Al-Tawhid để tham dự các buổi lễ. Bouyeri giữ một khoảng cách nhất định với các đồng nghiệp. Thậm chí hắn còn thôi làm tình nguyện viên tại Stichting Eigenwijks. Bouyeri kết giao với những người có cùng quan điểm cực đoan với mình. Một trong những người bạn của Bouyeri là Samir Azzouz, 18 tuổi, một người Hồi giáo chính thống, đã bị bắt ở Hà Lan vì âm mưu đánh bom sân bay Schiphol của Amxtécđam và quốc hội Hà Lan. Bouyeri được cho là có mối quan hệ bạn bè với các phần tử Hồi giáo cực đoan nguy hiểm khác đang bị chính phủ giám sát. Thật ngạc nhiên, mặc dù có mối liên hệ với những nhóm chiến đấu Hồi giáo bị giám sát chặt chẽ, nhưng Bouyeri lại không bị liệt vào “danh sách khủng bố cần theo dõi”.

Trong thời gian này, Bouyeri đã tham gia một nhóm Hồi giáo chiến đấu nổi tiếng Hofstad. Vụ giết Theo Van Gogh là vụ ám sát đầu tiên của Bouyeri trong mạng lưới Hofstad. Người ta tin rằng hắn và tổ chức của mình đang lên các kế hoạch ám sát khác. Mục tiêu ám sát tiếp theo là Ayaan Hirsi Ali và nghị sĩ cánh phải có quan điểm bảo thủ Geert Wilders.

Quang Phúc

Đón đọc kỳ tới: Nghị sĩ Ayaan Hirsi và bức thư đe dọa