Trong bài phát biểu ngày 26/9 trước Đại hội đồng Liên hợp quốc đang nhóm họp tại New York, Mỹ, Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda kêu gọi tăng cường hiệu lực luật pháp để giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình.

Thủ tướng Noda tuyên bố sẽ bảo vệ đến cùng lãnh thổ Nhật Bản, đồng thời chỉ trích những nước mưu toan áp đặt ý chí lên các nước khác bằng vũ lực hoặc đe dọa.

Phát biểu trên của ông Noda được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng đang gia tăng trong quan hệ giữa Nhật Bản với Trung Quốc và Hàn Quốc liên quan đến tranh chấp lãnh thổ.

Theo Kyodo, không đề cập trực tiếp đến Trung Quốc hay Hàn Quốc trong phát biểu tại Đại hội đồng LHQ, có lẽ là nhằm không để leo thang căng thẳng, song rõ ràng Thủ tướng Noda cố gắng vận động sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với lập trường của Nhật Bản khi ông có động thái hiếm thấy là nêu vấn đề tranh chấp lãnh thổ ra trước Đại hội đồng LHQ.


Liên quan tranh chấp với Hàn Quốc về chủ quyền đối với quần đảo ở Biển Nhật Bản mà Tokyo gọi là Takeshima còn Seoul gọi là Dokdo, Thủ tướng Nhật Bản nhấn mạnh Tokyo "trước sau như một" chấp nhận phán quyết của Tòa án công lý quốc tế (ICJ), coi đây là điều cần phải có. Nhật Bản đã đề xuất hai bên cùng đưa vấn đề ra ICJ song Hàn Quốc không chấp nhận.

Trong cuộc họp báo sau bài phát biểu, Thủ tướng Nhật Bản khẳng định "không thể thỏa hiệp" với Trung Quốc về vấn đề chủ quyền đối với quần đảo tranh chấp ở Biển Hoa Đông mà Tokyo gọi là Senkaku trong khi Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư (Diaoyu), đồng thời lên án những hành vi tấn công bạo lực nhằm vào các lợi ích của Nhật Bản ở Trung Quốc. Ông Noda kêu gọi các quốc gia liên quan kiềm chế, cho rằng các tranh chấp cần được giải quyết hợp lý và bình tĩnh, không sử dụng vũ lực.

Trung Quốc và Hàn Quốc đã lên tiếng phản ứng về phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản trước Đại hội đồng LHQ. Trong một tuyên bố bằng văn bản ngày 27/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương (Qin Gang) nói rằng Trung Quốc "rất thất vọng" và "nghiêm túc phản đối" quan điểm của nhà lãnh đạo Nhật bản về vấn đề quần đảo tranh chấp.

Theo Tân Hoa xã, người phát ngôn Tần Cương ám chỉ Nhật Bản khi cho rằng "quốc gia liên quan này" đã "phớt lờ sự thật lịch sử và luật pháp quốc tế, công khai vi phạm chủ quyền lãnh thổ của các nước khác và phủ nhận những thành quả của Chiến tranh thế giới thứ hai". Người phát ngôn Tần Cương nói rằng Nhật Bản cần "đối diện với lịch sử và tuân thủ nghiêm các nguyên tắc trong luật pháp quốc tế".

Kyodo ngày 27/9 cho biết trong một cuộc họp báo cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Cho Tai Young đã chỉ trích những phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Noda. Người phát ngôn này nhấn mạnh "không được lợi dụng luật pháp quốc tế để phục vụ các mục đích chính trị".

Trong một động thái liên quan, phát biểu với báo giới tại New York ngày 26/9 nhân dịp dự phiên họp Đại hội đồng LHQ, Ngoại trưởng Nhật Bản Koichiro Gemba cho biết Tokyo quyết định tìm kiếm sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với lập trường của nước này liên quan tới quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Đây là lần đầu tiên Ngoại trưởng Nhật Bản công khai đề cập một thay đổi lớn trong chính sách đối ngoại nhằm thúc đẩy vị thế của Tokyo trong tranh chấp với Bắc Kinh.


TTXVN/ Tin Tức