Báo The Kyiv Post tối 5/11, theo giờ địa phương, dẫn một báo cáo giám sát mới của Liên minh RRR4U cảnh báo Ukraine có thể mất khoản viện trợ trị giá 5,2 tỷ euro (tương đương 6 tỷ USD) từ Liên minh châu Âu (EU) trong năm nay sau khi không đáp ứng được các chỉ tiêu cải cách then chốt theo “Kế hoạch Ukraine”.

Theo The Kyiv Post, Liên minh RRR4U (Liên minh Tái thiết, Phục hồi và Cứu trợ cho Ukraine) bao gồm một số viện nghiên cứu và tổ chức phi chính phủ hàng đầu của Ukraine như Viện Nghiên cứu Kinh tế (IER), Nhóm Dixi, Viện Phân tích và Vận động chính sách, cùng Trung tâm Chiến lược Kinh tế (CES).

Trong báo cáo mới nhất, Liên minh RRR4U cho biết Ukraine đang đối mặt với nguy cơ mất 5,2 tỷ euro (6 tỷ USD) hỗ trợ tài chính từ EU trong năm 2025 do không thực hiện đúng các cam kết cải cách trong khuôn khổ “Kế hoạch Ukraine”.

Tính đến cuối tháng 10/2025, Ukraine vẫn chưa hoàn thành 9 chỉ tiêu cho ba quý đầu tiên của năm 2025 và vẫn chưa công bố báo cáo tiến độ của quý II. Việc chậm trễ này đồng nghĩa với việc các đợt giải ngân tiếp theo của EU sẽ tự động bị hoãn lại.

Những phát hiện trên được nêu trong báo cáo “Giám sát việc thực hiện Chương trình IMF và Hỗ trợ của EU, tháng 10 năm 2025” do Liên minh RRR4U thực hiện.

Báo cáo này theo dõi tiến độ của Ukraine trong việc thực hiện Chương trình của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và “Kế hoạch Ukraine” - khuôn khổ gắn việc tài trợ ngân sách của EU với hiệu quả thực hiện cải cách.

Theo “Kế hoạch Ukraine”, Kiev có thể hoãn thực hiện các mục tiêu cải cách mang tính cấu trúc tối đa 12 tháng. Tuy nhiên, nếu chính phủ không đáp ứng được các chỉ tiêu của quý I năm 2025 trước khi kết thúc quý I năm 2026, thì khoản hỗ trợ tương ứng từ EU sẽ bị mất vĩnh viễn.

Trong quý IV năm 2025, Ukraine phải hoàn thành 20 chỉ tiêu cải cách, trong đó có 8 chỉ tiêu cần được Quốc hội thông qua. Các cải cách này gắn liền với khoản tài trợ trị giá 2,2 tỷ euro (2,55 tỷ USD) từ EU. Nếu không hoàn thành, tổng số tiền viện trợ bị mất của năm 2025 có thể lên tới 5,2 tỷ euro (6 tỷ USD), tương đương khoảng 250 tỷ hryvnia.

Báo cáo kêu gọi chính phủ và Quốc hội Ukraine đẩy nhanh tiến độ ra quyết định, nhấn mạnh rằng mỗi chỉ tiêu không được thực hiện không chỉ gây “tổn hại về uy tín” mà còn đồng nghĩa với “tiền thật” bị mất khỏi ngân sách nhà nước.

Xem video Hải quân Ukraine tấn công một đơn vị đặc nhiệm tinh nhuệ của Liên bang Nga đóng trên giàn khoan Sivash ở Biển Đen. Nguồn: Hải quân Ukraine

Cảnh báo nêu trên xuất hiện trong bối cảnh tạp chí The Economist (Anh) hôm 30/10 cho biết “Ukraine đang đối mặt với tình trạng khủng hoảng tài chính nghiêm trọng. Nếu không có thay đổi, ngân khố nước này sẽ cạn kiệt vào cuối tháng 2/2026. ‘Vực thẳm tài chính’ ấy đang đến rất gần”.

Theo ước tính của The Economist, đến cuối năm 2025, chi tiêu quân sự của Ukraine kể từ khi xung đột bùng phát kết hợp với nguồn cung cấp vũ khí và viện trợ quân sự từ phương Tây sẽ lên tới khoảng 360 tỷ USD.

Chỉ riêng trong năm nay, chi tiêu cho các hoạt động quân sự của Ukraine có thể cán mốc 100-110 tỷ USD - con số kỷ lục tương đương với một nửa GDP quốc gia. The Economist lưu ý rằng trong số 3 nguồn tài chính chính của Kiev, hai nguồn đang dần cạn kiệt, đó là tài trợ từ Washington và vay nợ trong nước.

The Economist kết luận rằng nguồn tài trợ cuối cùng còn lại là châu Âu, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo “Lục địa già” sử dụng mọi phương tiện sẵn có để hỗ trợ tài chính cho Ukraine. Theo The Economist, những bước đi như vậy mang đến cho châu Âu "cơ hội lịch sử để thay đổi cán cân quyền lực".

Trước đó, tạp chí này ước tính Kiev cần khoảng 389 tỷ USD tiền tài trợ và viện trợ quân sự trong bốn năm tới (2026-2029) để duy trì lực lượng vũ trang và hỗ trợ nền kinh tế. Con số này gần gấp đôi số tiền 206 tỷ USD Ukraine nhận được kể từ tháng 2/2022 với Mỹ đóng góp khoảng 133 tỷ USD.

Do chính quyền Mỹ hiện tỏ ra hoài nghi về việc tiếp tục viện trợ tài chính cho Ukraine, The Economist nhận định rằng phần lớn chi phí sẽ phải do các thành viên khác thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) gánh vác.