Những loại thực phẩm dễ nhiễm vi khuẩn Salmonella

Theo Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, hiện nay vẫn còn khoảng 60 trường hợp ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh mì cóc "Cô Bích" đang được điều trị tại các bệnh viện. Sức khỏe của hầu hết các bệnh nhân đã ổn định. Kết quả xét nghiệm cho thấy, vi khuẩn Salmonella enteritidis và Salmonella spp được phân lập từ mẫu cấy máu và cấy phân của các bệnh nhân, xác nhận là tác nhân gây rối loạn tiêu hóa trong vụ việc này.

Ngành y tế Thành phố đang phối hợp với các bệnh viện và Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Hồ Chí Minh cùng Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) tiến hành thu thập thêm mẫu bệnh phẩm, thực hiện xét nghiệm nuôi cấy vi sinh và giải trình tự gen các chủng phân lập được để làm rõ nguyên nhân và các yếu tố liên quan đến chùm ca ngộ độc thực phẩm.

ThS.BS Nguyễn Ngọc Tường Vy, Khoa Nội Tiêu hóa Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết, 52 trường hợp nhập viện điều trị nội trú tại bệnh viện có mức độ nhiễm trùng nặng hơn so với mặt bằng chung của các trường hợp tiêu chảy cấp thông thường. Trong đó, một trường hợp nặng là bà T.H.Đ (sinh năm 1963, ngụ phường Trung Mỹ Tây) phải đặt nội khí quản do tiền sử viêm phổi, tăng huyết áp, rung nhĩ và đái tháo đường type 2. Sau 5 ngày điều trị tích cực tại khoa Hồi sức tích cực - Chống độc (ICU), sức khỏe bà Đ. đã ổn định và dự kiến xuất viện trong vài ngày tới.

“Khi phát hiện hàng loạt ca bệnh, bệnh viện đã triển khai quy trình chẩn đoán và điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế. Các bệnh nhân được lấy mẫu phân, dịch ói, dịch tiết để cấy tìm vi khuẩn. Trong số bệnh nhân nhập viện, một trường hợp đã được xác định dương tính với vi khuẩn Salmonella qua kết quả cấy máu”, bác sĩ Tường Vy cho biết thêm.

ThS.BS Nguyễn Ngọc Tường Vy cũng cho biết, Salmonella thuộc họ thương hàn, thường xuất hiện trong các loại thực phẩm như pate, thịt chế biến sẵn, chả lụa, dưa muối chua hoặc các món ăn có thành phần từ trứng và sữa. Khi nhiễm Salmonella, người bệnh thường có biểu hiện đau bụng, tiêu chảy nhiều lần, sốt cao, mất nước, và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, suy đa cơ quan.

Theo các chuyên gia, Salmonella có thể tồn tại lâu trong thực phẩm khô hoặc bảo quản lạnh. Những thực phẩm dễ bị nhiễm vi khuẩn này gồm: thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như thịt tươi sống, gia cầm, trứng, sữa; thực phẩm giàu nước và dinh dưỡng cao; thực phẩm chế biến không đảm bảo vệ sinh hoặc không được bảo quản đúng cách; sữa chưa được tiệt trùng; nguồn nước bị nhiễm khuẩn. Thời gian ủ bệnh từ 6 giờ đến 6 ngày. Người bệnh thường nhầm lẫn với các chứng đau dạ dày thông thường.

PGS.TS.BS Đỗ Văn Dũng, nguyên Trưởng khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh khẳng định, Salmonella hiện diện trong đường tiêu hóa của một số gia súc, gia cầm. Thịt và trứng sau khi giết mổ có thể bị nhiễm vi khuẩn. Nếu người ăn phải thực phẩm chưa được tiệt khuẩn đầy đủ, đặc biệt là trẻ em hoặc người có sức đề kháng yếu, vi khuẩn sẽ nhân lên trong ruột và gây ngộ độc thực phẩm. Trong thành phần của bánh mì thịt có thịt và sản phẩm từ trứng nên nguy cơ nhiễm Salmonella là rất cao.

Cần làm gì để phòng ngừa ngộ độc do vi khuẩn Salmonella?

Trong năm 2024, trên cả nước đã xảy ra nhiều vụ ngộ độc thực phẩm với số lượng lớn người bị ngộ độc do vi khuẩn Salmonella. Tiêu biểu như: Tiệm bánh mì Thu Hà (Sóc Trăng) 150 người; quán Cơm Gà Trâm Anh (Khánh Hòa) 369 người; tiệm bánh mì Băng (Đồng Nai) 547 người, trong đó có một người tử vong; bếp ăn tập thể Công ty TNHH Dechang Việt Nam (Đồng Nai) 95 người; tiệm bánh mì - xôi Cô Ba Bến Đình (Bà Rịa - Vũng Tàu) 373 người. Nguyên nhân chính của các vụ ngộ độc tập thể này là thực phẩm nhiễm khuẩn, chế biến và bảo quản không đảm bảo vệ sinh.

Đại diện Sở An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh cho biết, bánh mì thường có pate, thịt nguội, bơ, dưa chua nếu không được bảo quản tốt sẽ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm, có thể gây ngộ độc. Để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm và nhiễm Salmonella, người dân cần lựa chọn thực phẩm tươi, sạch, rau quả ăn sống phải ngâm rửa kỹ bằng nước sạch, nên gọt vỏ trước khi ăn.

Thực phẩm cần được nấu chín kỹ và ăn ngay sau chế biến; nếu phải bảo quản trên 5 giờ, cần giữ nóng trên 60°C hoặc bảo quản lạnh dưới 10°C. Thức ăn cho trẻ nhỏ không nên dùng lại, thức ăn để lâu cần đun kỹ trước khi sử dụng.

Trong quá trình chế biến, cần tránh để thực phẩm chín tiếp xúc với thực phẩm sống hoặc bề mặt bẩn. Dụng cụ, bề mặt chế biến phải giữ sạch, khăn lau bát đĩa nên luộc nước sôi và thay thường xuyên. Thực phẩm nên được che đậy bằng hộp kín, tủ kính hoặc lồng bàn, khăn dùng che thức ăn phải giặt sạch sau mỗi lần sử dụng.

Sở An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh cho biết, song song với công tác điều tra, Sở tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh ăn uống thực hiện nghiêm các điều kiện an toàn thực phẩm, kiểm soát nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu, vệ sinh trong sơ chế, chế biến, vận chuyển thực phẩm, kiểm thực 3 bước, lưu mẫu thực phẩm. Các cơ sở vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

TS.BS Võ Hồng Minh Công, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định khuyến cáo: Người dân nên mua thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được bảo quản đúng cách và đến ngay cơ sở y tế nếu xuất hiện triệu chứng bất thường như sốt, tiêu chảy, nôn ói, đau bụng thay vì tự điều trị tại nhà. Các cơ sở kinh doanh thực phẩm chế biến sẵn cần tuân thủ nghiêm quy định về vệ sinh, sát khuẩn tay trước khi chế biến và phục vụ, đồng thời loại bỏ ngay thực phẩm có mùi hoặc dấu hiệu bất thường.