Đây là nội dung chính trong chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2016 - 2025 của TP Hồ Chí Minh được Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh báo cáo trong kì họp thứ 9 HĐND TP Hồ Chí Minh khóa IX. 

Việc tăng dân số cơ học nhanh cũng đang tạo áp lực lớn về nhu cầu nhà ở cho người dân tại TP Hồ Chí Minh.

Ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh cho biết, chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2016 - 2020 sẽ hướng tới việc giải quyết nhu cầu về nhà ở cho người có thu nhập thấp trên địa bàn thành phố. Đặc biệt, chương trình này sẽ ưu tiên đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng thuộc chương trình di dời với người dân đang sống ven và trên kênh rạch và chương trình di dời cải tạo sửa chữa chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 nhằm tổ chức lại cuộc sống cho người dân.

Theo ông Trần Trọng Tuấn, hiện TP Hồ Chí Minh đang triển khai 39 dự án nhà ở xã hội theo tiến độ với tổng số 44.701 căn hộ, dự kiến đến 2020 sẽ có khoảng gần 20.000 căn nhà ở xã hội được hoàn thành đưa vào sử dụng, đáp ứng cho nhu cầu chỉnh trang đô thị. 

Tuy nhiên, theo ghi nhận thực tế, các hộ dân đang sống trên và ven kênh rạch rất khó có thể tự tái định cư bằng việc mua nhà ở thương mại từ tiền bồi thường, hỗ trợ. Chẳng hạn tại dự án Bắc Kênh Đôi (quận 8), theo thống kê đang có khoảng 1.300 căn nhà phải di dời, trong đó 23% số căn nhà nằm ven kênh, 70% số căn nằm một phần trên kênh, còn lại nằm hoàn toàn trên kênh.

“Thống kê từ dự án bờ Bắc Kênh Đôi và các dự án khác thì nhu cầu bố trí nhà ở xã hội mỗi dự án chiếm từ 30-50%. Do vậy, chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2016-2025 sẽ gắn với chương trình nhà ở xã hội để kịp thời đáp ứng nhu cầu chỉnh trang và phát triển đô thị gắn với ổn định cuộc sống cho người dân. Tuy nhiên, đây đang là một áp lực lớn cho thành phố bởi quỹ đất sạch và nguồn vốn đầu tư cho các dự án nhà ở xã hội đang thiếu”, ông Tuấn cho biết.

Không chỉ đáp ứng nhu cầu nhà ở cho các đối tượng bị di đời, theo ông Trần Trọng Tuấn, chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2016 - 2025 còn hướng tới việc đáp ứng nhu cầu nhà ở từ việc gia tăng dân số cơ học của các hộ gia đình từ các địa phương khác đến thành phố sinh sống, học tập và làm việc. Cùng với sự phát triển về kinh tế, TP Hồ Chí Minh đang thu hút một lượng lớn dân số gia tăng cơ học vào thành phố để học tập, làm việc, đi liền với đó là hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và hạ tầng nhà ở phục vụ cho các đối tượng này. Theo quy định, đối với các dự án nhà ở xã hội, các chủ đầu tư được phép dành 20% để kinh doanh thương mại, 60% bán cho các đối tượng nhà ở xã hội theo quy định, 20% còn lại để dành cho thuê. Tuy nhiên đối với nhà ở xã hội cho thuê thì giá cho thuê phải hợp lý đáp ứng nhu cầu của người thu nhập thấp.

Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2016 - 2025 của TP Hồ Chí Minh sẽ ưu tiên phát triển nhà cho người có thu nhập thấp.

Hiện nay, TP Hồ Chí Minh hiện có gần 13 triệu dân, trong đó phần lớn là người nhập cư, với khoảng 274.600 công nhân, lao động (69% là người ngoại tỉnh). Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 16.190 người (chiếm tỷ lệ 8,5%) có chỗ ở tại các nhà lưu trú công nhân do doanh nghiệp đầu tư xây dựng, chủ yếu đầu tư bằng nguồn vốn ngoài ngân sách. Phần lớn công nhân phải thuê phòng trọ, nhà trọ dân lập giá rẻ, thiếu tiện ích, thiếu an toàn. Măc khác, TP Hồ Chí Minh hiện cũng có khoảng 500.000 sinh viên (sinh viên ngoại tỉnh chiếm 80%), nhưng không phải trường đại học nào cũng đáp ứng đủ chỗ cho sinh viên ở ký túc xá.

Theo các chuyên gia kinh tế, để giải quyết vấn đề nhà ở cho người có thu nhập thấp, công nhân, sinh viên và số lượng người tăng cơ học hàng năm của thành phố không phải là bài toán dễ dành, vì vậy rất cần cần sự phối hợp và nỗ lực của chính quyền thành phố, cộng đồng doanh nghiệp, trong đó, nòng cốt là các doanh nghiệp bất động sản và nỗ lực của chính quyền bằng việc tạo ra nhiều cơ chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp bất động sản.

Ông Trần Trọng Tuấn cho rằng, để làm được điều này, chương trình phát triển nhà ở giai đoạn sắp tới cũng đã đề ra nhiều giải pháp, trong đó có các nhóm giải pháp về khu vực, cơ chế chính sách phát triển nhà ở cho từng đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội. Ví dụ với nhóm giải pháp về khu vực, tại khu vực trung tâm hiện hữu quận 1, quận 3 chỉ ưu tiên tăng chỉ tiêu quy hoạch, chỉ tiêu dân số, hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng cho các dự án cải tạo hoặc xây mới thay thế cho các chung cư cũ xây dựng trước năm 1975, không phát triển các dự án mới đầu tư xây dựng cao tầng đến năm đến năm 2020.

Đối với nhóm đối tượng được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội, cụ thể là đối tượng công nhân, ông Tuấn cho biết thêm, Sở Xây dựng đã phối hợp Liên đoàn Lao động và Sở Lao động Thương binh và Xã hội TP Hồ Chí Minh đánh giá thực trạng công nhân, thực trạng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân, nhu cầu nhà ở công nhân tại các khu chế xuất, khu công nghiệp, quỹ đất và các dự án các nhà đầu tư đăng ký để dự báo và đưa ra các chỉ tiêu về nhà lưu trú công nhân bên cạnh số lượng nhà trọ do người dân tự xây… từ đó có nghiên cứu để xây dựng nhà lưu trú công nhân.

Theo UBND TP Hồ Chí Minh, 6 tháng qua, thành phố đã kêu gọi được đầu tư cho nhà ở xã hội cho công nhân. Cụ thể, thành phố đã công nhận đầu tư dự án nhà ở xã hội và nhà trẻ tại phường Long Trường (quận 9) cho Công ty Hồng Ân làm chủ đầu tư; chấp thuận đầu tư dự án nhà lưu trú công nhân khu chế xuất Linh Trung II (giai đoạn 2), quận Thủ Đức do Công ty Thiên Phát làm chủ đầu tư... Ngoài ra, TP Hồ Chí Minh cũng đã có cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp bất động sản phát triển các dự án nhà ở cho thuê, nhất là căn hộ nhỏ cho thuê giá rẻ (khoảng 2 - 5 triệu đồng/tháng) dành cho công nhân, sinh viên đến thành phố sinh sống và làm việc.