Nhân dịp này, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu đã trả lời phỏng vấn báo chí về kết quả chuyến công tác.

Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu cho biết, nhận lời mời của Chủ tịch Quốc hội CH Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim, Chủ tịch Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga Vyacheslav Volodin, Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Moon Hee Sang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta đã tham dự Hội nghị Chủ tịch Quốc hội các nước Á Âu lần thứ 3 và thăm chính Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ.

MSEAP 3 có những đặc điểm khác hơn so với hai lần trước. Hội nghị MSEAP là cơ chế được hình thành theo sáng kiến của Chủ tịch Duma Quốc gia Nga và Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc. Hội nghị đầu tiên được tổ chức tại LB Nga năm 2016 có 18 lãnh đạo Nghị viện/Quốc hội các nước tham dự. Hội nghị lần thứ hai được tổ chức tại Hàn Quốc đã thu hút 22 lãnh đạo Nghị viện/Quốc hội các nước tham dự.

Theo số liệu ban tổ chức cung cấp, Hội nghị MSEAP 3 lần này có tới 35 Nghị viện/Quốc hội các nước thành viên, đặc biệt có 22 Chủ tịch Quốc hội, 12 Phó Chủ tịch Quốc hội. Có thể nói, thành phần tham dự đông đảo thể hiện sự quan tâm rất lớn của nghị viện các nước thành viên, cũng như thể hiện sự tham gia của các nước. Lần này ba nước đồng chủ trì đã chọn chủ đề “Hợp tác kinh tế, môi trường và phát triển bền vững ở các nước khu vực Á Âu”.

Chủ đề này vừa bàn những vấn đề có thể xử lý ngay trong hiện tại, vừa mang tính chất chiến lược dài hạn. Cũng giống như hai hội nghị trước, Hội nghị MSEAP 3 đã tiến hành 3 phiên họp toàn thể, lần lượt các Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội các nước phát biểu về chủ đề chung của hội nghị. Tuy nhiên, vào phát biểu cụ thể thì các Chủ tịch Quốc hội/Trưởng đoàn đã nêu lên khá toàn diện những vấn đề lớn về an ninh, chính trị, kinh tế, môi trường và các vấn đề mới phát sinh trong khu vực Á Âu. Các nước đề cập rất sâu về chủ nghĩa khủng bố, bạo lực, di cư, vấn đề bảo hộ thương mại…

Hầu hết các ý kiến đưa ra đều tích cực, với tinh thần hợp tác, mong muốn thúc đẩy phát triển trong khu vực, đưa các nước trong khu vực phát triển bền vững và thịnh vượng. Đặc biệt là hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, các ý kiến đều mong muốn tăng cường hợp tác nghị viện để thúc đẩy các chính phủ hợp tác, liên kết kinh tế.

Trong bài phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, vấn đề đầu tiên được Chủ tịch Quốc hội đặt ra cũng là Nghị viện/Quốc hội các nước phải có trách nhiệm thúc đẩy chính phủ các quốc gia trong khu vực liên kết kinh tế, đẩy mạnh thương mại đa phương để góp phần cho sự tăng trưởng của từng quốc gia và khu vực.

Vấn đề thứ hai cũng được đại diện nhiều nước phát biểu là vấn đề môi trường, biến đổi khí hậu. Phát biểu của Chủ tịch Quốc hội nước ta cũng đề xuất các nước phải chung tay hỗ trợ khắc phục tác động của biến đổi khí hậu, nhất là những quốc gia phát triển, có điều kiện nên tăng cường hỗ trợ cho các nước đang phát triển để giúp tăng năng lực tự bảo vệ, khắc phục những tác hại của biến đổi khí hậu.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, vấn đề thứ ba được Chủ tịch Quốc hội các nước thảo luận nhiều là đánh giá tổ chức hoạt động của nghị viện các nước Á Âu. Nhiều ý kiến bày tỏ sự đồng thuận cho rằng, tổ chức này rất cần thiết cho nhu cầu tất yếu của các nước trong khu vực, nhằm thúc đẩy việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững.

Cũng có ý kiến đề cập về lòng tin trong hoạt động của các nghị viện trong khu vực. Điều này rất quan trọng, bởi có lòng tin thì khi hình thành cơ chế mới sẽ phát triển bền vững. Cơ chế mới này phải gắn kết với các cơ chế đang có, ví dụ phải gắn với các hoạt động của Liên minh nghị viện khu vực cũng như Liên minh Nghị viện thế giới (IPU).

Một vấn đề được các lãnh đạo Quốc hội/nghị viện các nước rất quan tâm là muốn tiến tới và tăng cường đổi mới quản trị toàn cầu. Vấn đề lớn nhất của quản trị toàn cầu chính là công bằng, dân chủ và hiệu quả cao. Mặc dầu diễn đàn nghị viện chỉ diễn ra trong một ngày, nhưng tất cả các Chủ tịch Quốc hội các nước trong khu vực là trưởng đoàn đều dành thời gian phát biểu ở phiên toàn thể. Kết quả của hội nghị, cũng như hai lần họp trước, hội nghị đã ra Tuyên bố chung.

Tuyên bố chung là văn kiện rất quan trọng, tổng kết lại toàn bộ các ý kiến thảo luận tại phiên toàn thể. Tại MSEAP 3, Đoàn Việt Nam đã tham gia nhóm soạn thảo Tuyên bố chung. Những đóng góp của Việt Nam vào Tuyên bố chung được các nước thành viên rất ủng hộ. Đặc biệt, Đoàn Việt Nam nêu ra vấn đề là mọi tranh chấp đều phải được giải quyết bằng biện pháp hòa bình và xử lý theo luật pháp quốc tế, bao gồm cả vấn đề Biển Đông.

Về các hoạt động bên lề Hội nghị MSEAP 3, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu đánh giá, hầu hết các Chủ tịch Quốc hội đều xem đây là cơ hội tốt để gặp gỡ Chủ tịch Quốc hội các nước khác, cùng bàn về hợp tác song phương giữa hai nước cũng như giữa hai Quốc hội hai nước.

Trong hội nghị lần này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã gặp song phương với Chủ tịch Duma Quốc gia Nga Vyacheslav Volodi , Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc  Moon Hee Sang, Chủ tịch Hạ viện Belarus Vladimir Andreichenko và Chủ tịch Quốc hội Kazakhstan Nurlan Z.Nigmatulin.

Nga và Việt Nam thường xuyên gặp gỡ và trao đổi đoàn cấp cao. Lần này, Chủ tịch Duma Quốc gia Nga Vyacheslav Volodin mong muốn thành lập Ủy ban Liên nghị viện cấp cao Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Nga. Ông mong muốn thiết lập cơ chế hằng năm. Theo đó, Ủy ban liên nghị viện cấp cao hai nước gặp nhau mỗi năm một lần để giải quyết vấn đề hợp tác giữa hai nước, kèm theo đó là lộ trình cũng như đề án để triển khai nhằm đạt hiệu quả cao hơn. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng đánh giá rất cao đề xuất của Chủ tịch Duma Quốc gia Nga Vyacheslav Volodin, đồng thời đề nghị giao cơ quan chuyên môn của Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Nga tiếp tục nghiên cứu đề xuất.

Hàn Quốc là đối tác rất quan trọng của Việt Nam hiện nay, là nước đứng đầu về số vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, đứng thứ hai về hợp tác thương mại và hỗ trợ Việt Nam thông qua các nguồn vốn ODA. Mục tiêu phấn đấu đưa kim ngạch hai chiều lên đến 100 tỷ USD trong thời gian tới. Trong cuộc hội kiến, Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Moon Hee Sang đã nhiều lần bày tỏ tin tưởng mục tiêu này sẽ sớm đạt được trong điều kiện mối quan hệ hai nước đang phát triển hết sức tốt đẹp.

Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc cũng đề cập nhiều vấn đề trong đó có xã hội và văn hóa, nhất là khi hai nước có hệ gia đình đa văn hóa, có số người dân hai nước đang sống, học tập và làm việc lẫn nhau rất đông. Tại Việt Nam có khoảng 160.000 người Hàn Quốc đang sống và làm việc và ngược lại ở Hàn Quốc cũng là khoảng 160.000 người dân Việt Nam đang sống và làm việc, đây cũng là điều kiện rất thuận lợi cho mối quan hệ hợp tác giữa hai đất nước.

Trong hội kiến với Chủ tịch Hạ viện Berlarus Vladimir Andreichenko, lãnh đạo Hạ viện nước bạn mong muốn Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sớm sang thăm Berlarus cùng đoàn doanh nghiệp để gặp gỡ các nhà đầu tư Berlarus. Về phía Berlarus cũng đã sẵn sàng hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam. Chủ tịch Hạ viện Belarus mong hai bên sớm có thỏa thuận hợp tác giữa hai Quốc hội…

Đối với Kazakhstan, năm 2017, Chủ tịch Quốc hội nước bạn đã  thăm chính thức Việt Nam, mở ra dấu mốc mang tính chất lịch sử. Chủ tịch Quốc hội Kazakhstan Nurlan Z.Nigmatulin mong muốn đưa quan hệ hai bên lên tầm cao hơn. Ông cũng đặt ra nhiều vấn đề, đặc biệt là kết nối giao thông, cảng biển để từ đó giao thương hàng hóa với Việt Nam thuận lợi hơn trong thời gian tới.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho rằng, qua tiếp xúc song phương, gặp gỡ bên lề hội nghị, có thể thấy lãnh đạo cơ quan lập pháp các nước rất quan tâm thúc đẩy quan hệ với Việt Nam và đưa ra nhiều đề xuất mới. Những đề xuất, ý tưởng mới này sẽ được Quốc hội nghiên cứu để hợp tác. Ông bày tỏ hy vọng, từ hợp tác này, quan hệ hai nước, đặc biệt là trong kinh tế sẽ phát triển tốt đẹp hơn trong tương lai.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại cho biết, kết thúc hoạt động nghị viện các nước Á Âu, Chủ tịch Quốc hội bắt đầu chuyến thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ theo lời mời của Chủ tịch Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ. Ngay sau khi đến thủ đô Ankara, Quốc hội nước bạn và Chủ tịch Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã đón tiếp trọng thị Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu.

Trong buổi hội đàm kéo dài hơn dự kiến, hai bên đã thông báo tình hình mỗi nước, đánh giá cao mối quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và Thổ Nhĩ Kỳ. Mối quan hệ tốt đẹp đã thúc đẩy các lĩnh vực khác tăng trưởng rất nhanh. Bạn dự báo năm nay, kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 3 tỷ USD và muốn tốc độ tăng trưởng tiếp tục nâng cao hơn nữa.

Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu nhận định, Thổ Nhĩ Kỳ giữ vai trò hết sức quan trọng, là cửa ngõ để Việt Nam mở ra thị trường ở một số nước châu Âu, đặc biệt là phía Nam, mở rộng thị trường vào khu vục Trung Đông, có thể nói đây là rất điểm  thuận lợi. Thổ Nhĩ Kỳ là nước có thu nhập cao với bình quân thu nhập đầu người hiện vào khoảng 11.000 USD, là nước có dân số đông (trên 80 triệu dân) và sử dụng hàng hóa của các nước, trong đó có Việt Nam, nhất là các mặt hàng nông sản, điện tử...

Ngược lại, Thổ Nhĩ Kỳ cũng xem Việt Nam là cửa ngõ vào khu vực Đông Nam Á;  đánh giá Việt Nam là nước có dân số đông, có mức tăng trưởng cao và ổn định. Từ tăng trưởng này thì sức mua càng gia tăng…

Ông Nguyễn Văn Giàu cho biết, cả Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Chủ tịch Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim đều đánh giá rất cao, coi quan hệ với Việt Nam là rất quan trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ, nhất là trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Về quan hệ kinh tế, bạn mong muốn hai bên đẩy mạnh phát triển hơn nữa. Từ đó, theo đề xuất trong chuyến đi này, Hội đồng Kinh tế đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ mong muốn phối hợp tổ chức diễn đàn doanh nghiệp. Diễn đàn đầu tư và thương mại hai nước được tổ chức tại Istanbul nhân chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội, đã thu hút sự quan tâm đông đảo của các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ. Con số doanh nghiệp thực tế tham dự đã vượt dự kiến ban đầu ở cả doanh nghiệp hai nước khi thu hút được khoảng 200 doanh nghiệp, trong đó có 160 doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ.

Qua ý kiến trao đổi của các doanh nghiệp tại diễn đàn, các doanh nghiệp rất quan tâm đến thị trường Việt Nam. Các bạn đánh giá, tương lai có thể nói đầu tư vào du lịch Việt Nam còn khả năng rất lớn hay những lĩnh vực khác như: đầu tư bất động sản, dầu khí, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo...

Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu nhấn mạnh Tổng thống và Chủ tịch Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã đánh giá cao chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, chuyến thăm mang dấu ấn rất đặc biệt vì từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao đến nay là tròn 40 năm, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân là lãnh đạo cấp cao nhất từ trước đến nay đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Chủ tịch Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim bày tỏ mong muốn thăm lại Việt Nam, muốn nâng quan hệ lên tầm cao mới. Về quan hệ hai Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội bạn đề xuất tăng cường quan hệ hai nước, đặc biệt là đoàn cấp cao và nhóm nghị sỹ hữu nghị hai nước. Phía bạn rất quan tâm và từ nay đến cuối năm dự kiến sẽ cử Nhóm Nghị sỹ hữu nghị của Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ sang Việt Nam. Ngoài hoạt động Quốc hội, Nhóm nghị sỹ có thể hoạt động nhiều lĩnh vực trong đó có hợp tác kinh tế.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu khẳng định, chuyến thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thành công tốt đẹp. Các nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã đón Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam với tình cảm chân thành, hữu nghị và đánh giá tích cực mối quan hệ giữa hai nước.