07:16 08/07/2019

Trung Quốc chỉ trích Mỹ là nguyên nhân khiến khủng hoảng hạt nhân Iran leo thang

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng ngày 8/7 tái khẳng định quan điểm của Bắc Kinh, kêu gọi tất cả các bên liên quan đến vấn đề hạt nhân Iran kiềm chế và giải quyết các bất đồng thông qua con đường ngoại giao. 

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở thủ đô Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng chính hành động "bắt nạt đơn phương" của Mỹ là nguyên nhân khiến cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran leo thang. 

Chú thích ảnh
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh ngày 1/7/2019. Ảnh: THX/TTXVN

Trong khi đó, cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi khẳng định Tehran vẫn để ngỏ cánh cửa ngoại giao nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân lịch sử đã ký với các cường quốc năm 2015, còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện - JCPOA, song tuyên bố "không có hy vọng gì" đối với cộng đồng quốc tế. Ông cảnh báo nếu các nước còn lại trong JCPOA, đặc biệt là các nước Liên minh châu Âu, không thực thi nghiêm túc các cam kết, và không đưa ra được bất kỳ hành động nào trước thời hạn 60 ngày mà Tehran vừa đặt ra ngày 7/7 vừa qua, nước Cộng hòa Hồi giáo sẽ bỏ qua các bước đi trong kế hoạch nhằm rút lại các cam kết trong thỏa thuận và sẽ chỉ thực hiện biện pháp cuối cùng. Tuy nhiên, ông không nêu rõ bước đi cuối cùng này là gì.  

Cùng ngày, trả lời phỏng vấn trên truyền hình, người phát ngôn Cơ quan nguyên tử Iran Behrouz Kamalvandi tuyên bố Tehran sẽ tiếp tục giảm thực thi các cam kết trong JCPOA cho đến khi thu được kết quả. Vì vậy, các nước EU tham gia ký kết thỏa thuận cần hành động nhanh chóng. Theo ông,  Iran đang cân nhắc việc nâng cấp độ làm giàu urani lên hơn 20%, cũng như bổ sung các máy ly tâm hoặc sử dụng các máy ly tâm mới, vốn bị hạn chế theo thỏa thuận JCPOA. 

Theo JCPOA ký kết năm 2015 giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Nga, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Đức), Iran hạn chế chương trình hạt nhân của nước này để đổi lấy việc được dỡ bỏ trừng phạt. Thỏa thuận quy định Iran chỉ được làm giàu urani ở mức 3,67%, thấp hơn nhiều so với mức 90% để chế tạo vũ khí hạt nhân và mức 20% mà Iran đã thực hiện trước khi thỏa thuận được ký kết. Bên cạnh đó, Iran được sản xuất urani có tỷ lệ làm giàu thấp với lượng tối đa 300 kg và lượng urani dư thừa có thể được bán ra nước ngoài.

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận từ tháng 5/2018 và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran. Ngày 8/5 vừa qua, đúng một năm sau khi Mỹ rút khỏi JCPOA, Iran tuyên bố đình chỉ thực hiện một số cam kết, theo đó sẽ tăng mức làm giàu urani vượt ngưỡng 3,67%.

Ngọc Hà (TTXVN)