Năm 2017, liên ngành Tổng cục Đường bộ Việt Nam (Bộ GTVT) – Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) đã kiểm tra 277.717 xe vận tải chở hàng, trong đó có 28.898 xe vi phạm, tước 9.710 giấy phép lái xe và xử phạt nộp kho bạc nhà nước 269,1 tỷ đồng.
Tuy nhiên, kết quả nêu trên chỉ phản ánh được một phần số xe quá tải lưu thông qua đoạn đường có đặt Trạm Kiểm tra tải trọng xe (KTTTX) lưu động, cố định và những vị trí mà lực lượng chức năng kiểm soát bằng cân xách tay.
Xe quá tải hoành hành trên các tuyến quốc lộ tàn phá đường. |
Mặc dù Tổng cục Đường bộ Việt Nam báo cáo, thực hiện Chỉ thị 32/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kiểm soát tải trọng xe, sau 2 năm thực hiện đã có 90% số xe chấp hành, nhưng hiện vẫn còn 10% số xe vẫn “hoành hành” trên các tuyến đường ngang nhiên.
Rõ nhất là biểu hiện tái diễn tình trạng xe quá tải, lưu thông đường dài trên các quốc lộ (QL): QL1, 2, 3, 6, 14, 18, 19, 20, 32, 51, đường Hồ Chí Minh… nơi có các mỏ vật liệu xây dựng, nhà máy xi măng, khu công nghiệp, bến thủy nội địa…
Xe quá tải bị bắt giữ tại Đội CSGT số 12. |
Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam Nguyễn Văn Huyện phân tích, nguyên nhân chủ yếu của thực tế này là do việc kiểm tra và xử lý vi phạm về bốc xếp hàng hóa lên phương tiện tại các cơ sở đầu nguồn hàng, kho bãi, bến cảng còn chưa được duy trì thường xuyên, liên tục, thiếu sự phối hợp của các Sở, ngành địa phương có QL đi qua.
Bên cạnh đó, một số địa phương có cảng, mỏ vào cuộc chưa quyết liệt trong việc kiểm soát xếp hàng hóa lên xe và chưa kiên quyết xử lý chủ mỏ, chủ cảng vi phạm; cộng với việc vẫn còn một bộ phận doanh nghiệp vận tải, chủ hàng, chủ xe, lái xe ý thức chấp hành pháp luật giao thông đường bộ và các quy định về vận tải đường bộ chưa nghiêm.
Tình trạng này dẫn đến không ít doanh nghiệp vận tải có xe vi phạm khi bị kiểm tra thường tìm mọi cách né tránh, giấu xe, cho người theo dõi Tổ KTTTX hoặc khi bị kiểm tra thì không chấp hành như đóng cửa xe bỏ đi, lôi kéo nhiều người chống đối, gây rối, cản trở các lực lượng làm công tác KTTTX.
Cũng theo ông Huyện, một số Ban Quản lý dự án, Nhà thầu thi công, Nhà đầu tư BOT giao thông, Doanh nghiệp cảng, mỏ, nhà máy sản xuất thép, xi măng, clinker, doanh nghiệp vận tải, mặc dù đã ký cam kết với Bộ GTVT và UBND các tỉnh về không bốc xếp, tiếp nhận phương tiện vận tải hàng hóa quá tải trọng quy định, nhưng thực tế vẫn vi phạm; nguyên nhân do thiếu chế tài pháp lý để xử lý các trường hợp tái phạm. Điều này tạo điều kiện cho xe qua tải tiếp ”hoành hành”.
Ngoài ra, việc tại các trạm KTTTX, lực lượng Cảnh sát giao thông đã rút không phối hợp tại các Trạm KTTTX lưu động, do thiếu lực lượng và vướng mắc quy định Thanh tra các Sở GTVT chỉ kiểm soát tải trọng phương tiện trong phạm vi quản lý, nên các Trạm KTTTX lưu động đã rút, không kiểm soát trên các quốc lộ chính, chỉ kiểm soát trên đường địa phương và quốc lộ ủy thác cũng là cơ hội cho xe quá tải gia tăng hoạt động.
Trước thực tế này, để tiếp tục thực hiện Chỉ thị 32/CT-TTg hiệu quả, xử lý dứt điểm tình trạng xe quá tải, ngày từ đầu năm 2018, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã chỉ đạo Lực lượng Thanh tra giao thông của các Sở GTVT, Công chức Thanh tra GTVT của các Cục Quản lý đường bộ tăng cường kiểm tra, thanh tra đột xuất trên các tuyến QL. Việc kiểm tra tập trung vào hành vi vi phạm về tải trọng phương tiện và kích thước thành thùng xe. Địa bàn kiểm tra tập trung kiểm tra tại các đầu nguồn hàng, khu vực cảng, bến, mỏ vật liệu, công trình, dự án lớn.