Cả ông Johnson và ông Pritzker đều chưa từng bị cáo buộc sai phạm hình sự, song họ đang là những nhân vật nổi bật trong làn sóng phản đối chính sách siết chặt nhập cư và các đợt triển khai quân đội của chính quyền Tổng thống Trump tại các bang do đảng Dân chủ kiểm soát.

Tuyên bố kêu gọi bắt giữ hai chính trị gia được đưa ra chỉ vài giờ sau khi cựu Giám đốc FBI James Comey phải ra hầu tòa với cáo buộc gian dối và cản trở điều tra quốc hội. Đây là lần đầu tiên một nhân vật cao cấp trong danh sách các đối thủ của ông Trump chính thức bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Hiện Bộ Tư pháp Mỹ cũng đang điều tra nhiều đối thủ chính trị khác của Tổng thống Trump. Tất cả đều phủ nhận hành vi sai trái.

Trên nền tảng mạng xã hội TruthSocial, ông Trump cáo buộc chính quyền Chicago và bang Illinois không có biện pháp bảo vệ các nhân viên Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) làm việc tại đây.

Căng thẳng leo thang sau khi Thị trưởng Johnson ký sắc lệnh hành pháp tuyên bố thành phố Chicago là “Khu vực không ICE”, cấm các đặc vụ liên bang sử dụng tài sản công của thành phố trong các chiến dịch bắt giữ người nhập cư. Ông phản ứng gay gắt, cho rằng đây không phải là lần đầu Tổng thống Trump tìm cách bắt giữ một người vô tội và tuyên bố sẽ không lùi bước.

Thống đốc Pritzker, một ứng viên tiềm năng cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2028, cũng lên tiếng rằng ông Trump đang đòi bắt giữ các đại diện dân cử chỉ vì họ kiểm soát quyền lực của ông.

Theo thông tin từ Vệ binh Quốc gia, khoảng 200 binh sĩ từ Texas và 300 từ Illinois đã tập kết quanh khu vực Chicago. Nhiệm vụ của họ là bảo vệ các cơ sở liên bang và nhân viên ICE. Đây là một phần trong kế hoạch mở rộng triển khai quân tới nhiều thành phố mà Tổng thống gọi là “bãi huấn luyện” cho quân đội.

Từ khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump đã điều Vệ binh Quốc gia tới Los Angeles và Washington D.C. và nay là Chicago và Portland. Trong các đợt triển khai này, ông vấp phải phản đối quyết liệt từ các thị trưởng và thống đốc Dân chủ, những người cho rằng ông đang phóng đại tình trạng tội phạm để biện minh cho các hành động của mình.

Tổng thống vẫn khẳng định mục tiêu là “chấm dứt tội phạm ở Mỹ”. Tuy nhiên, số liệu cho thấy tỷ lệ tội phạm bạo lực đã giảm ở nhiều thành phố lớn kể từ sau làn sóng tăng vọt trong đại dịch COVID-19 và lực lượng Vệ binh chưa từng được sử dụng để trấn áp tội phạm đường phố.

Thực tế tại các điểm nóng như Chicago và Portland cũng cho thấy các cuộc biểu tình chống chính sách nhập cư chủ yếu diễn ra trong hòa bình. Tại một cơ sở ICE ở Broadview (ngoại ô Chicago), chỉ có bốn người biểu tình cầm biểu ngữ trong khi bị ngăn cách bởi hàng rào cảnh sát có vũ trang. Chính quyền liên bang tuyên bố có thể điều quân tới bảo vệ địa điểm này, nhưng đến chiều 8/10 vẫn chưa có binh sĩ xuất hiện.

Thống đốc Pritzker cáo buộc Tổng thống đang cố tình tạo ra căng thẳng để hợp thức hóa việc triển khai quân đội. Bang Illinois đã kiện lên tòa án liên bang nhằm ngăn chặn hành động này nhưng một thẩm phán đã cho phép triển khai tạm thời. Trong khi đó, một thẩm phán khác đã chặn kế hoạch tương tự ở Portland.

Trong một diễn biến liên quan khác, vừa qua, một thẩm phán liên bang đã ra phán quyết rằng ICE đã vi phạm thỏa thuận ký từ năm 2022, giới hạn khả năng bắt giữ người nhập cư không có lệnh tại một số bang Trung Tây. Phán quyết này kéo dài hiệu lực thỏa thuận đến tháng 2 năm sau, tạo rào cản pháp lý cho các chiến thuật cứng rắn mà ICE đang áp dụng dưới thời chính quyền Tổng thống Trump.

Tổng thống Trump cảnh báo ông có thể viện dẫn Đạo luật Chống nổi loạn năm 1807 để vượt qua mọi rào cản pháp lý. Đạo luật này từng được sử dụng lần cuối vào năm 1992, trong cuộc bạo động tại Los Angeles.