Theo mạng tin châu Âu euractiv.com ngày 11/8, cuộc xung đột ở Ukraine đã biến quốc gia này thành một thị trường béo bở cho các nhà sản xuất vũ khí châu Âu, nhưng sự quan tâm của họ không chỉ dừng lại ở việc bán thiết bị quân sự. Thay vào đó, các công ty quốc phòng hàng đầu đang đổ xô đến Ukraine, thành lập văn phòng và cơ sở sản xuất, với tầm nhìn chiến lược biến quốc gia này thành một trung tâm xuất khẩu vũ khí quan trọng trong tương lai.

Như nhận định của ông Reiner Perau, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức tại Ukraine, các nhà thầu quốc phòng châu Âu tin rằng một khi cuộc chiến kết thúc, Ukraine sẽ trỗi dậy không chỉ là một nhà tiêu dùng mà còn là một bên cung cấp vũ khí lớn. Việc có mặt từ sớm sẽ giúp các công ty trên giành được lợi thế, trở thành một phần của "hệ sinh thái quốc phòng" đang phát triển nhanh chóng của Ukraine.

Hợp tác chiến lược và tầm nhìn dài hạn

Các nhà sản xuất vũ khí châu Âu không chỉ bị thu hút bởi nhu cầu vũ khí khổng lồ của Ukraine mà còn bởi cơ hội tiếp cận những kiến thức công nghệ tiên tiến và kinh nghiệm thử nghiệm chiến đấu thực tế. Đây là những yếu tố vô cùng quý giá mà không một phòng thí nghiệm hay cuộc diễn tập nào có thể mang lại.

Đại diện cho xu hướng này, tập đoàn khổng lồ Rheinmetall của Đức đã thành lập một liên doanh với một công ty Ukraine vào năm 2023 để xây dựng một nhà máy sản xuất đạn dược. Trước đó, gã khổng lồ quốc phòng Anh là BAE Systems cũng đã thực hiện một bước đi tương tự. Những động thái này cho thấy ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu đang gắn kết chặt chẽ hơn bao giờ hết với ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine và đang hướng tới một tương lai hợp tác lâu dài.

Ông Perau chia sẻ: “Nếu cuộc chiến này cuối cùng kết thúc, việc trở thành một phần của hệ sinh thái và sau đó cùng phát triển với các đối tác Ukraine để xuất khẩu lại các hệ thống từ Ukraine là điều rất có ý nghĩa”.

Hiện tại, Ukraine đang cân nhắc nới lỏng các hạn chế xuất khẩu vũ khí nghiêm ngặt để thu hút đầu tư và tiền từ làn sóng chi tiêu tái vũ trang quân sự mới của châu Âu.

Quỹ SAFE của EU: Lối đi mới cho viện trợ và mua sắm chung

Trong bối cảnh đó, Liên minh châu Âu đang tìm cách thúc đẩy chi tiêu quốc phòng thông qua chương trình SAFE trị giá 150 tỷ euro. Hạn chót "mềm" để nộp đơn xin vay đã được Ủy ban châu Âu gia hạn đến ngày 15/8 tới cho 9 quốc gia còn lại. Điều này cho thấy sự cấp bách của EU trong việc củng cố năng lực quốc phòng của chính mình và hỗ trợ Ukraine.

Theo chương trình trên, Bulgaria dự kiến mua tên lửa tầm trung và tầm xa IRIS-T, cũng như các hệ thống pháo Caesar do Pháp sản xuất. Latvia muốn sử dụng quỹ này để trang trải cho quốc phòng hiện tại và các dự án lưỡng dụng.

Bồ Đào Nha có kế hoạch mua đạn dược, hệ thống trên bộ và trên biển, cũng như nâng cấp năng lực an ninh mạng.

Đáng chú ý, một số quốc gia EU hy vọng sử dụng quỹ SAFE để mua sắm đạn pháo 155mm cho Ukraine. Một liên minh các nhà sản xuất quốc phòng Ukraine, được gọi là "Tech Force Ukraine", đang tích cực vận động các nước EU đưa Ukraine vào kế hoạch vay vốn SAFE của họ. Nhóm này sẽ tổ chức một diễn đàn vào ngày 28/8 tới để thúc đẩy các dự án quốc phòng chung giữa Kiev và các nước EU, Anh, Na Uy.

Những diễn biến trên cho thấy một sự thay đổi chiến lược rõ rệt: các công ty quốc phòng châu Âu đang nhìn thấy một thị trường mới đầy tiềm năng ở Ukraine, không chỉ trong vai trò khách hàng mà còn là đối tác sản xuất và xuất khẩu. Điều này không chỉ giúp Ukraine tái thiết ngành công nghiệp quốc phòng sau xung đột mà còn định hình lại bản đồ sản xuất vũ khí của châu Âu, với một trung tâm mới đang dần hình thành ở phía Đông.