Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho rằng: “Thúc đẩy chuỗi giá trị xanh không chỉ là nhiệm vụ của ngành nông nghiệp, mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước - doanh nghiệp - người dân - tổ chức quốc tế, Việt Nam mới có thể thay đổi toàn diện hệ sinh thái sản xuất và tiêu thụ nông nghiệp, hướng đến một ngành nông nghiệp hiện đại, xanh và cạnh tranh toàn cầu”.

Theo TS Đào Xuân Hưng, Tổng Biên tập Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường, sau 6 năm triển khai Nghị định 98, cả nước đã hình thành hơn 3.500 mô hình liên kết chuỗi giá trị, thu hút 300.000 hộ nông dân tham gia thông qua gần 2.000 hợp tác xã và tổ hợp tác. Khoảng 70% mô hình có sự tham gia của hợp tác xã trong vai trò tổ chức vùng nguyên liệu, ký kết hợp đồng và kiểm soát chất lượng. Tổng vốn huy động đạt trên 20.000 tỷ đồng, trong đó doanh nghiệp đóng góp 50-60%.

Những con số trên cho thấy xu hướng chia sẻ rủi ro ngày càng rõ trong sản xuất nông nghiệp hiện đại. Tuy vậy, liên kết chuỗi vẫn thiếu bền vững, chưa khép kín quy trình sản xuất - chế biến - thị trường; thủ tục hỗ trợ còn phức tạp và hiệu quả giữa các địa phương chưa đồng đều… Cùng lúc, ngành Nông nghiệp phải đối mặt với biến đổi khí hậu, yêu cầu giảm phát thải, các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe, cũng như sự thay đổi quản lý khi chính quyền địa phương chuyển sang mô hình hai cấp từ 1/7/2025.

Do đó, phát triển chuỗi giá trị xanh là hướng đi quan trọng để nâng cao giá trị gia tăng, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp thân thiện môi trường, hình thành vùng nguyên liệu tập trung, tối ưu hóa logistics, mở rộng thị trường cao cấp và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”.

Để đạt được những mục tiêu đó, rất cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, nhà khoa học, hợp tác xã và người nông dân. Đồng thời, phải đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, hoàn thiện cơ chế liên kết vùng và khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Hội thảo “Liên kết vùng – Thúc đẩy chuỗi giá trị xanh trong nông nghiệp Việt Nam”, cùng với hoạt động ra mắt hai cuốn sách và hai ấn phẩm OCOP – Du lịch nông nghiệp là sự kiện ý nghĩa mà Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường tổ chức mới đây.

Đáng chú ý, PGS.TS. Phạm Anh Tuấn, Viện trưởng Viện cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch cho rằng, cần tăng cường ứng dụng công nghệ sau thu hoạch chế biến nông sản giá trị cao thúc đẩy chuỗi giá trị xanh trong nông nghiệp. Theo đó, xu hướng phát triển công nghệ bảo quản nông lâm thủy sản với các đối tượng như: Rau củ bảo quan tươi, nông sản thực phẩm bảo quan khô, nông sản bảo quản lạnh và lạnh đông, bảo quản đồ hộp. Trong đó công nghệ bảo quản bằng lạnh đông tương đương công nghệ Nhật giúp hoa quả tươi sang một số thị trường khó tính.

PGS.TS Phạm Anh Tuấn đề xuất quy hoạch vùng sản xuất theo lợi thế vùng gồm: Xây dựng vùng nguyên liệu tập trung gắn với đặc sản địa phương, xác định rõ tiêu chuẩn chất lượng, sản lượng, mùa vụ; liên kết vùng Sản xuất - Chế biến - Tiêu thụ theo chuỗi giá trị, hạn chế trùng lặp sản phẩm giữa các tỉnh gây cạnh tranh nội vùng; đồng bộ cơ sở hạ tầng gắn với chuỗi logistics xanh, packinghou…; khuyến khích doanh nghiệp dẫn dắt chuỗi giá trị (chế biến, xuất khẩu) liên kết bao tiêu, chuyển giao kỹ thuật, áp dụng hợp đồng thông minh.

Đồng thời, áp dụng tiêu chuẩn xanh và công nghệ cao như chuyển mạnh sang các chuẩn nông nghiệp bền vững gồm: VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, trong nông nghiệp; tăng tỷ lệ cơ giới hóa, số hóa; xây dựng phòng kiểm nghiệm chuẩn quốc tế, trung tâm chứng nhận xuất khẩu tại vùng sản xuất…

Hội thảo là diễn đàn để cơ quan quản lý, nhà khoa học, doanh nghiệp và địa phương cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm; thảo luận các giải pháp tăng cường liên kết vùng trong quy hoạch, sản xuất; thúc đẩy ứng dụng công nghệ và công nghệ vào nông nghiệp xanh; kết nối cung cầu; phát triển thị trường tiêu thụ bền vững; thu hút đầu tư và huy động nguồn lực xã hội cho chuỗi giá trị xanh.