“Nếu như biết khai thác tốt, Quảng Ngãi có cơ hội trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn với Trường Lũy”, PGS.TS Tống Trung Tín (Viện trưởng Viện khảo cổ) nói. Điều này theo ông sẽ thành hiện thực khi di sản này trở thành di sản văn hóa thế giới, và việc quy hoạch du lịch được thực hiện bài bản.

“Tôi đã thấy nhiều du khách mê mẩn những đoạn Trường Lũy ở Nghĩa Hành và Ba Tơ. Từ TP Quảng Ngãi tới đây, khách du lịch có thể đi taxi, đi xe khách 12 chỗ ngồi, và thuê xe máy tự lái”, PGS.TS Tống Trung Tín cho biết.

Do có xuất phát điểm gắn với đường giao thông nên đi thăm Trường Lũy người ta cũng được thưởng ngoạn nhiều phong cảnh đẹp, lại liền chợ, gần dịch vụ. Thị trấn Chợ Chùa có nhiều quán cà phê vườn, những món ăn dân dã. Qua đèo Eo Gió, có thể lên cầu Cộng Hòa, ngắm sông Vệ lững lờ trôi. Cũng theo tuyến đường, có thể thăm “đồn ông Quan Ta”- một đồn lính Sơn phòng triều Nguyễn dựng lên để bảo vệ Trường Lũy. Đoạn Trường Lũy thôn Nam Lân hấp dẫn với những đoạn lũy còn khá nguyên vẹn với đáy lũy rộng khoảng 4m, chiều cao 3m, mặt lũy rộng 2- 2,5m xếp bằng đá, bề mặt khá bằng phẳng.

Cán bộ Viện Khảo cổ học Việt Nam đang đào thám sát tại một "bảo- đồn trú" tại đèo Eo Gió đoạn Trường Luỹ tại xã Hành Dũng, huyện Nghĩa Hành (Quảng Ngãi). Ảnh: Nguyễn Đăng Lâm-TTXVN

“Tôi nghĩ từ Trà Bồng đến Đức Phổ qua những địa hình khác nhau với chất liệu xây cất bằng đá và đất. Có đoạn toàn bằng đá, có đoạn toàn bằng đất, có đoạn bằng đá lõi đất... xếp áo đá ở ngoài. Chính những chuyên gia kiến trúc cũng không giấu nổi thán phục kỹ thuật xây lũy độc đáo của người Hrê bản địa”, TS Đông- một người có thể nhắm mắt mà làm hướng dẫn viên du lịch cho Trường Lũy nói. Bản thân anh là người rất mê các món ăn đặc trưng của đồng bào Hrê như thịt trâu nướng lá lốt, thịt trâu nấu nhâm nhi với rượu cần.

TS Đông cũng cho biết Trường Lũy giờ đây là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển văn hóa và du lịch của tỉnh. Các chuyên gia tư vấn phát triển du lịch cũng đã có kế hoạch làm việc thời gian tới với tỉnh và một vài tổ chức đã tham gia phát huy Di tích Lũy Hadrian ở phía Bắc nước Anh. Cũng theo TS Đông, ngoài giá trị lịch sử to lớn của di tích, ngay từ vạch xuất phát, dự án bảo tồn và phát huy này đã cho thấy những điểm mấu chốt: Thách thức và khó khăn rất nhiều, nhưng đây cũng là một cơ hội kinh tế du lịch lớn lao cho Quảng Ngãi.

Cầm Trang