Lần đầu tiên tại Việt Nam, vaccine phòng virus hợp bào hô hấp (RSV) tác nhân gây viêm phổi, viêm phế quản, suy hô hấp nặng ở trẻ em và người cao tuổi đã được đưa vào sử dụng. Đây được xem là bước tiến đột phá trong chiến lược phòng ngừa và giảm gánh nặng nhập viện, tử vong ở thai phụ, trẻ sơ sinh và người cao tuổi.
Ngày 28/9, bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, vaccine RSV của Tập đoàn Pfizer (Mỹ) đã được phê duyệt tại hơn 60 quốc gia và đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước cho phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền.
Vaccine RSV được chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho thai phụ từ tuần 24 - 36 và người từ 60 tuổi trở lên. Ảnh: P. L
Hệ thống tiêm chủng VNVC phối hợp cùng Pfizer đưa vaccine RSV về Việt Nam chỉ sau 2 năm kể từ khi vaccine này được triển khai rộng rãi trên thế giới. Chiều 27/9, VNVC chính thức triển khai tiêm vaccine RSV tại 240 trung tâm trên toàn quốc. Ngay trong ngày đầu ra mắt, hàng trăm thai phụ và người cao tuổi đã đăng ký tiêm chủng.
“Việc Việt Nam sớm tiếp cận vaccine RSV cùng lúc với nhiều nước phát triển cho thấy nỗ lực của các đơn vị y tế và dược phẩm trong việc mang công nghệ phòng bệnh tiên tiến, mở ra cơ hội bảo vệ hiệu quả trẻ em và người cao tuổi trước các bệnh lý do RSV gây ra”, bác sĩ Chính nhận định.
Theo bác sĩ Chính, vaccine RSV của Pfizer ứng dụng công nghệ protein tái tổ hợp, nhắm vào hai phân nhóm phổ biến và nguy hiểm nhất là RSV-A và RSV-B. Vaccine được chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho thai phụ từ tuần 24 - 36 và người từ 60 tuổi trở lên. Ở thai phụ, vaccine giúp truyền kháng thể thụ động, bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời - giai đoạn dễ mắc viêm phổi, viêm tiểu phế quản nặng.
Các dữ liệu lâm sàng cho thấy, tiêm vaccine trong thai kỳ giúp giảm 81,8% nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng phải chăm sóc y tế trong 90 ngày đầu và duy trì hiệu lực bảo vệ 69,4% đến khi trẻ 6 tháng tuổi.
BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh cho biết, thai phụ nhiễm RSV có nguy cơ cao mắc viêm phổi, tiền sản giật, sinh non; trẻ sinh non nhiễm RSV có nguy cơ tử vong gấp ba lần so với trẻ sinh đủ tháng. Việc tiêm vaccine trong giai đoạn thai kỳ từ tuần 24 đến 36 được khuyến cáo để truyền miễn dịch thụ động từ mẹ sang con, giúp bảo vệ trẻ hiệu quả trong 6 tháng đầu đời.
"Đây cũng là một bước tiến vượt bậc của y học dự phòng trong sản khoa, phù hợp với khuyến cáo quốc tế, góp phần giảm trẻ sơ sinh nhập viện, tử vong, giảm gánh nặng điều trị cho gia đình và xã hội", bác sĩ Nguyễn Bá Mỹ Nhi khẳng định.
Theo bác sĩ Chính, RSV là virus hàng đầu gây viêm phổi, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, suy hô hấp nghiêm trọng ở trẻ nhỏ và người cao tuổi. Ở người cao tuổi, RSV còn làm trầm trọng hơn các bệnh lý mạn tính như tim mạch, gan, thận, phổi mạn tính, đái tháo đường. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính mỗi năm RSV gây 3,6 triệu ca nhập viện và khoảng 100.000 ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, gần 50% trẻ tử vong dưới 6 tháng tuổi.
Tại Việt Nam, RSV lưu hành quanh năm, bùng phát mạnh vào mùa mưa. Hằng năm, các bệnh viện ghi nhận nhiều trẻ nhập viện vì viêm phổi, viêm tiểu phế quản do RSV. Nghiên cứu cho thấy RSV chiếm 51 - 78% các trường hợp nhập viện, phần lớn trẻ dưới 12 tháng tuổi; hơn 70% trẻ nhập viện là trẻ sinh đủ tháng, khỏe mạnh.
Ở người cao tuổi, nhiễm RSV có thể dẫn đến nằm viện kéo dài, chăm sóc hồi sức tích cực, tăng tử vong từ 12 - 18%, đồng thời làm trầm trọng hơn các bệnh mạn tính và tăng nguy cơ biến cố tim mạch, đặc biệt là đột quỵ thiếu máu não và nhập viện do suy tim tăng khoảng 4 đến 8 lần trong giai đoạn cấp tính nhiễm RSV. Miễn dịch tự nhiên sau khi nhiễm RSV không bền vững, 2 trong số 3 người trưởng thành từng nhiễm có nguy cơ tái nhiễm bệnh chỉ trong vòng 8 tháng.