Theo Đài phát thanh châu Âu tự do (RFE/RL) ngày 14/1, trong bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine tiếp tục diễn ra căng thẳng, quân đội Nga đã giới thiệu một công nghệ vũ khí mới: thiết bị bay không người lái (UAV) sử dụng dây cáp quang. Sự xuất hiện của loại UAV này đang tạo ra những thách thức lớn cho lực lượng Ukraine, đồng thời thay đổi cách thức tác chiến trên chiến trường.

Công nghệ và chiến thuật mới

UAV FPV (góc nhìn thứ nhất) có sợi quang cho phép hoạt động mà không cần tín hiệu vô tuyến. Thay vì sử dụng sóng radio như các UAV tiêu chuẩn, loại thiết bị này được điều khiển thông qua dây cáp quang, giúp giảm thiểu khả năng bị nhiễu điện tử. Một binh sĩ thuộc Lữ đoàn Pomsta có biệt danh "Phoenix" của Ukraine cho biết: "Việc sử dụng UAV FPV có sợi quang chắc chắn tạo ra những thách thức mới trên chiến trường". Theo thông tin từ RFE/RL, những UAV này đã được triển khai từ mùa hè năm ngoái và nhanh chóng trở thành yếu tố quan trọng trong chiến thuật của Nga nhằm giành quyền kiểm soát lãnh thổ ở miền Đông Ukraine.

Không chỉ dừng lại ở việc trinh sát, quân đội Nga còn sử dụng UAV sợi quang để thực hiện các cuộc tấn công nhắm vào các vị trí và phương tiện của Ukraine. "Đây là một loại vũ khí rất nguy hiểm. Nó giống như một thiết bị có cánh quạt nhắm thẳng về phía bạn, và bạn chẳng thể làm gì được", một sĩ quan thuộc Lữ đoàn Pháo binh số 148 của Ukraine chia sẻ.

Thay đổi trong chiến thuật này đã khiến quân đội Ukraine phải nhanh chóng thích nghi. Kostyantyn, chỉ huy tiểu đoàn Lữ đoàn Bureviy (Ukraine), cho biết việc gây nhiễu điện tử trở nên kém hiệu quả hơn với loại UAV mới này. "Điều đó cho phép Nga quan sát vị trí của chúng tôi tốt hơn, tấn công chính xác hơn", ông Kostyantyn nói. 

Về phần mình, Kyrylo Budanov, người đứng đầu Cơ quan Tình báo của Bộ Quốc phòng Ukraine, đã gọi những UAV mới trên là "một vấn đề lớn". Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ cũng ghi nhận rằng Nga đang tăng cường triển khai loại UAV này trong các cuộc tấn công hiện tại.

Ưu điểm vượt trội

UAV sợi quang có nhiều ưu điểm so với các loại thiết bị bay không người lái truyền thống. Chúng khó bị phát hiện hơn vì chỉ cần một dây cáp dài mỏng để kết nối với bộ điều khiển. "Chỉ có một hộp nhỏ chứa cáp quang của UAV và rất khó phát hiện vì nó có kích thước bằng một bao thuốc lá", Shvayka, một người điều khiển UAV gần Soledar cho biết.

Ngoài ra, nếu người điều khiển được đào tạo tốt, họ có thể điều khiển UAV ở tầm cao rất thấp mà vẫn giữ được tín hiệu video ổn định. Điều này cho phép họ thực hiện trinh sát và tiếp cận các mục tiêu được bảo vệ tốt hơn so với các loại UAV không người lái thông thường.

Tuy nhiên, UAV sợi quang cũng có những nhược điểm nhất định. Chúng gặp khó khăn trong việc hoạt động ở địa hình phức tạp hoặc trong các khu vực kín. Một số binh sĩ Ukraine cho biết họ đã thấy nhiều UAV loại này bị mắc kẹt trên cây hoặc gặp trở ngại khác.

Để đối phó với vũ khí này, binh sĩ Ukraine đã thực hiện các biện pháp ngụy trang tốt hơn cho các vị trí và nhân sự cũng như trang thiết bị. Cách dễ nhất để khắc chế những UAV này là sử dụng hỏa lực từ vũ khí nhỏ hoặc lưới lớn để "bắt" chúng. Một số binh sĩ Ukraine khác đã thử nghiệm với lưới đánh cá để vô hiệu hóa trước khi chúng có thể tấn công mục tiêu.

Với sự gia tăng hoạt động của UAV sợi quang từ phía Nga, quân đội Ukraine cũng đang tìm cách phát triển các phiên bản tương tự của mình. "Hiện tại, chúng tôi vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm", Lyutiy, chỉ huy một đơn vị UAV FPV thuộc Lữ đoàn tấn công độc lập số 3 của Ukraine, cho biết, nhưng cũng lưu ý thêm rằng dù có nhiều quảng cáo về công nghệ mới nhưng thực tế vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua.