Theo báo “Độc lập” (Nga), bắt đầu từ thời điểm này, Ukraine sẽ tăng chi phí quân sự lên gấp 5 lần (tương đương 5% GDP). Số lượng binh lính thuộc lực lượng vũ trang của nước này cũng được tăng gấp đôi. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Tổng thống Petro Poroshenko đã nêu ra trong “Chiến lược phát triển đất nước đến năm 2020” vừa được công bố. Các chuyên gia quân sự cho rằng nếu kế hoạch này được thực hiện, Ukraine sẽ là một trong những quốc gia chi mạnh tay nhất cho quốc phòng trên thế giới.


Tuy nhiên, giới phân tích kinh tế nhận định rằng nền kinh tế Ukraine không đủ sức đáp ứng gánh nặng chi phí quốc phòng này. Theo Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Dmitry Shimkiv, trong thời gian tới, số lượng binh lính sẽ tăng từ 2,8 người/1 nghìn dân lên 7 người/1 nghìn dân. Điều này có nghĩa là tổng quân số của các lực lượng vũ trang (gồm quân đội, Cơ quan an ninh và Biên phòng) sẽ tăng lên gấp hơn 2 lần, đạt gần 500.000 quân. Việc gia tăng quân số kéo theo một loạt chi phí hậu cần cho quân đội và khiến chi phí quốc phòng nói chung tăng rất mạnh.

Giám đốc Cục Tài chính Bộ Quốc phòng Ukraine Ivan Marko khẳng định rằng trong năm 2014, Ukraine phải chi hơn 38,7 tỷ grivna (gần 3 tỷ USD) cho các nhu cầu quân sự và tổng chi cho quốc phòng là gần 4,8 tỷ USD. Bộ Sức mạnh Ukraine cũng cho biết chi phí cần thiết cho bộ này trong năm 2015 là khoảng 5 tỷ USD.


Các phân tích kinh tế cho thấy chi phí quốc phòng của Ukraine đã cán mức 5% GDP của nước này và là một trong những chỉ số cao nhất trong số các nước từng thuộc Liên Xô trước đây. Mặc dù vậy, các quan chức ở Kiev dường như vẫn chưa quan tâm đến lời cảnh báo của giới kinh tế và các phương tiện truyền thông về khả năng Ukraine sẽ phải “nhịn ăn” để mua vũ khí khi tiếp tục công bố các kế hoạch hiện đại hóa quốc phòng.

Theo Chánh Văn phòng Tổng thống, trong năm 2015, Ukraine sẽ chi khoảng 775 triệu USD (chiếm gần 20% tổng chi phí quốc phòng) để mua sắm vũ khí và thiết bị quân sự mới. Trong khi đó, Tổng thống Poroshenko mới đây cũng cho biết có đến 65% thiết bị kỹ thuật của Ukraine đã bị hư hỏng nặng sau các chiến dịch quân sự ở miền Đông Ukraine và nước này cần phải thay mới toàn bộ.

Một số nguồn tin am hiểu thị trường vũ khí cho biết một chiếc xe tăng hiện đại được sản xuất ngay tại Ukraine có mức giá khoảng 300.000 USD, và 700 triệu USD mà Ukraine dự định sẽ chi để đổi mới vũ khí chỉ đủ để mua được khoảng 200 chiếc xe tăng và một số phương tiện thiết giáp phục vụ vận tải để trang bị cho lục quân. Như vậy, Ukraine sẽ không còn ngân sách để hiện đại hóa các lực lượng phòng không và hải quân.

Quay trở lại bài toán phân bổ kinh phí, các chuyên gia ước tính trong năm 2015, Ukraine sẽ phải dùng đến 62% tổng ngân sách quốc phòng để duy trì quân đội, trong đó phần lớn được dùng để chi trả lương, nuôi quân và đào tạo tân binh. Hơn nữa, để nâng cao khả năng tác chiến của các lực lượng vũ trang, Ukraine phải tiến hành tập trận với chi phí rất lớn, nhất là trong bối cảnh từ khi Liên Xô tan rã, Ukraine chưa tổ chức bất cứ cuộc tập trận nào.


Thượng tướng quân đội Ukraine Yuri Netkachev cho rằng giới lãnh đạo Ukraine đã quá tham vọng khi đặt ra chiến lược hiện đại hóa nền quốc phòng. Ngay cả với mức chi 5% GDP thì Ukraine cũng chỉ đủ kinh phí để duy trì các lực lượng hiện nay và khuyến khích binh lính không đào ngũ vì khó khăn kinh tế, chứ không đủ sức thay đổi diện mạo cỗ máy quân sự vốn đã quá rệu rã.

Các chuyên gia kinh tế thì hoài nghi khả năng Ukraine huy động được nguồn kinh phí này. Do kinh tế suy thoái, sản xuất đình trệ, Chính phủ Ukraine đã quyết định trích 1,5% “phí quốc phòng” từ tiền lương của người lao động và tiết giảm các ưu đãi xã hội khác như thuế nhà ở, thuế thu nhập, trợ giá điện…

Nghĩa là nguồn kinh phí cho quốc phòng đánh trực tiếp vào túi của người lao động dưới hình thức các loại thuế khóa. Và nếu như vậy, chính quyền của ông Poroshenko dường như đang vấp phải sai lầm của chính quyền tiền nhiệm khi khơi dậy một làn sóng bất bình mới. Vì vậy, một số chuyên gia có lý do để dự đoán rằng phong trào Maidan ở Ukraine mới chỉ "tạm ngủ" và sẽ "thức giấc" khi những kỳ vọng về một cuộc sống mới không trở thành hiện thực.


TTK