Tại cuộc họp ngày 28/3, Đại sứ Nguyễn Phương Nga, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại LHQ, nhấn mạnh các hoạt động gìn giữ hòa bình cần phải được cải tổ để có thể phản ứng hiệu quả đối với các thách thức phức tạp hiện nay.
Theo phóng viên TTXVN tại Liên hợp quốc (LHQ), ngày 28/3, Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ đã tổ chức buổi thảo luận mở với chủ đề “Hành động tập thể nhằm nâng cao hoạt động gìn giữ hòa bình”. Dưới sự chủ trì của Hà Lan, nước Chủ tịch HĐBA tháng 3/2018, cuộc thảo luận có sự tham gia phát biểu của trên 70 nước thành viên LHQ.
Tưởng niệm các binh sĩ thuộc lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ thiệt mạng tại Goma, CHDC Congo ngày 15/12/2017. Ảnh: AFP/TTXVN |
Phát biểu tại một cuộc thảo luận, Tổng Thư ký (TTK) LHQ Antonio Guterres ngày 28/3 đã kêu gọi các quốc gia có hành động tập thể, mạnh mẽ để đối phó với những thách thức đang đặt ra đối với hoạt động gìn giữ hòa bình quốc tế. Ông cho biết lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ đang phải đối phó với những thách thức nghiêm trọng, nhất là ở 4 nơi triển khai quân đông nhất, đó là Mali, CHDC Congo, CH Trung Phi, Nam Sudan. Theo TTK, các phái bộ gìn giữ hòa bình của LHQ hiện phải hoạt động trong những môi trường phức tạp, nguy hiểm hơn rất nhiều, do những mối đe dọa từ các tổ chức vũ trang, tội phạm và khủng bố sở hữu vũ khí tối tân. Trong khi đó, binh sĩ gìn giữ hòa bình của LHQ thường xuyên không được trang bị không đầy đủ, thiếu sự chuẩn bị và chưa sẵn sàng để triển khai tới những môi trường mới nguy hiểm. Ngoài ra, còn nhiều thiếu sót trong khâu chỉ huy và kiểm soát, trang bị, đào tạo và cả hiểu biết văn hóa.
Hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ đang đứng trước những thách thức mới phức tạp, bao gồm cả các thách thức phi truyền thống, tội phạm có tổ chức, hoạt động khủng bố... Trong những năm gần đây, nhiều sĩ quan gìn giữ hòa bình của LHQ đã thiệt mạng trong các vụ bạo lực tại các địa bàn xung đột. Năm ngoái, đã có 59 binh sĩ của LHQ bị sát hại, tăng mạnh so với con số 34 người hồi năm 2016.
Trước thực tế này, nhiều nước hoan nghênh các sáng kiến nhằm nâng cao hiệu quả, tối ưu hóa nguồn lực, đảm bảo năng lực thực thi của các sứ mệnh gìn giữ hòa bình. Các nước khẳng định việc tập trung vào các công cụ ngoại giao, trung gian, hòa giải, tìm kiếm các giải pháp chính trị tiếp tục là ưu tiên trong hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ. Ngoài ra, cần thiết phải tăng cường quan hệ đối tác giữa HĐBA, Ban Thư ký LHQ và các nước cử binh sĩ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình, cũng như thắt chặt quan hệ giữa LHQ và các tổ chức khu vực nhằm thúc đẩy hiệu quả của hoạt động gìn giữ hòa bình trên thực địa.
Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ Nguyễn Phương Nga, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại LHQ, nhấn mạnh các hoạt động gìn giữ hòa bình cần phải được cải tổ để có thể phản ứng hiệu quả đối với các thách thức phức tạp hiện nay. Việt Nam hoan nghênh các nỗ lực tổ chức và phân bổ hợp lý các nguồn lực nhằm ngăn ngừa xung đột, xây dựng và giữ vững hòa bình. Đại sứ cũng chia sẻ với quan điểm của các nước Không liên kết, các nước ASEAN, theo đó các hoạt động gìn giữ hòa bình phải được tiến hành trong khuôn khổ luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, tôn trọng chủ quyền quốc gia, không can thiệp công việc nội bộ và phải được sự nhất trí của các bên liên quan, không sử dụng vũ lực trừ khi để tự vệ và thực hiện sứ mệnh.
Đại sứ Nguyễn Phương Nga khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục các nỗ lực đóng góp vào hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ và hiện đang gấp rút triển khai Bệnh viện dã chiến cấp II tại Nam Sudan, phù hợp với các tiêu chuẩn và yêu cầu của LHQ. Ghi nhận vai trò quan trọng của phụ nữ trong hoạt động gìn giữ và xây dựng hòa bình, Việt Nam đã cử nữ nhân viên an ninh đầu tiên tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình và sẽ cử các nữ nhân viên khác khi triển khai Bệnh viện dã chiến cấp II tại Nam Sudan.
Cũng tại phiên họp này, Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley kêu gọi các quốc gia thành viên của tổ chức thế giới này cần đóng góp nhiều hơn cho ngân sách gìn giữ hòa bình quốc tế trị giá hàng tỷ USD. Bà Haley cho rằng một quốc gia không nên gánh vác nhiều hơn 1/4 ngân sách gìn giữ hòa bình của LHQ, do vậy bà hy vọng sẽ có sự phân chia ngân sách công bằng hơn giữa các nước thành viên. Đại sứ Mỹ cho biết thêm Mỹ sẽ tiếp tục là quốc gia hỗ trợ tài chính lớn nhất cho lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ, song sự đóng góp của Washington sẽ chỉ dừng lại mức 25% trong thời gian tới, thấp hơn mức 28,5% như hiện nay.
Theo yêu cầu của Mỹ, nước đóng góp tài chính lớn nhất cho hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ, năm ngoái giới chức LHQ đã nhất trí cắt giảm 600 triệu USD ngân sách dành cho hoạt động này, song Đại sứ Haley cho rằng chính quyền Mỹ còn muốn giảm hơn nữa.
Ngân sách gìn giữ hòa bình trong năm 2017-2018 là 6,8 tỷ USD với 10 quốc gia đóng góp chính. Sau Mỹ, Trung Quốc là nước đóng nhiều thứ hai, trang trải 10,25% ngân sách, tiếp đến là Nhật Bản, Đức, Pháp, Anh, Nga, Italy, Canada và Tây Ban Nha.