Bài cuối - Hoàn thiện chính sách và hạ tầng đón 'đại bàng'

Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành “thủ phủ công nghiệp” phía Nam, TP. Hồ Chí Minh đã và đang thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp cải cách hành chính, hạ tầng đồng bộ, xây dựng các chính sách đòn bẩy, kiến tạo môi trường đầu tư thuận lợi, chuyên nghiệp và minh bạch, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư lớn.

Tháo gỡ các rào cản

Trong những năm gần đây, Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp TP. Hồ Chí Minh (HEPZA) đã xác định cải cách thủ tục hành chính là một trong những ưu tiên hàng đầu, tập trung vào việc số hóa và tinh gọn quy trình để giảm thiểu gánh nặng cho doanh nghiệp. Chỉ riêng năm 2024, HEPZA đã cắt giảm khoảng 30% thời gian xử lý hồ sơ và đặt mục tiêu tiếp tục tinh gọn hơn nữa vào năm 2025.

Các thủ tục liên quan đến cấp phép đầu tư, xây dựng, môi trường đều được rà soát và đơn giản hóa một cách triệt để hoặc hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện mọi thủ tục từ xa, tiết kiệm tối đa thời gian và chi phí.

Ông Lê Văn Thinh, Trưởng Ban HEPZA cho biết, để đạt được kết quả trên, HEPZA đã chủ động phối hợp với các cấp, sở, ngành liên quan; xây dựng hệ thống quản lý điện tử giải quyết các thủ tục liên quan đến đầu tư, xây dựng, môi trường… Các quy trình cấp phép, kiểm tra và hỗ trợ sau đầu tư đang được rà soát và đơn giản hóa một cách triệt để, tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi hơn; giúp doanh nghiệp có thể thực hiện mọi thủ tục từ xa, tiết kiệm tối đa thời gian di chuyển và chờ đợi.

Về các chính sách ưu đãi, ông Thinh cho biết, đang rà soát và hoàn thiện chính sách hỗ trợ chuyển đổi các khu chế xuất, khu công nghiệp theo chỉ đạo của UBND TP. Hồ Chí Minh. Các chính sách này không chỉ bao gồm ưu đãi về thuế mà còn về hỗ trợ vốn đầu tư, đào tạo nhân lực và tiếp cận đất đai, đặc biệt là đối với các dự án công nghệ cao, nghiên cứu và phát triển (R&D), và các dự án thân thiện với môi trường.

Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài (FDI) bày tỏ sự hài lòng với những thay đổi tích cực này. Đại diện Công ty TNHH Nagata (Việt Nam-khu chế xuất Tân Thuận) cho rằng đây là tín hiệu đáng mừng bởi doanh nghiệp luôn quan ngại về các thủ tục pháp lý phức tạp.

Dù là doanh nghiệp FDI và đã nhiều năm sản xuất kinh doanh ở TP. Hồ Chí Minh, song ông Park Hee Sung, đại diện công ty Kumho Tire Việt Nam (khu công nghiệp Mỹ Phước 3) cũng bày tỏ mong muốn nhận được sự hỗ trợ đầu tư vào bộ tiêu chuẩn đo lường phát triển bền vững (ESG-Environmental, Social và Governance) để không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế…

Ông Bùi Lê Anh Hiếu, Giám đốc Marketing Công ty Cổ phần Long Hậu (Khu công nghiệp Long Hậu, Cần Giuộc, Tây Ninh) đánh giá cao công tác cải cách hành chính và những chính sách, hỗ trợ, cải thiện môi trường đầu tư sẽ là động lực lớn để các doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào công nghệ xanh, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững chung của Thành phố.

“Điều này cho thấy tầm nhìn chiến lược của TP. Hồ Chí Minh đã tạo được niềm tin và sự hưởng ứng từ cộng đồng doanh nghiệp; giúp các doanh nghiệp và khu công nghiệp cạnh tranh hiệu quả hơn so với các khu vực khác trong và ngoài nước”, ông Hiếu chia sẻ.

Phát triển hạ tầng và nhân lực cho tương lai

Để phát huy tối đa tiềm lực của các khu chế xuất, khu công nghiệp, ông Võ Văn Hoan, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cho rằng, cần nhanh chóng đồng bộ các dự án hạ tầng giao thông; trước mắt, tập trung mọi nguồn lực để hoàn thiện các công trình đường Vành đai 3, Vành đai 4, tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành…

“Những dự án này sẽ tạo ra một mạng lưới kết nối đồng bộ, hiệu quả, giúp giảm chi phí logistics và tăng sức cạnh tranh cho các khu công nghiệp, thu hút các nhà đầu tư lớn, đặc biệt là trong bối cảnh các doanh nghiệp đang ngày càng quan tâm đến việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng”, ông Hoan nhấn mạnh.

Tuy nhiên, ông Hoan cũng lưu ý việc đầu tư vào hạ tầng không chỉ là xây dựng, kết nối giao thông mà còn là phát triển các tiện ích xã hội như: nhà ở công nhân, trung tâm thương mại và dịch vụ để thu hút người lao động chất lượng cao.

Song song với việc phát triển hạ tầng, Thành phố cần quan tâm và ưu tiên hàng đầu đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững là chìa khóa để các khu công nghiệp chuyển đổi thành công sang mô hình công nghệ cao, xanh và bền vững.

Theo bà Nguyễn Ngọc Hằng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP. Hồ Chí Minh, việc hợp nhất các địa phương đã tạo ra lực lượng lao động mới gia nhập thị trường, góp phần bổ sung nguồn nhân lực cho Thành phố. “Tuy nhiên, quá trình chuyển tiếp cũng đặt ra thách thức về chênh lệch kỹ năng giữa người lao động và yêu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp. Đây là cơ hội lớn trong hành trình phát triển, nhưng cũng đặt ra thách thức đáng kể trong bối cảnh cạnh tranh nhân lực toàn cầu”, bà Hằng chia sẻ.

Ở góc độ đào tạo nghề, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP. Hồ Chí Minh cho rằng, Thành phố cần đẩy mạnh chính sách hợp tác công-tư để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của các ngành công nghiệp hiện đại. Việc đầu tư vào các trường dạy nghề, trung tâm nghiên cứu và phát triển sẽ tạo ra một lực lượng lao động có trình độ chuyên môn cao và kỹ năng mềm tốt, đây là một trong những điểm mạnh để thu hút các chuyên gia và người lao động có tay nghề.

Hiện nay, TP. Hồ Chí Minh có khoảng 45.000 doanh nghiệp công nghiệp, chiếm gần 28,4% số doanh nghiệp công nghiệp cả nước. Có thể thấy, TP. Hồ Chí Minh đang sở hữu lực lượng doanh nghiệp công nghiệp trong và ngoài nước đông đảo và năng động nhất cả nước.

Sau hợp nhất, TP. Hồ Chí Minh có 66 khu công nghiệp hiện hữu và quy hoạch mở rộng lên 105 khu công nghiệp vào năm 2050 với tổng diện tích quy hoạch hơn 49.000 ha. Với đặc thù địa lý, dư địa và các tiềm năng, thế mạnh tích hợp từ các địa phương trước đây, TP. Hồ Chí Minh được xem là “thủ phủ công nghiệp” phía Nam, là trung tâm công nghiệp hàng đầu của cả nước.

Theo Tiến sỹ Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh (HIDS), thành phố đang sở hữu một hệ sinh thái công nghiệp đa dạng và năng động khi TP. Hồ Chí Minh (cũ) dẫn đầu về đổi mới sáng tạo, Bình Dương (cũ) chuyên sản xuất - chế biến và Bà Rịa-Vũng Tàu (cũ) phát triển năng lượng và logistics biển cho phép kết hợp hiệu quả nguồn lực.

“Sự đa dạng ngành nghề từ điện - điện tử, công nghệ, cơ khí đến hóa dầu, thực phẩm tạo điều kiện để thu hút dòng vốn FDI muốn tận dụng hệ sinh thái hoàn chỉnh. TP. Hồ Chí Minh mới hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghiệp tích hợp, công nghệ cao, hiện đại và bền vững của cả nước”, Tiến sỹ Trương Minh Huy Vũ khẳng định.

Có thể thấy, bằng việc đồng bộ cải cách chính sách, phát triển hạ tầng và chủ động nguồn nhân lực, TP. Hồ Chí Minh không chỉ tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn mà còn định hình một nền công nghiệp hiện đại, bền vững, đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế. Những bước đi này không chỉ thu hút các nhà đầu tư lớn mà còn thúc đẩy cả nền kinh tế TP. Hồ Chí Minh phát triển toàn diện.