Ukraine đang soạn thảo một đạo luật bầu cử thời chiến áp dụng một lần, nhằm bảo đảm việc bỏ phiếu an toàn và dân chủ cho binh sĩ, người phải di dời và người tị nạn ở nước ngoài.
Chủ tịch Verkhovna Rada (Quốc hội Ukraine) Ruslan Stefanchuk trong một bài phát biểu ngày 6/6/2023 tại Kiev, Ukraine. Ảnh: Getty Images
Báo The Kyiv Post của Ukraine ngày 23/12 cho biết Quốc hội nước này đã phê chuẩn việc thành lập một nhóm công tác liên đảng để xây dựng một đạo luật đặc biệt điều chỉnh việc bầu cử trong thời gian thiết quân luật.
Đây là động thái nhằm trả lời những câu hỏi ngày càng gia tăng cả trong nước lẫn quốc tế về cách thức duy trì các tiến trình dân chủ trong bối cảnh xung đột với Liên bang Nga.
Chủ tịch Quốc hội Ukraine Ruslan Stefanchuk cho biết nhóm công tác sẽ chuẩn bị một khuôn khổ dự thảo cho phép Ukraine tổ chức các cuộc bầu cử mà ông mô tả là “an toàn, dân chủ và được toàn thế giới tin cậy” bất chấp các rủi ro an ninh đang tồn tại.
Nhóm công tác sẽ do Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Oleksandr Korniienko đứng đầu, bao gồm đại diện của tất cả các phe phái và nhóm nghị viện, các tổ chức xã hội dân sự và Ủy ban Bầu cử Trung ương Ukraine.
Phát biểu tại sự kiện kỷ niệm Ngày Ngoại giao Ukraine vào ngày 22/12, ông Stefanchuk cho biết thêm rằng đạo luật này chỉ được sử dụng một lần và được thiết kế riêng cho các điều kiện thời chiến.
Ông Stefanchuk nói các nhà lập pháp phải xác định cách thức để binh sĩ đang tại ngũ, người di tản trong nước và người tị nạn Ukraine ở nước ngoài có thể bỏ phiếu, đồng thời giải quyết vấn đề tổ chức bầu cử tại các vùng lãnh thổ tạm thời nằm dưới sự kiểm soát của Liên bang Nga và sự hiện diện của các quan sát viên quốc tế.
“Mỗi vấn đề này đều có cả một loạt ưu và nhược điểm cần được cân nhắc kỹ lưỡng”, ông Stefanchuk nói và cho biết thêm rằng nhóm công tác “cần tiếp thu những kinh nghiệm tốt nhất trên thế giới và đề xuất cho Ukraine một đạo luật mới được thiết kế riêng cho cuộc bầu cử này”.
Ông Stefanchuk nhấn mạnh rằng sau khi các cuộc bầu cử thời chiến kết thúc, Ukraine dự định quay trở lại khuôn khổ hiến pháp tiêu chuẩn và các quy định của Luật Bầu cử hiện hành, khẳng định sáng kiến này chỉ là biện pháp ngoại lệ chứ không phải thay đổi lâu dài đối với hệ thống bầu cử của đất nước.
Lời kêu gọi bầu cử tại Ukraine của Tổng thống Mỹ Donald Trump
Trong những tuần gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng Ukraine không còn có thể được coi là một nền dân chủ vì đã không tổ chức bầu cử trong thời gian dài.
Khi được Politico hỏi liệu đã đến lúc Ukraine tổ chức bầu cử hay chưa, ông Trump trả lời: “Vâng, tôi nghĩ là vậy. Đã quá lâu rồi… Vâng, tôi nghĩ đã đến lúc. Tôi nghĩ đây là thời điểm quan trọng để tổ chức bầu cử”.
Nhà lãnh đạo Mỹ cáo buộc chính quyền Ukraine “lợi dụng chiến tranh để không tổ chức bầu cử” và nói rằng “người dân Ukraine… nên có quyền lựa chọn đó”.
Ông Trump cũng cho rằng kết quả bỏ phiếu là điều khó đoán định: “Và có thể ông Zelensky sẽ thắng. Tôi không biết ai sẽ thắng, nhưng họ đã không có bầu cử trong một thời gian rất dài”.
“Anh biết đấy, họ nói về dân chủ, nhưng đến một lúc nào đó thì nó không còn là dân chủ nữa,” ông Trump nói.
Phản hồi về vấn đề này vào ngày 14/12, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết ông sẽ không suy đoán liệu những tín hiệu như vậy đến từ Mỹ hay từ Liên bang Nga, đồng thời nhấn mạnh rằng ông không bám giữ quyền lực.
“Tôi không níu giữ chiếc ghế của mình. Tôi tin rằng Ukraine phải sẵn sàng cho mọi kịch bản có thể xảy ra”, ông Zelensky nói và cho biết thêm rằng mình đã đề nghị các đối tác quốc tế của Ukraine hỗ trợ các biện pháp bảo đảm an ninh nếu bầu cử được tiến hành, các nhà lập pháp nên chuẩn bị những cơ chế khả thi để tổ chức bỏ phiếu khi điều kiện cho phép.