Theo phóng viên TTXVN tại LHQ, đây là thông điệp của Việt Nam tại hội thảo quốc tế “Khắc phục hậu quả chiến tranh ở Việt Nam, nỗ lực vì hòa bình và phát triển bền vững” do Văn phòng Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo Quốc gia về khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam (gọi tắt là Văn phòng 701) phối hợp với Chương trình Phát triển của LHQ (UNDP) tổ chức chiều 25/3 (giờ Mỹ) tại trụ sở LHQ ở New York.

Phát biểu tại hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, đã cảm ơn sự hỗ trợ của bạn bè và cộng đồng quốc tế, đặc biệt là UNDP, trong việc giúp Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh nhiều năm qua, khẳng định Việt Nam là biểu tượng nỗ lực vượt qua hậu quả chiến tranh để bước sang thời kỳ phát triển mới đồng thời cũng là biểu tượng của sự hợp tác quốc tế với nhiều quốc gia, trong đó có cả những quốc gia từng tham gia chiến tranh ở Việt Nam.

Để làm được điều đó, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cho biết, chính phủ Việt Nam đã nỗ lực không ngừng và cố gắng ở mức cao nhất để Việt Nam ngày nay được ghi nhận là đất nước bình yên và an toàn. Tuy nhiên, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cũng khẳng định khó khăn trước mắt còn rất nhiều và sự tiếp tục hỗ trợ của cộng đồng quốc tế đối với Việt Nam là vô cùng cần thiết.

Bà Asako Okai, Trợ lý Tổng Thư ký LHQ, Phó Tổng giám đốc UNDP, Giám đốc vụ hỗ trợ giải quyết khủng hoảng, đồng chủ trì hội thảo, cho biết bà rất hiểu những thách thức Việt Nam hiện đang phải đối diện để tiếp tục khắc phục hậu quả chiến tranh cũng như duy trì sự phát triển bền vững.

“Những thách thức của Việt Nam có thể là vấn đề biến đổi khí hậu hoặc vấn đề thị trường tài chính toàn cầu bất ổn dẫn đến nguồn lực tài chính cho công cuộc khắc phục hậu quả chiến tranh cũng bị ảnh hưởng”, bà nói. “Trong bối cảnh như vậy, UNDP đã có kế hoạch hỗ trợ Việt Nam trong thời gian tới, đặc biệt thông qua những dự án đang triển khai do UNDP điều phối và KOICA tài trợ nhằm đối phó với biến đổi khí hậu và rà phá bom mìn”. UNDP cũng có dự án hỗ trợ trực tiếp nạn nhân bom mìn ở Việt Nam, bà khẳng định.

Đại diện UNDP Việt Nam, bà Caitlin Wiesen, đã có bài tham luận về hỗ trợ làm sạch bom mìn, vật nổ sau chiến tranh và kết quả hợp tác hai bên giữa Việt Nam và Hoa Kỳ thời gian qua. Các đại biểu quốc tế đều đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh và tham gia các hoạt động gìn giữ hoà bình LHQ thời gian qua, ghi nhận sự hợp tác hiệu quả giữa Việt Nam và UNDP, cũng như với các nước và các tổ chức quốc tế và đặc biệt ấn tượng với quá trình phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Từ một trong những nước nghèo nhất trên thế giới, Việt Nam đã trở thành nước có mức thu nhập trung bình chỉ trong vòng 25 năm, hoàn thành phần lớn các Mục tiêu Thiên niên kỷ ở cấp quốc gia trước thời hạn 2015, trong đó đặc biệt là về xóa đói giảm nghèo, mà kết quả khắc phục hậu quả sau chiến tranh tại Việt Nam đã góp phần không nhỏ vào việc hoàn thành các mục tiêu đó.

Các đại biểu cũng cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ nguồn lực cho Việt Nam trong thời gian tới để tiếp tục giải quyết các nỗi đau do chiến tranh để lại, cùng góp phần vào hoà bình, và phát triển thịnh vượng bền vững trên toàn thế giới.

Trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cho biết trong thời gian tới, Việt Nam mong muốn nhận được sư hợp tác hơn nữa của cộng đồng quốc tế trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh nhưng đồng thời cũng sẵn sàng chia sẻ những kinh nghiệm, những khả năng của mình để giúp cho cộng đồng quốc tế có năng lực tốt hơn trong công cuộc khắc phục hậu quả chiến tranh ở nhiều khu vực trên thế giới.

Thứ trưởng cho biết: “Ở Việt Nam, chúng ta tập trung khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học còn sót lại từ thời chiến tranh và với kinh nghiệm của mình, chúng ta lại hỗ trợ các nước khác khắc phục hậu quả chiến tranh của họ. Điển hình là việc Việt Nam đã đưa lực lượng quân y, các sĩ quan tham mưu và sắp tới là lực lượng công binh tham gia vào hoạt động gìn giữ hòa bình ở châu Phi”.

Bên cạnh đó, ông khẳng định: “Kinh nghiệm của chúng ta trong việc khắc phục hậu quả bom mìn, chất độc hóa học, mà những sĩ quan Việt Nam mang đến cho người dân châu Phi đã đóng góp vào hòa bình ở nhiều nơi trên thế giới”.

Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cho biết sắp tới đây công tác khắc phục hậu quả chiến tranh ở Việt Nam sẽ được gắn với các vấn đề môi trường, phát triển, khoa học để mỗi một dự án khắc phục hậu quả chiến tranh đều đem lại những hiệu quả tích cực cho phát triển kinh tế xã hội của đất nước cũng như trong quan hệ quốc tế.

Theo báo cáo của Văn phòng 701, mặc dù chiến tranh đã trôi qua 44 năm, hậu quả còn lại trên đất nước Việt Nam còn rất nặng nề do lượng chất độc hóa học sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam rất lớn, vẫn đang gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của nhiều người dân và môi trường, nên công tác khắc phục còn nhiều khó khăn và phức tạp, nhất là khi nguồn ngân sách còn hạn hẹp. Trong năm 2019, Ban chỉ đạo 701 sẽ tiếp tục khởi công dự án xử lý đất nhiễm dioxin tại sân bay Biên Hòa, và dự kiến sẽ xử lý được 35% khối lượng đất nhiễm dioxin và rà soát 100% số người tham gia kháng chiến và con cháu có liên quan đến phơi nhiễm từ nay đến hết năm 2020.

Theo con số thống kê chính thức của Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin, Việt Nam hiện vẫn còn hơn 3 triệu người nhiễm chất độc màu da cam. Số liệu của bộ Quốc phòng cho thấy, trong giai đoạn 1961-1971, khoảng 80 triệu lít chất diệt cỏ được phun xuống 2,63 triệu ha miền Nam Việt Nam. Trong đó, chất độc da cam chiếm khoảng 60%.

Theo ước tính, đã có hơn 2 triệu ha rừng và hơn 20.000 làng mạc bị tác động với số dân bị phơi nhiễm khoảng 2,1 - 4,8 triệu người. Tại Việt Nam, tính đến năm 2018, khoảng 320.000 người hoạt động kháng chiến và con đẻ của họ bị nhiễm chất độc hóa học đã được xem xét xác nhận và thực hiện chế độ ưu đãi, trong đó có 159.000 người đang được hưởng chế độ ưu đãi.

Trong khoảng thời gian từ năm 1964-1975, Việt Nam đã hứng chịu hơn 16 triệu tấn bom đạn các loại, gấp 4 lần số lượng bom đạn đã được sử dụng trong chiến tranh Thế giới lần thứ I. Hiện tại, 63 tỉnh/thành phố bị ô nhiễm bom mìn, vật nổ với tổng diện tích đất bị ô nhiễm trên 6,1 triệu ha, chiếm 18,71 % diện tích đất cả nước.

Hội thảo quốc tế “Khắc phục hậu quả chiến tranh ở Việt Nam, nỗ lực vì hòa bình và phát triển bền vững” có sự tham gia của Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam lại LHQ, đại diện các bộ, ngành liên quan của Việt Nam cùng đại diện của nhiều nước như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Australia, New Zealand, Hàn Quốc, Anh, Pháp, Canada, Liên minh Châu Âu (EU), phái đoàn và tùy viên quân sự một số nước ASEAN.

Đại diện các cơ quan của LHQ như Ủy ban hành động bom mìn Liên Hợp quốc (UNMAS), Cục Gìn giữ hòa bình LHQ (UN DPKO),  UNICEP, Cao ủy LHQ về người tị nạn (UNNCR), Cơ quan điều phối các hoạt động nhân đạo (OCHA) và các tổ chức Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc, Trung tâm Quốc tế (IC) và Tổ chức viện trợ nhân dân Na Uy (NPA) cũng có mặt tại sự kiện.