Phát biểu khi xuất hiện trên chương trình của kênh Fox News, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ có thể cắt đứt hoàn toàn quan hệ ngoại giao với Trung Quốc liên quan tới đại dịch viêm đường hô hấp cấp (COVID-19) do chủng mới của virus Corona gây ra (SARS-CoV-2) và nước Mỹ sẽ tiết kiệm được 500 tỷ USD nếu hành động như vậy.

Nhà lãnh đạo Mỹ nêu rõ: “Chúng tôi có nhiều thứ có thể làm. Chúng tôi có thể cắt hoàn toàn quan hệ (với Trung Quốc). Nếu làm việc đó, điều gì sẽ xảy ra? Các bạn sẽ tiết kiệm được 500 tỷ USD. Hãy nhìn xem. Tôi từng nói trong năm nay, cũng như nói với một số nước khác, rằng Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất gây phương hại cho chúng ta”. Theo Tổng thống Trump, 500 tỷ USD chính là qui mô khoản thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc.

Khi được hỏi ông có nói chuyện với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong thời gian gần đây hay không, Tổng thống Trump nói: “Không. Tôi có mối quan hệ rất tốt, nhưng lúc này tôi không muốn nói chuyện với ông ấy”.

Ông chủ Nhà Trắng đưa ra phát biểu được đánh giá là “cứng rắn” nêu trên nhằm vào Trung Quốc 2 ngày sau khi Chính quyền Washington chỉ đạo không đầu tư các khoản tài sản trợ cấp liên bang vào các thực thể của người Trung Quốc.

Giới chức Mỹ cũng ngày càng phổ biến ý tưởng áp các biểu thuế mới nhằm vào hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, đồng thời cân nhắc trừng phạt quốc gia châu Á này vì đại dịch COVID-19 bằng cách không trả lại Bắc Kinh một phần trong khoản nợ trị giá hàng nghìn tỷ USD của nước này.

Chính giới Mỹ chỉ trích Trung Quốc với cáo buộc nước này cố tình giảm nhẹ mức độ dịch COVID-19 trong giai đoạn đầu. Họ cho rằng nếu có cảnh báo sớm thì các quốc gia khác đã có thể chuẩn bị đề phòng tốt hơn.

Bản thân Tổng thống Trump và Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng nói rằng Washington “có bằng chứng” cho thấy virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm ở thành phố Vũ Hán (Trung Quốc). Nhiều nghị sĩ và thống đốc bang của đảng Cộng hòa hối thúc Mỹ khởi kiện và trừng phạt Trung Quốc vì cách xử lý bệnh dịch COVID-19 của Bắc Kinh.

Cuối tháng 4 vừa qua, Missouri đã trở thành tiểu bang đầu tiên tại Mỹ kiện Trung Quốc về công tác xử lý dịch COVID-19. Tờ The Hill, báo chính thức của Quốc hội Mỹ, cho biết ngày 21/4 Tổng chưởng lý bang Missouri là Eric Schmitt đã đệ đơn kiện lên tòa án liên bang, yêu cầu Trung Quốc bồi thường cho “tổn thất về sinh mạng, kinh tế” vì dịch COVID-19.
Ông Eric Schmitt nói: “COVID-19 đã gây ra tổn thất lớn tới các quốc gia trên toàn cầu, gây đau đớn, bệnh tật, gián đoạn kinh tế và khiến nhân loại phải tổn thương. Chính phủ Trung Quốc đã giấu thế giới về mức độ nguy hiểm và tính chất lây nhiễm của virus SARS-CoV-2, bịt miệng những người muốn lên tiếng và thiếu động thái ngăn chặn dịch lây lan. Họ phải chịu trách nhiệm cho hành động ấy”.

Mới đây nhất, Tổng thống Trump ngày 14/5 đe dọa áp các mức thuế mới đối với các công ty Mỹ sản xuất hàng hóa ở nước ngoài, một động thái cho thấy chính quyền của ông có thể thúc đẩy dịch chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc và đặt ra những hàng rào thương mại mới.

Giới chức Mỹ cho hay chính quyền của Tổng thống Trump đang “gia tăng mạnh mẽ” những nỗ lực để thúc đẩy các công ty chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc, một phần của biện pháp trừng phạt Bắc Kinh do cách xử lý ban đầu của nước này đối với sự bùng phát của dịch COVID-19.

Ông Trump đã mất 3 năm vừa qua trong nhiệm kỳ Tổng thống để phát động một cuộc chiến “không tiếng súng” với Trung Quốc về các hoạt động thương mại, chuyển giao công nghệ, sở hữu trí tuệ và các chính sách công nghiệp của Trung Quốc, áp các mức thuế mới đối với 370 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ, tính đến tháng 1 vừa qua, trước khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát trên toàn cầu, các mức thuế mới của Tổng thống Trump khiến các công ty Mỹ thiệt hại 46 tỷ USD. Nhiều nhóm doanh nghiệp và các nhà kinh tế đang yêu cầu Tổng thống Trump giảm thuế, ít nhất là tạm thời, nhằm hạ nhiệt sức ép về chi phí đối với các công ty Mỹ, vốn đang phải đối mặt với sự sụt giảm doanh thu nghiêm trọng.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo rằng việc tăng cường các hàng rào thương mại sẽ kéo dài tình trạng suy thoái tồi tệ nhất kể từ sau cuộc Đại suy thoái trong những năm 1930.

Tuy nhiên, Trung Quốc nhiều lần bác bỏ các cáo buộc từ phía Mỹ, khẳng định những lập luận đó là vô căn cứ. Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ trích giới lập pháp Mỹ liên quan tới dự luật trừng phạt được Mỹ thông qua ngày 13/5, cáo buộc các nghị sĩ Mỹ tìm cách “đổ trách nhiệm của việc thất bại trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 cho Trung Quốc”.

Tờ Thời báo Hoàn cầu ngày 14/5 cảnh báo Bắc Kinh có thể tung các đòn trừng phạt trả đũa nhằm nhằm những nhà lập pháp Mỹ thúc đẩy dự luật trừng phạt nêu trên.