Tham dự chương trình có các chuyên gia, diễn giả và đại diện hơn 200 doanh nghiệp xuất khẩu trong và ngoài tỉnh Vĩnh Long. Phát biểu tại hội thảo, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đánh giá cao hoạt động xuất khẩu của tỉnh Vĩnh Long tiếp tục duy trì ổn định và có bước phát triển tích cực. Quy mô và cơ cấu xuất nhập khẩu từng bước được mở rộng, cho thấy hiệu quả bước đầu của việc liên kết, phát huy lợi thế vùng sau sáp nhập. Cùng với đó, Vĩnh Long có thế mạnh rõ nét trong các nhóm hàng nông sản, thủy sản và sản phẩm chế biến từ nông nghiệp; đặc biệt là trái cây, thủy sản nuôi trồng, sản phẩm chế biến thực phẩm, dừa và các sản phẩm từ dừa. Tuy nhiên Vĩnh Long có nhiều khó khăn, thách thức trong cơ cấu xuất khẩu chưa đa dạng, giá trị gia tăng thấp; hạ tầng logistics và chế biến còn hạn chế, ảnh hưởng cạnh tranh mạnh từ các địa phương lân cận.

Ông Trần Thanh Hải đề nghị, tỉnh Vĩnh Long cần có nhiều chính sách thu hút đầu tư nhằm đa dạng hóa sản xuất, chế biến gắn với vùng nguyên liệu; cải thiện môi trường đầu tư, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu trọng điểm và đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Trúc Sơn, việc Hoa Kỳ áp dụng thuế đối ứng 20% từ ngày 07/8/2025, đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam đã tạo ra tác động trực tiếp và sâu rộng đến hoạt động xuất khẩu, nhất là đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh Vĩnh Long như các sản phẩm từ dừa, thủy sản, dệt may, da giày - túi xách, nông sản chế biến,...

Mặc dù gặp nhiều thách thức, xuất khẩu của tỉnh vẫn duy trì tăng trưởng tích cực, với các kết quả nổi bật ở các thị phần như: châu Á 1,746 tỷ USD, tăng 19,65%, chiếm 47,73%; châu Mỹ 1,384 tỷ USD, tăng 11,3%, chiếm 37,84%; châu Âu 470 triệu USD, tăng 19,72% chiếm 12,85%; châu Đại Dương 45,08 triệu USD, tăng 20,71% và châu Phi: 13,135 triệu USD, tăng 32,95%.

Đặc biệt, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường trọng điểm, đạt gần 1,12 tỷ USD, chiếm 30,3% tổng kim ngạch, là thị trưởng xuất khẩu chiến lược của nhiều ngành hàng xuất khẩu mũi nhọn của tỉnh Vĩnh Long. Tuy nhiên, thuế đối ứng 20% đã tạo ra những tác động ảnh hưởng tăng chi phí, buộc giảm giá để giữ đơn hàng; chuyển dịch đơn hàng sang Mexico, Thái Lan; thủy sản (đặc biệt là tôm nuôi) chịu áp lực cạnh tranh mạnh; doanh nghiệp nhỏ khó mở rộng thị trường do thiếu vốn và công nghệ, nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại tăng cao.

Phó Chủ tịch Nguyễn Trúc Sơn cho hay, UBND tỉnh Vĩnh Long đề ra giải pháp nhằm thích ứng chính sách thuế Hoa Kỳ; trong đó tập trung chủ yếu như: xem việc thích ứng chính sách thuế Hoa Kỳ là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài cần siết chặt quản lý xuất xứ, kiểm soát rủi ro chuyển tải; triển khai đồng bộ mã số vùng trồng, vùng nuôi; tăng cường năng lực phòng vệ thương mại cho doanh nghiệp; đa dạng hóa hình thức chứng nhận chất lượng theo yêu cầu về các tiêu chuẩn và quy định bắt buộc của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA). Đây không chỉ là giải pháp ứng phó trước mắt, mà còn là bước đi bắt buộc để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Cùng với đó, doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào một thị trường nhất định và mở rộng dư địa tăng trưởng. Tỉnh Vĩnh Long mở rộng và khai thác hiệu quả các thị trường có năng lực tăng trưởng cao, nhu cầu ổn định, ít rào cản hơn như: châu Âu - hưởng lợi từ Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) và Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Vương quốc Anh (UKVFTA); châu Đại Dương (Autralia, New Zealand) - hưởng lợi lớn từ Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP); Nam Á - Trung Đông - Halal - châu Phi, hoặc định hướng chuyển sang các khu vực thị trường mới nổi đang có đà tăng trưởng tốt đối với nhập khẩu hàng hóa của tỉnh Vĩnh Long như: Thị trường Trung Á tăng 42,17%, Nam Á tăng 35,22%, châu Phi tăng 32,95% và một số thị trường khác,...

Ngoài ra, tỉnh Vĩnh Long khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ để tăng giá trị gia tăng; hạn chế xuất khẩu thô, tập trung vào sản phẩm chế biến chất lượng cao; phát triển mạnh mẽ ngành dừa, trái cây chế biến, lợi thế đặc trưng của vùng. Bên cạnh đó, tỉnh Vĩnh Long hoàn thiện hạ tầng và dịch vụ logistics, giảm chi phí, tăng năng lực cạnh tranh. Đây là điều kiện then chốt để giảm giá thành và tăng sức cạnh tranh hàng hóa, nông sản của tỉnh…

Song song với việc thích ứng thuế, hội thảo cũng mở ra hướng đi mới cho doanh nghiệp thông qua thị trường Halal. Với hơn 2 tỷ người tiêu dùng trên toàn cầu, trong đó 60% tại châu Á, Halal là phân khúc giàu tiềm năng cho các sản phẩm nông – thủy sản, dừa chế biến và du lịch sinh thái của Vĩnh Long, Bến Tre và Trà Vinh. Lợi thế địa kinh tế sau sáp nhập cho phép tỉnh hình thành hành lang kinh tế biển và logistics liên hoàn, kết nối trực tiếp tới các cảng nước sâu Định An và cụm Duyên Hải. Đây là nền tảng để triển khai các giải pháp logistics xanh, giảm chi phí vận chuyển và nâng cao tính cạnh tranh của hàng xuất khẩu.

Tại hội thảo các đại biểu có nhiều tham luận về định hướng phát triển xuất khẩu bền vững cho doanh nghiệp Vĩnh Long qua các nhóm giải pháp, như : đẩy mạnh logistics và hạ tầng kết nối; khai thác lợi thế đường thủy, phát triển mô hình "Barge-to-Ship" để giảm 20-30% chi phí vận tải; xây dựng cảng xanh, kho bãi chuẩn LEED/LOTUS, đồng thời số hóa quản lý xuất nhập khẩu để tăng minh bạch; mở rộng sang thị trường Halal, EU và Trung Đông, hạn chế phụ thuộc vào một khu vực,... Với chiến lược này, Vĩnh Long không chỉ ứng phó hiệu quả với thách thức từ chính sách thuế Hoa Kỳ mà còn từng bước nâng cao vị thế trở thành trung tâm nông sản – logistics chiến lược của Đồng bằng sông Cửu Long, thúc đẩy xuất khẩu bền vững đến năm 2030./.