Đáng lưu ý, bão số 11 xảy ra khi nhiều địa phương miền Bắc, vừa chịu thiệt hại nặng nề từ bão số 10, khiến tình thế “bão chồng bão, lũ chồng lũ” trở nên hết sức phức tạp. Các địa phương từ Lào Cai, Quảng Ninh, Hải Phòng đến Ninh Bình, Hưng Yên... đã đồng loạt triển khai biện pháp ứng phó khẩn cấp, ưu tiên bảo vệ an toàn cho người dân, hệ thống đê điều, hồ đập và cơ sở hạ tầng trọng yếu.

Sẵn sàng ứng phó khẩn cấp

Trong bối cảnh Quảng Ninh vừa khắc phục hậu quả bão số 10, vừa phải ứng phó với bão mới và là điạ bàn chịu ảnh hưởng của bão số 11, ngày 5/10, Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Trưởng đoàn công tác Bộ Quốc phòng, đã trực tiếp kiểm tra và chỉ đạo khẩn cấp công tác phòng, chống bão số 11 tại tỉnh Quảng Ninh. Thượng tướng yêu cầu nhiệm vụ quan trọng nhất hiện nay là tăng cường bảo đảm an toàn trên hướng biển trước khi bão số 11 đổ bộ, đồng thời quán triệt các cơ quan, đơn vị phải thực hiện nghiêm chỉ đạo của Trung ương và Bộ Quốc phòng.

Theo báo cáo, tỉnh Quảng Ninh đã huy động gần 4.200 cán bộ, chiến sĩ và 68 phương tiện (xuồng, xe đặc chủng) sẵn sàng cơ động. Các đơn vị trên địa bàn đã duy trì nghiêm chế độ trực 100% quân số, sẵn sàng ứng cứu và xử lý tình huống.

Các công tác ứng phó trọng điểm khác đang được địa phương triển khai đồng bộ, bao gồm: Tổ chức thông tin về bão đến cộng đồng, rà soát nơi di dời người dân, khu neo đậu tàu thuyền, các công trình đang thi công, khu du lịch ven biển. Đặc biệt chú trọng rà soát các khu vực tiềm ẩn nguy cơ ngập lụt, sạt lở; tổ chức nạo vét hệ thống thoát nước đô thị, kênh mương, cắt tỉa cây cành; kiên quyết không để cho người dân ở lại trên tàu, thuyền, lồng, bè và các lán trại ở những khu vực có nguy cơ xảy ra mất an toàn (sát chân đồi, khu vực có nguy cơ sạt lở, ngập lụt)... Các đơn vị ngành Than đã chuẩn bị sẵn sàng phương tiện, nhân lực ứng phó với tình huống mưa lớn trên các khai trường, hầm lò, và sẵn sàng hỗ trợ các địa phương khi có yêu cầu...

Tại Hải Phòng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Trần Văn Quân yêu cầu các địa phương ven biển, hải đảo duy trì trực ban nghiêm túc, tuyệt đối không chủ quan; tiếp tục kêu gọi tàu thuyền ra khỏi vùng nguy hiểm, đảm bảo an toàn người dân, khách du lịch và tài sản. Các lực lượng vũ trang được giao chuẩn bị sẵn sàng phương án cứu hộ, cứu nạn, ứng cứu khẩn cấp nếu bão gây ảnh hưởng lớn.

Tính đến 9h sáng 5/10, Bộ đội Biên phòng Hải Phòng đã kiểm đếm và thông báo cho 1.603 phương tiện với 4.488 lao động biết diễn biến của bão để chủ động phòng tránh. Công tác chuẩn bị của các sở, ngành cũng được triển khai toàn diện. Sở Xây dựng đã rà soát chung cư cũ, xuống cấp; thực hiện cắt tỉa, giằng cây xanh để đảm bảo an toàn. Ngành điện lực kiểm tra hệ thống điện, chuẩn bị máy phát dự phòng cho các cơ sở trọng yếu. Sở Công Thương chỉ đạo doanh nghiệp dự trữ hàng hóa, lương thực, nước uống thiết yếu để bình ổn thị trường trong và sau bão.

Tại Lào Cai, sau khi chịu thiệt hại nặng nề bởi bão số 10, nhằm giảm tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai vừa có công điện yêu cầu các sở, ngành, địa phương khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó, quyết liệt bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân.

Cụ thể, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu thủ trưởng các sở, ngành, cơ quan thành viên Ban chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh, Chủ tịch UBND các xã, phường theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được phân công chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện các biện pháp kịp thời, hiệu quả, không để bị động, bất ngờ trong ứng phó với thiên tai; đặc biệt nguy cơ mưa lũ, sạt lở đất, lũ quét, ngập lụt cục bộ; tuyệt đối không chủ quan, lơ là để bảo đảm an toàn tính mạng, hạn chế thấp nhất thiệt hại về tài sản của nhân dân và Nhà nước; Khẩn trương tập trung khắc phục sạt lở trên các tuyến đường giao thông nông thôn bị ảnh hưởng do bão số 10, đảm bảo giao thông thông suốt trên địa bàn; chỉ đạo tạm thời tập kết máy móc, trang thiết bị đang phục vụ cho việc khắc phục hậu quả thiên tai do cơn bão số 10 tại nơi an toàn; chuẩn bị đầy đủ nhiên liệu xăng, dầu sẵn sàng phục vụ cho việc ứng phó khi xảy ra thiên tai...

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh theo dõi sát tình hình mưa lớn, chủ động phối hợp các sở, ngành, địa phương liên quan kịp thời kiểm tra, và chủ động biện pháp đảm bảo an toàn các hồ chứa thủy lợi và hạ du, đặc biệt các hồ chứa nhỏ, xung yếu, đang thi công nhằm bảo vệ sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng, khai thác thủy sản; kịp thời báo cáo, đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh những vấn đề vượt thẩm quyền.

Sở Công Thương tỉnh chỉ đạo Chủ đầu tư các nhà máy thủy điện triển khai công tác vận hành đảm bảo an toàn hồ chứa, nhất là việc xả lũ khẩn cấp. Sở Xây Dựng chỉ đạo, phối hợp với các địa phương triển khai công tác đảm bảo, hướng dẫn giao thông tại các ngầm, tràn, khu vực ngập sâu; bố trí lực lượng, vật tư, phương tiện để kịp thời khắc phục sự cố, đảm bảo giao thông thông suốt trên các trục giao thông chính.

Còn tại Ninh Bình, tỉnh đã thực hiện cấm biển từ 6h ngày 5/10; tiếp tục thông báo cho các chủ phương tiện tàu, thuyền đang hoạt động trên biển, ven biển tìm nơi neo đậu, tránh trú an toàn; di dời dân tại các lồng bè, chòi canh nuôi trồng thủy sản ven bờ, trên biển và tổ chức sắp xếp tàu thuyền tại nơi neo đậu đảm bảo an toàn xong trước 17h ngày 5/10; tạm dừng hoạt động của các tuyến đò ngang, đò dọc trên địa bàn từ 17h ngày 5/10 đến khi bão tan. Tỉnh cũng chủ động phương án sơ tán người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm, nhất là các khu vực cửa sông, ven biển, khu vực đồi núi có nguy cơ sạt lở, khu vực nhà yếu, chung cư cũ tại đô thị trước khi bão đổ bộ, bảo đảm tuyệt đối an toàn về tính mạng, hạn chế thiệt hại về tài sản của người dân khi thiên tai xảy ra.

Ưu tiên an toàn đê điều, vận hành hồ đập an toàn

Diễn biến “bão chồng bão, lũ chồng lũ” đặt ra yêu cầu cấp bách cho các địa phương, đơn vị trong việc ứng phó linh hoạt, không được chủ quan, đặc biệt là đảm bảo an toàn đê điều, hồ đập.

Ngày 4/10, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký ban hành Công điện số 186/CĐ-TTg về chủ động ứng phó bão số 11; trong đó nhấn mạnh bão có thể gây lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các tỉnh miền núi, trung du Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, cũng như ngập lụt tại các đô thị, vùng thấp trũng. Công điện cũng đề cập rõ mối nguy đối với hệ thống giao thông, đê điều, hồ đập, đặc biệt là những công trình từng bị hư hỏng do bão và mưa lũ trước đó chưa được khắc phục kịp thời.

Tại cuộc họp chiều 3/10, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã yêu cầu các địa phương huy động lực lượng để xử lý ngay các đoạn đê sông, đê biển còn yếu, khẩn trương khắc phục những điểm hư hại do bão số 10. Việc này phải được thực hiện song song với công tác dự phòng cho bão số 11.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết: Từ Quảng Ninh đến Huế hiện có 62 vị trí xung yếu về đê điều. Hầu hết đê biển hiện được thiết kế chống bão cấp 9–10, trong khi bão số 11 có thể đạt cấp 12, giật cấp 15, vượt ngưỡng thiết kế. Sau bão số 10 và các trận mưa lũ kéo theo, hệ thống đê điều đã ghi nhận 45 sự cố. Mặc dù nhiều địa phương đã xử lý kịp thời, vẫn cần tiếp tục gia cố để đảm bảo an toàn trước áp lực mới.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp, các vị trí đê xung yếu, đã bị sạt lở hoặc hư hỏng, cần được ưu tiên xử lý. Các địa phương và đơn vị quản lý phải sẵn sàng lực lượng, vật tư, phương tiện theo phương châm “4 tại chỗ” để đảm bảo an toàn công trình đê điều đang thi công và các vị trí trọng điểm xung yếu.

Bên cạnh đó, các địa phương, đơn vị cần triển khai ngay các lực lượng, trang thiết bị đảm bảo công tác thông tin liên lạc để phục vụ chỉ đạo điều hành thông suốt trước, trong và sau bão — đặc biệt lưu ý đối với khu vực miền núi, nơi có nguy cơ cao bị chia cắt.

Theo ông Phan Tiến An, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng An toàn đập và Hồ chứa nước, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi từ sự chủ động trong cơn bão số 10 vừa qua, với cơn bão số 11, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi đã sớm có công điện và chỉ đạo các địa phương, đơn vị quản lý khai thác kiểm tra công trình, khắc phục ngay các hư hỏng xảy ra trong các cơn bão số 9, số 10.

“Các đơn vị chủ động theo dõi chặt diễn biến thời tiết và chủ động phương án vận hành hồ. Đặc biệt, với 35 hồ chứa có cửa van điều tiết lũ trong vùng bị ảnh hưởng đã xây dựng phương án vận hành hồ chứa, chủ động hạ mực nước hồ để đón lũ theo quy trình từ 7h sáng ngày 4/10”, ông Phan Tiến An cho biết.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp yêu cầu, các địa phương, đơn vị kiểm tra, rà soát các công trình xung yếu, các công trình đang thi công dở dang, nhất các hồ chứa nhỏ đã đầy nước do mưa lớn trong khu vực trong thời gian vừa qua. Các chủ hồ, cơ quan liên quan khẩn trương vận hành xả nước để dành dung tích đón lũ theo quy định, nhất là các hồ trên lưu vực sông Hồng, sông Mã, sông Cả; tổ chức thường trực lực lượng, phương tiện để sẵn sàng điều tiết đảm bảo an toàn công trình, hạ du trong mọi tình huống.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, bộ ngành, các địa phương cũng chủ động thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn đê điều, hồ đập. Ngay từ đầu mùa bão 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ninh chú trọng nhóm giải pháp nâng cao an toàn hệ thống đê điều của tỉnh. Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Minh Sơn chia sẻ: Sở đã đề xuất và được UBND tỉnh chấp thuận cho phép lập Đề án nâng cao an toàn hệ thống đê điều của tỉnh thích ứng với biến đổi khí hậu, giai đoạn 2025-2030 tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, mục tiêu của đề án là đề xuất giải pháp nâng cấp các tuyến đê của tỉnh lên mức đủ khả năng chống chịu được thiên tai có cường độ tương tự như bão số 3 YAGI hồi năm 2024 kết hợp thủy triều cao.

Tỉnh Quảng Ninh cũng đã có phương án bảo vệ các vùng đê trọng yếu (như đê Hà Nam ở 2 phường Liên Hòa và Phong Cốc), có kịch bản tình huống thiên tai và các giải pháp xử lý; tổ chức tuần tra, canh gác, chủ động phát hiện và xử lý các sự cố công trình, các hành vi vi phạm đặc biệt coi trọng. Cùng đó, tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho các tổ chức, cá nhân trong quản lý, bảo vệ công trình; đẩy mạnh tuyên truyền về phòng chống thiên tai, bảo vệ công trình phòng chống thiên tai…

Tại Hải Phòng - địa phương có mạng lưới sông ngòi dày đặc, chính quyền thành phố Hải Phòng cùng các cơ quan chức năng đang huy động tối đa nguồn lực để đảm bảo an toàn cho hơn 700 km đê sông, đê biển và hàng trăm cống, kè, trạm bơm trước mỗi mùa mưa bão.
 
Để đảm bảo an toàn hệ thống đê điều trước ảnh hưởng của cơn bão số 11, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Trần Anh Dũng đã yêu cầu các địa phương ven biển cần tăng cường công tác tuần tra trên các tuyến đê, kịp thời phát hiện các vị trí rò rỉ không đảm bảo an toàn, lên phương án khắc phục để hạn chế các vị trí sạt sụt lan rộng, đồng thời chuẩn bị sẵn máy móc, vật liệu, nhân lực tiến hành ứng phó với các tình huống thiên tai khi bão về...

Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố đang triển khai lực lượng quản lý đê điều, luôn được đặt trong trạng thái trực ban 24/24 giờ. Các Hạt quản lý đê tại 10 địa phương được giao lập phương án ứng phó riêng cho từng tuyến đê trọng điểm, bố trí nhân lực, vật tư, phương tiện sẵn sàng xử lý sự cố giờ đầu. Riêng địa bàn tỉnh Hải Dương (cũ) đã xác định 42 trọng điểm đê điều và 51 vị trí xung yếu cần giám sát liên tục.

Tỉnh Hưng Yên hiện có 430 km đê; trong đó có trên 300 km đê sông; gần 69 km đê biển; trên 43 km đê cửa sông, còn lại là hệ thống đê cấp IV. Với phương châm hành động sớm, chủ động trước thiên tai nhằm giảm nhẹ đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, Chi cục trưởng Chi cục Thủy Lợi tỉnh Hưng Yên Đặng Xuân Thạnh cho biết,  Chi cục Thủy lợi tỉnh đã tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng như UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo, yêu cầu UBND các sở, ngành và các địa phương triển khai lực lượng rà soát, kiểm tra, đánh giá toàn bộ hệ thống công trình đê điều, thủy lợi trên địa bàn. Từ đó, ngành đề xuất những biện pháp, phương án để xử lý sửa chữa, khắc phục những hạng mục công trình hư hỏng, kịp thời đảm bảo an toàn hệ thống đê trước mùa mưa bão. Hằng năm, tỉnh cũng thường xuyên đánh giá, kiểm tra hiện trạng công trình chống lũ, chống úng, chủ động tu bổ, sửa chữa những hư hỏng phát sinh nằm ngoài kế hoạch tu bổ được giao...