Tác phẩm do Nhà Xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành, dày 673 trang. Trong công trình nghiên cứu, các tác giả lần đầu tiên giới thiệu nhiều tài liệu về lịch sử hình thành của Tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Đạo Phật tại vùng Tây Nam Bộ.

Tác phẩm đã phân tích hệ thống tổ chức hoạt động, đặc trưng thờ phụng, hệ thống nghi lễ và lễ cúng của từng tôn giáo; làm rõ ảnh hưởng của các tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Đạo Phật đến đời sống tinh thần, vật chất của tín đồ và đưa ra một số dự báo về hoạt động của cộng đồng tín đồ trong tương lai. 

Theo đánh giá của Ủy ban Giải thưởng Trần Văn Giàu, tác phẩm là công trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc; cung cấp nhiều tài liệu có giá trị tham khảo cao và có ý nghĩa quan trọng đối với việc nghiên cứu văn hóa tín ngưỡng, tôn giáo học, triết học tôn giáo, tôn giáo vùng Đồng bằng sông Cửu Long… Ngoài ra, chuyên khảo còn đóng góp nguồn tài liệu nghiên cứu quan trọng cho các cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo ở Nam Bộ nói riêng, cả nước nói chung.

Tại buổi lễ, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Võ Văn Thắng, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học An Giang nhấn mạnh: Giải thưởng khoa học Trần Văn Giàu đã "soi đường học thuật", tạo nên một diễn đàn khoa học có ý nghĩa đặc biệt, để các thế hệ nghiên cứu sau có cơ hội đóng góp, được khích lệ và tôn vinh. Công trình "Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Hiếu Nghĩa vùng Tây Nam Bộ" là một đề tài được ông ấp ủ, theo đuổi trong nhiều năm, mở đầu là công trình "Tứ Ân Đạo Phật" với mong muốn làm sáng tỏ những giá trị lịch sử, tư tưởng và tinh thần đã định hình nên một phần quan trọng của văn hóa, đồng thời để bảo tồn và phát huy những giá trị, tài sản mang bản sắc của vùng đất phương Nam.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Võ Văn Thắng khẳng định: Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Hiếu Nghĩa không chỉ là những tôn giáo, tín ngưỡng mà còn là hiện tượng văn hóa xã hội có sức ảnh hưởng sâu sắc trong tâm khảm cư dân Tây Nam Bộ. Công trình nghiên cứu hướng đến việc tái hiện bức tranh đa chiều về quá trình hình thành, phát triển với những triết lý nhân sinh, thế giới quan, đặc biệt là tinh thần yêu nước, đoàn kết, gắn bó với cộng đồng của những tín đồ Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Hiếu Nghĩa trong dòng chảy lịch sử đầy biến động của vùng đất Tây Nam Bộ.

Giải thưởng khoa học Trần Văn Giàu được thành lập năm 2002 dựa trên tâm nguyện của cố Giáo sư Nhà giáo Nhân dân Trần Văn Giàu. Giải thưởng diễn ra thường niên, được trao cho các công trình nghiên cứu về lịch sử và lịch sử tư tưởng ở khu vực Nam Bộ, cực Nam Trung Bộ và Thành phố Hồ Chí Minh. Tác phẩm “Tôn giáo Bửu Sơn Kỳ Hương và Tứ Ân Đạo Phật vùng Tây Nam Bộ” là công trình nghiên cứu đầu tiên về lịch sử, tư tưởng được Ủy ban Giải thưởng khoa học Trần Văn Giàu vinh danh.