Theo trang tin RBC-Ukraine ngày 17/12, sau hai ngày đàm phán cường độ cao tại Berlin (Đức) vào ngày 14 và 15/12, tiến trình hòa bình cho Ukraine đã có những bước tiến triển thực chất. Với sự tham gia của Tổng thống Volodymyr Zelensky cùng các đặc phái viên của Tổng thống Mỹ và lãnh đạo châu Âu, một khung thỏa thuận hòa bình đang dần lộ diện với khoảng 90% vấn đề đã được giải quyết.

Cụ thể, phái đoàn Ukraine đã có các cuộc làm việc kéo dài hơn 10 tiếng đồng hồ trong hai ngày với 2 đặc phái viên của ông Trump là Steve Witkoff và Jared Kushner. Tổng thống Zelensky xác nhận đã có "tiến triển trong nhiều vấn đề" và đánh giá cao việc tiếng nói của Ukraine đã được lắng nghe.

Dẫn nguồn tin từ các phương tiện truyền thông phương Tây và quan chức Mỹ giấu tên, RBC-Ukraine cho biết một số tín hiệu khả quan đã xuất hiện:

Về thỏa thuận tiềm năng: Nga có thể sẵn sàng chấp nhận để Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) như một phần của thỏa thuận hòa bình.

Về an ninh: Đã có tiến triển trong việc xây dựng các đảm bảo an ninh tương tự Điều 5 của NATO, dù các đảm bảo này có thể không mang tính vĩnh viễn.

Tổng thống Mỹ đương nhiệm đã tham gia điều phối qua điện thoại với các lãnh đạo châu Âu và NATO, đồng thời xác nhận vừa có cuộc trao đổi trực tiếp với phía Nga để đưa các bên về cùng một quan điểm.

Cam kết của châu Âu: Không lặp lại "kịch bản Minsk"

Tại Berlin, Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Ukraine. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đồng thuận giữa Mỹ, EU và Ukraine, đồng thời tuyên bố rằng phương Tây sẽ không để "kịch bản Minsk" (những thỏa thuận thiếu hiệu quả trong quá khứ) lặp lại.

Một đề xuất đáng chú ý từ phía châu Âu là lệnh ngừng bắn vào dịp Giáng sinh (24/12). Thủ tướng Merz cho biết các bên đã đưa ra một loạt đề xuất để trình bày với phía Nga, hy vọng Moskva sẽ tạm dừng các hành động tấn công. 

Khung đảm bảo an ninh và phục hồi hậu chiến

Các nhà lãnh đạo Mỹ và châu Âu đã thống nhất một tuyên bố chung về các biện pháp hỗ trợ Ukraine sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Các điểm cốt lõi bao gồm:

Về quân sự: Hỗ trợ Ukraine duy trì lực lượng vũ trang 800.000 người; triển khai lực lượng đa quốc gia do châu Âu dẫn đầu với sự hỗ trợ của Mỹ.

Về giám sát: Thiết lập cơ chế giám sát lệnh ngừng bắn dưới sự lãnh đạo của Mỹ và quốc tế.

Về pháp lý: Cam kết ràng buộc để hỗ trợ quân sự, kinh tế hoặc ngoại giao nếu xảy ra xâm lược trong tương lai.

Về kinh tế: Đầu tư phục hồi, thúc đẩy gia nhập EU và "bồi thường thiệt hại từ Nga" (tài sản Nga tại EU vẫn tiếp tục bị đóng băng).

Vấn đề lãnh thổ: Nút thắt khó gỡ nhất

Dù 90% vấn đề đã được giải quyết, quyền kiểm soát lãnh thổ vẫn là thách thức phức tạp nhất. Nga đang gây áp lực thông qua Mỹ yêu cầu Ukraine rút quân khỏi vùng Donetsk.

Đáp lại, Ukraine kiên quyết không nhượng lại lãnh thổ và không công nhận Donbass thuộc Nga về cả mặt pháp lý lẫn thực tế. Phía Mỹ đã đưa ra giải pháp trung gian là thành lập một "Khu kinh tế tự do". Nga coi đây là khu vực phi quân sự nhưng yêu cầu Ukraine rút quân. Ngược lại, phía Ukraine cho rằng nếu họ rút lui thì Nga cũng phải có hành động tương xứng là rút quân khỏi Donetsk. Hiện tại, Nga chỉ hứa hẹn thay thế quân đội chính quy bằng lực lượng an ninh tại đây.

Bước đi tiếp theo: Từ Berlin đến Miami

Tổng thống Zelensky tiết lộ Ukraine đang dựa trên 5 văn kiện then chốt, bao gồm các đảm bảo an ninh. Một con số quan trọng được đưa ra là "khoản vay bồi thường". Đây được xem là "Kế hoạch B" nếu Nga tiếp tục chiến dịch quân sự, đảm bảo Ukraine nhận được ít nhất 40-45 tỷ euro viện trợ mỗi năm.

Tiến trình đàm phán sẽ không dừng lại ở Berlin. Theo Axios, các nhóm làm việc của các bên liên quan dự kiến sẽ gặp nhau tại Miami (Mỹ) vào cuối tuần này để thảo luận chi tiết trên bản đồ. Sau khi các văn kiện được hoàn thiện và Mỹ tham vấn với Nga, một cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Zelensky và Tổng thống Trump có thể sẽ được diễn ra để chốt lại thỏa thuận cuối cùng.