Theo báo cáo công bố ngày 25/11 của Chương trình phối hợp LHQ về HIV/AIDS (UNAIDS), do thiếu kinh phí, một số lượng người chưa được thống kê nhiễm HIV đã tử vong, phần lớn do phòng khám địa phương đóng cửa và dịch vụ điều trị bị gián đoạn. Ngoài ra, 2,5 triệu người đã mất quyền tiếp cận thuốc PrEP - loại dược phẩm quan trọng ngăn chặn lây nhiễm HIV.

Một khảo sát của UNAIDS và mạng lưới quyền phụ nữ ATHENA cho thấy gần một nửa phụ nữ và trẻ gái vị thành niên báo cáo bị gián đoạn dịch vụ phòng ngừa và điều trị HIV tại cộng đồng của họ.

Cơ quan này mô tả phản ứng toàn cầu với HIV đang rơi vào "chế độ khủng hoảng", sau khi Mỹ - quốc gia từng đóng góp tới 75% nguồn tài trợ quốc tế - tạm dừng toàn bộ hỗ trợ liên quan HIV hồi đầu năm.

Về phần mình, Nhà Trắng bác bỏ nhận định này, gọi đánh giá của UNAIDS là "hoàn toàn sai", đồng thời đảm bảo mọi chương trình sử dụng tiền thuế của người Mỹ “phù hợp với lợi ích nước Mỹ”.

Không chỉ vậy, nhiều nhà tài trợ châu Âu cũng cắt giảm viện trợ phát triển, do chịu sức ép tăng chi tiêu quốc phòng. Một phần chương trình HIV đã được khôi phục nhờ PEPFAR - chương trình cấp cứu của Mỹ về phòng chống AIDS - nhưng tổng mức tài trợ vẫn tiếp tục giảm, đe dọa mục tiêu chấm dứt AIDS như mối đe dọa y tế công cộng vào năm 2030.

Giám đốc điều hành UNAIDS Winnie Byanyima cho biết, cơ quan này đang hỗ trợ ít nhất 30 quốc gia tăng nguồn lực trong nước để giảm phụ thuộc vào viện trợ quốc tế, song nhấn mạnh khoảng trống tài chính quá lớn để có thể lấp đầy ngay.

Hiện thế giới có 40,8 triệu người sống chung với HIV, ghi nhận 1,3 triệu ca nhiễm mới trong năm 2024. Từ năm 2010 đến 2024, số ca tử vong liên quan AIDS đã giảm 54%, còn 630.000 trường hợp mỗi năm, trong khi ca nhiễm mới giảm 40%, song những con số này vẫn ở mức cao.