Tại cuộc họp báo ngày 9/5 nhân sự kiện Phó Thủ tướng Lưu Hạc đến Washington dự vòng đàm phán thương mại thứ 11, ông Trump cho biết “có khả năng” đạt được một thỏa thuận với Trung Quốc trong tuần này và kể về “bức thư tuyệt vời” ông Tập Cận Bình gửi cho mình.

Những bình luận trên của ông chủ Nhà Trắng trái ngược rõ với những dòng tweet cứng rắn mới đây của ông về cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.

Tổng thống Trump cho rằng chính đề nghị tăng thuế 200 tỷ USD đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã giúp đẩy nhanh tiến trình hòa giải giữa hai bên. Trước đó, ngày 5/5, ông Trump thông báo sẽ tăng mức thuế hiện là 10% đối với lượng hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD lên 25% từ ngày 10/5, đồng thời đe dọa sẽ sớm áp thuế 25% đối với 325 tỷ USD hàng hóa của nước này. Quyết định này cuối cùng đã được thực thi sau 12h trưa 10/5 (theo giờ Hà Nội).

“Chúng ta đã tiến rất gần với một thỏa thuận thì phía họ bắt đầu đàm phán lại về thỏa thuận”, ông nói, đồng thời chỉ ra một trong những yếu tố đàm phán lại chính là bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

“Vì vậy tôi không hiểu chuyện gì đang diễn ra”, Tổng thống Trump nhấn mạnh, “Tối qua tôi nhận được một bức thư rất tuyệt vời từ Chủ tịch Tập Cận Bình, trong đó viết rằng ‘Hãy cùng làm việc, hãy xem liệu chúng ta có thể đạt được điều gì đó’”.

“Tôi rất quý ngài ấy”, ông nói về nhà lãnh đạo Trung Quốc – người ông sẽ “có khả năng” điện đàm vào một thời điểm nào đó, “Ngài ấy là một người bạn tốt của tôi nhưng tôi đang đại diện cho nước Mỹ và ngài ấy đại diện cho Trung Quốc, chúng tôi sẽ không để bị lợi dụng thêm nữa”.

Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer ngày 6/5 giải thích Trung Quốc tìm cách đi ngược với các cam kết trước đó về một thỏa thuận thương mại. “Trong tuần qua, chúng tôi chứng kiến có sự xói mòn trong các cam kết của Trung Quốc. Trung Quốc đang tìm cách rút lại các cam kết mà họ đã đưa ra. Theo quan điểm của chúng tôi thì chuyện này không thể chấp nhận được. Chúng tôi không có những cuộc đàm phán hiệu quả".

Phát biểu tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump xác nhận các thành viên trong nội các của ông đã gặp gỡ Phó Thủ tướng Lưu Hạc cùng phái đoàn Trung Quốc vào 17h ngày 9/5 để khởi động vòng đàm phán dự diến kéo dài đến ngày 10/5. Theo đó, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, đại diện phía Trung Quốc và Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin, đại diện phía Mỹ, đã có cuộc thảo luận kéo dài 90 phút và hai bên sẽ gặp lại nhau trong ngày 10/5 (giờ Mỹ). Tuy nhiên, cả hai bên đều không tiết lộ thông tin với báo giới khi rời phòng họp.

Trong bối cảnh Chính quyền Trump vừa tăng mức thuế, theo ông Scott Kennedy – chuyên gia cấp cao tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế (CSIS) – chiến thuật của các nhà đàm phán Mỹ khi đến cuộc họp sẽ rất thẳng thắn.

“Phía Washington nói anh cần đồng ý khôi phục lại tất cả những gì chúng ta đã thỏa thuận trước đó (và) xóa bỏ tất cả những giới hạn đỏ và mối quan hệ kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc”, chuyên gia về chính sách kinh tế của Bắc Kinh nhận xét. Ông Kennedy cho rằng sự lựa chọn thuộc về phía Bắc Kinh, liệu họ muốn cuộc đàm phán “tiến triển hay không”.

Dựa trên thành phần rút gọn của phái đoàn cùng với thời gian Phó Thủ tướng Lưu Hạc lưu lại Washington rất ngắn, chuyên gia CSIS nhận định “các chủ đề đàm phán sẽ thu hẹp hơn và dành thời gian cho thỏa thiệp”.

Trả lời báo giới khi vừa tới Washington, ông Lưu Hạc cho biết trong bối cảnh hiện nay, ông hy vọng các cuộc trao đổi với phía Mỹ diễn ra thẳng thắn và hợp lý. Ông Lưu Hạc khẳng định Trung Quốc tin rằng tăng mức thuế quan không phải là một giải pháp cho mọi vấn đề và điều này sẽ có hại không chỉ đối với Trung Quốc, Mỹ mà với toàn thế giới.

Ông Lưu Hạc cho rằng đoàn Trung Quốc tới Mỹ đàm phán trong bối cảnh hiện nay thể hiện sự chân thành rất lớn của Bắc Kinh và mong muốn giải quyết các khác biệt giữa hai bên một cách chân thành, tin cậy và hợp lý.