Sáng nay 6/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học. 

Bên lề kỳ họp, đại biểu Hồ Thanh Bình (đoàn An Giang, Ủy viên Ủy ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội) cho rằng, qua nhiều phiên họp của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội và thông qua các hội thảo khoa học, dự thảo luật lần này đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiêm túc tiếp thu, điều chỉnh và hoàn thiện khá tốt. Đặc biệt là các quy định về hội đồng trường, cơ chế tự chủ đại học, hoặc các vấn đề liên quan mô hình trường, vấn đề sử dụng tài sản của nhà trường… các nội dung này đã được Ban soạn thảo điều chỉnh theo chiều hướng tích cực, phù hợp với thực tiễn và xu hướng phát triển của xã hội.

Theo đại biểu Hồ Thanh Bình, chính sách về tự chủ đại học đã được xem xét cẩn thẩn, kỹ lưỡng trong dự thảo luật lần này. Trong đó, có các quy định về tự chủ học thuật, tài chính, nhân sự… đã được quy định khá chi tiết, rõ ràng và tường minh. Nếu dự thảo luật được thông qua sẽ tạo cơ hội cho các trường đại học phát triển và tháo gỡ được nhiều “điểm nghẽn” về tự chủ đại học. Tuy nhiên, cơ chế, chính sách đã tốt, vấn đề còn lại là vận dụng, triển khai vào thực tiễn như thế nào. Mong rằng sẽ có sự đồng bộ từ chủ trương cho đến hiện thực 

Bên cạnh đó, Nhà nước không “bao cấp” kinh phí hoạt động cho các trường, mà sẽ chuyển sang cơ chế đầu tư theo đặt hàng, đầu tư theo nhu cầu xã hội. Cơ chế này sẽ tạo ra sức cạnh tranh giữa các trường đại học để có được nguồn đầu tư của nhà nước. Đồng thời phù hợp với yêu cầu phát triển của xã hội, tránh tình trạng trông chờ, bao cấp của Nhà nước.

Đại biểu Hồ Thanh Bình cũng cho biết, đây là xu thế trên thế giới, có nhiều nước đang thực hiện theo phương thức này. Nhà nước cấp kinh phí, các trường phải cạnh tranh thông qua đấu thầu để có được nguồn tài chính đó. Theo đó, các trường sẽ phải chủ động xây dựng nguồn lực đủ mạnh, đủ sức cạnh tranh với các trường khác.

Cùng quan điểm này, đại biểu Vũ Trọng Kim (đoàn Hải Dương) cho biết, đã đến lúc thực hiện cơ chế tự chủ sâu rộng đến các cơ sở giáo dục đại học, mở rộng thể chế quản lý hành chính và quản lý về mặt kinh tế, để các trường tự quyết định chiến lược phát triển của mình, từ đó định hướng cho công tác nghiên cứu khoa học và đào tạo sinh viên và lấy sinh viên là trung tâm để xây dựng chiến lược phát triển của nhà trường.

Thep đại biểu Vũ Trọng Kim, một trong những nội dung quan trọng của tự chủ đại học đó là các trường phải tự chủ về tài chính, đây là yêu cầu bắt buộc và phải được thực hiện từ cơ sở. Tự chủ tài chính không có nghĩa là Nhà nước sẽ không còn đầu tư kinh phí nữa, mà sẽ chuyển sang cơ chế đầu thầu đặt hàng. Tức là để có được nguồn kinh phí của Nhà nước thì các trường phải cạnh tranh thực sự. Do vậy, bộ máy lãnh đạo nhà trường phải đổi mới cơ chế quản lý, hoạt động, nhưng không được chệch hướng và trái với quy định của Nhà nước. Khi quyền tự chủ được phát huy, từng cá nhân, tập thể của nhà trường sẽ phải vận động, đổi mới sáng tạo để đào tào cho xã hội một lực lượng lao động đáp ứng ngay yêu cầu của sản xuất, công việc, đó mới là điều quan trọng.

Nếu được các đại học tự chủ, theo đại biểu Vũ Trọng Kim, các nhà trường sẽ phát triển và thu hút đông đảo sinh viên giỏi vào trường, sinh viên ra trường có việc làm ngay, được thị trường tiếp nhập và không phải đào tạo lại.