Theo tờ Haaretz, đây là câu chuyện về một đêm duy nhất vào 11 năm trước, một chiến dịch táo bạo được tiến hành bởi không quân Israel phối hợp với cộng đồng tình báo, phá hủy một nhà máy hạt nhân ở đông bắc Syria. Chiến dịch thành công, nhưng qua đó cũng hé lộ một thất bại tình báo tồi tệ với Mossad (cơ quan tình báo khét tiếng của Israel), khi suốt nhiều năm trời cơ quan này không hề phát hiện một lò phản ứng hạt nhân được xây dựng ngay trước mũi họ.

Năm 2006, một tòa nhà hình khối lập phương lớn, vẫn đang được xây dựng ở trung tâm sa mạc Syria, cách không xa thành phố Deir al-Zour, đã trở thành tâm điểm chú ý của giới tình báo, quân sự Israel. Rất nhanh, nó được đặt biệt danh "The Cube" (Chiếc hộp). Những tháng sau đó, một mối nghi ngờ ngày càng lớn rằng bên dưới lớp mái nhà đang che giấu dự án mật của Tổng thống Bashar al-Assad: một lò phản ứng hạt nhân, mà tình báo Israel tin là giống lò phản ứng Yongbyon của Triều Tiên.

Đến đầu năm 2007 thì Mossad nhận định khu nghiên cứu sắp hoàn tất và chuẩn bị đi vào hoạt động. Một nhóm chuyên gia được quy tụ để đánh giá các thiệt hại có thể xảy ra với Israel và khu vực nếu tiến hành không kích. Phần lớn các chuyên gia đã chọn giải pháp Israel sẽ không kích và im lặng không nhận trách nhiệm, để chính quyền Syria tự tuyên bố theo cách của mình thì sẽ tránh được xung đột vũ trang trực diện sau đó. Một chiến dịch mang tên "Out of the Box" (Bên ngoài chiếc hộp) đã được vạch ra.

Ngay trước nửa đêm 5/9/2007, tám chiếc F-15 và F-16 cất cánh khỏi hai căn cứ không quân Hatzerim và Ramon, miền nam Israel, lẹ làng bay hướng về phía mục tiêu. Thủ tướng Ehud Olmert, Bộ trưởng Quốc phòng Ehud Barak và nhiều chỉ huy quân đội Israel có mặt tại trụ sở bộ tổng tham mưu ở Tel-Aviv để theo dõi chiến dịch.

Được bảo vệ bởi hệ thống điện tử phức tạp có thể che mắt hệ thống phòng không Syria, các máy bay Israel không gặp mấy khó khăn thả hàng tấn thuốc nổ xuống mục tiêu. Đó là một cơ sở hạt nhân được ngụy trang như một nông trại. Và theo những hình ảnh được ghi lại, nơi này bị san bằng chỉ sau 3 phút. Giới chức Israel tin tưởng, nguy cơ một quốc gia Arab kẻ thù, láng giềng của họ có thể đạt được vũ khí hủy diệt hàng loạt đã bị loại bỏ.
Đến 2h00 sáng 6/9, các chiến đấu cơ của Israel hoàn thành nhiệm vụ và quay về mà không hề bị thiệt hại gì.

Sau vụ tấn công cả Syria lẫn Israel đều giữ im lặng, Damascus không muốn thừa nhận đã vi phạm cam kết quốc tế, cũng như tự nhân mình dễ dàng bị Israel tấn công.

Về phần mình, Israel xác định không nên công khai làm bẽ mặt chính quyền Tổng thống Assad để giảm thiểu nguy cơ dính đòn trả đũa. Nhưng một cách kín đáo, các nhà lãnh đạo chính trị Israel, các giám đốc tình báo, tư lệnh quân đội đã liên lạc với đồng minh phương Tây - Mỹ, Anh, Pháp, Đức - và các nước Arab gồm Ai Cập và Jordan, để chia sẻ thông tin. Tính toán của Israel cuối cùng đã đúng. Ông Assad chọn cách không trả thù. Damascus sau đó công bố rằng nơi bị không kích chỉ là một địa điểm quân sự "không có giá trị lớn" và phòng không Syria đã xua đuổi các máy bay Israel xâm nhập không phận.

Nhưng tại sao đến giờ, chiến dịch “Out of the box” mới được công bố. Các nhà quan sát cho rằng việc chủ động công bố "chiến công" của Israel vào thời điểm này nhằm hai mục đích: chứng minh với thế giới rằng Tel Aviv sẵn sàng ra tay nếu thấy an ninh quốc gia bị đe dọa và cũng nhằm phòng trước những thông tin từ cuốn hồi ký sắp ra mắt của cựu Thủ tướng Ehud Olmert. Ông Olmert vừa ra tù vào tháng 7-2017 sau 16 tháng “bóc lịch” vì tội nhận hối lộ. Ông đã viết sách khi ở trong tù và cuốn sách dự kiến sắp được công bố.

Thu Hằng