Washington cảnh báo Bắc Kinh về hoạt động bí mật của các đặc vụ Trung Quốc có nhiệm vụ buộc các quan chức tham nhũng phải trở về đại lục, tờ The New York Times (Thời báo New York ) ngày 17/8 đưa tin.

Bắc Kinh hiện chưa đưa ra phản ứng chính thức về sự kiện này, nhưng Tân Hoa xã đã cho đăng tải bài bình luận cho rằng Mỹ “đã có động thái đáng tiếc khi lệnh buộc các viên chức thực thi pháp luật có mặt tại Mỹ trong chiến dịch ‘Săn cáo’ phải về nước”. Hãng thông tấn Trung Quốc không nói rõ cơ quan nào của Mỹ đã phát lệnh này cũng như thời điểm tiến hành, nhưng bình luận quyết định này cho thấy Mỹ “thiếu thiện chí” đối với chiến dịch “Săn cáo” – một nỗ lực toàn cầu của Bắc Kinh nhằm truy lùng, dẫn giải những kẻ tham nhũng về nước mà Washington cũng từng lên tiếng hợp tác, ủng hộ. Bài bình luận đưa ra câu hỏi: Mỹ thực chất đứng về phía những kẻ tham nhũng hay công lý?


Dẫn lời quan chức Mỹ, tờ The New York Times mô tả các đặc vụ này thuộc Bộ An ninh Ninh Quốc gia Trung Quốc (MPS), sử dụng những vỏ bọc khác nhau, chủ yếu dùng visa du lịch nhưng không được sự đồng ý của Washington. Các đặc vụ sử dụng “nhiều chiến thuật” cưỡng bức để buộc những kẻ chạy trốn hồi hương. Trong đó hình thức đe dọa người thân đang sống ở đại lục đã gia tăng mạnh vài tháng trở lại đây, tờ báo Mỹ bình luận. 

Phó Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner từ chối đưa ra bình luận về các vụ việc cụ thể như trên. Nhưng ông nói rằng một cá nhân nếu không phải là viên chức ngoại giao, lãnh sự sẽ bị coi là vi phạm luật hình sự nếu như thực hiện các điệp vụ tình báo cho nước ngoài trên lãnh thổ Mỹ mà không thông báo trước cho văn phòng Tổng chưởng lý.

Một trong những kẻ chạy trốn bị truy tìm gắt gao nhất hiện nay là Lệnh Hoàn Thành, em trai cựu Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Lệnh Kế Hoạch - người đang bị buộc tội nhận hối lộ và nhiều tội nghiêm trọng khác. Ông Thành từng sống trong một dinh thự gần Sacramento, California hồi năm ngoái, nhưng hiện nay không biết tung tích ở đâu. Tờ Wall Street Journal (Nhật báo Phố Wall) đưa tin, các đặc vụ Trung Quốc đã từng thẩm vấn ông Tommy Yuan, một công dân Mỹ, người có vợ cũ từng sống chung với Lệnh Hoàn Thành tại dinh thự ở California, về nơi ẩn náu của ông ta.

“Săn cáo” được xem là điểm trọng tâm trong chiến dịch chống tham nhũng mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát động sau khi lên nắm quyền. Theo MPS, kể từ năm 2014 đến nay, đã có 930 kẻ chạy trốn được dẫn về nước, trong số này có 70 trường hợp tự nguyện. Truyền thông Trung Quốc đưa tin, Bắc Kinh đã phái các đặc vụ ra nước ngoài trên phạm vi toàn cầu, tuy nhiên cách thức thực hiện mục tiêu đưa những quan tham chạy trốn về nước không rõ ràng.

Liu Dong, Cục trưởng Cục điều tra tội phạm kinh tế thuộc MPS, một giám đốc phụ trách chiến dịch “Săn cáo” từng tuyên bố, các đặc vụ Trung Quốc buộc phải tuân thủ luật pháp nước sở tại, phải phụ thuộc vào khả năng hợp tác với cảnh sát các nước. Thế nhưng chính ông cũng lại nói rằng: “Nguyên tắc của chúng tôi là thế này: Dù có hay không có thỏa thuận hợp tác, khi nhận được một thông tin nào đó về kẻ chạy trốn, chúng tôi sẽ truy đuổi, sẽ thực hiện nhiệm vụ dù là ở bất kì đâu”. Vị quan chức này từng ví von: “Kẻ chạy trốn như chiếc diều bay. Kể cả có trốn ra nước ngoài thì dây diều vẫn nằm ở trong nước. Luôn tìm ra được người này thông qua chính gia đình anh ta”.

Hiện Mỹ và Trung Quốc chưa ký kết hiệp ước về dẫn độ và đây là một trở ngại cho hoạt động của Bắc Kinh.