Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số dự và phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ.

Cùng tham dự có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương và thành phố Hà Nội; đại diện doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, quỹ đầu tư, Đại sứ quán, tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

Đổi mới sáng tạo toàn dân-động lực phát triển quốc gia

Phát biểu khai mạc buổi lễ, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là lĩnh vực quan trọng để Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu chiến lược 100 năm của đất nước. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo cần phải là động lực chính trong phát triển kinh tế, là động lực tất yếu để Việt Nam trở thành một quốc gia phát triển bền vững.

Việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số do đồng chí Tổng Bí thư trực tiếp là Trưởng ban cho thấy quyết tâm chính trị đưa Việt Nam trở thành đất nước tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường và tự hào dân tộc trong kỷ nguyên mới. Trong chỉ đạo triển khai, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng yêu cầu đổi mới sáng tạo cần là quyết sách hàng đầu để thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững. Đổi mới sáng tạo cần lấy người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là thế hệ trẻ làm trung tâm.

Cách đây tròn 1 năm, Chính phủ đã quyết định lấy ngày mùng 1 tháng 10 hàng năm là Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia. Đây thực sự là ngày hội của toàn dân có chung niềm tin và khát vọng, hòa chung trong dòng chảy mạnh mẽ của khát vọng vươn mình của dân tộc cùng việc triển khai quyết liệt tinh thần Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Phát biểu tại buổi Lễ, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, Việt Nam không có sự lựa chọn nào khác phải coi khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để đổi mới mô hình phát triển, hiện thực hóa hai mục tiêu 100 năm trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Đây không chỉ là nhu cầu khách quan mà còn là mệnh lệnh của thời đại quyết định vị thế của dân tộc trong thập kỷ tới. Không có một đất nước nào có thể cất cánh với nền khoa học công nghệ thấp kém, hoạt động đổi mới sáng tạo chậm chạp.

Tổng Bí thư cho biết, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, quyết sách lớn để tiếp tục đổi mới, cải cách, phát triển đất nước, nhất là các Nghị quyết của Bộ Chính trị về tinh gọn tổ chức bộ máy, hệ thống chính trị, sắp xếp đơn vị hành chính về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia về hội nhập quốc tế, đổi mới công tác xây dựng và thực thi pháp luật về phát triển kinh tế tư nhân, đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển giáo dục và đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bên cạnh những kết quả tích cực, hoạt động đổi mới sáng tạo vẫn còn nhiều hạn chế, thể chế, chính sách chưa theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ và xu hướng thế toàn cầu chưa thúc đẩy đổi mới sáng tạo mạnh mẽ trong doanh nghiệp. Tổng Bí thư đề nghị, cần thống nhất trong nhận thức và hành động theo quan điểm đổi mới sáng tạo là sự nghiệp của toàn dân xây dựng văn hóa, đổi mới sáng tạo toàn dân. Đổi mới sáng tạo không phải là công việc riêng của ngành khoa học công nghệ mà phải là sự nghiệp của toàn dân, của toàn xã hội, đòi hỏi sự tham gia của mọi cấp, mọi ngành, cộng đồng doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế và của tất cả mọi người dân. Tinh thần đổi mới sáng tạo phải được thấm nhuần trong mọi lĩnh vực, từ quản lý nhà nước, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cho đến các phong trào, các giải pháp thiết thực trong đời sống hằng ngày của mỗi người dân.

Bày tỏ trân trọng tôn vinh tất cả những phát minh, sáng chế, cải tiến, góp phần vào nâng cao hiệu suất công việc, năng suất lao động, Tổng Bí thư nhấn mạnh, cải tiến quy trình, thủ tục hành chính trong doanh nghiệp là văn hóa học hỏi, dám thử, dám làm ở nhà trường là tư duy phản biện. STEM, năng lực số trong xã hội là trân trọng ý tưởng mới, tôn vinh gương sáng tạo trong từng lĩnh vực, từng cơ quan, đơn vị; cần chỉ số đo lường cần minh bạch để ai đổi mới tốt hơn thì được ghi nhận tốt hơn. Các cơ quan báo chí, truyền thông cần đẩy mạnh tuyên truyền gương người tốt, việc tốt, kể những câu chuyện thật, truyền cảm hứng, góp phần đưa đổi mới sáng tạo toàn dân trở thành văn hóa và động lực phát triển của quốc gia.

Tổng Bí thư yêu cầu, cần khẩn trương triển khai Chương trình hành động phát triển công nghệ chiến lược theo tinh thần của Nghị quyết 57, xác định rõ lộ trình làm chủ; đồng thời phát triển hạ tầng số nền tảng, nâng tỉ lệ nội địa trong các hệ thống công nghệ trọng yếu, đảm bảo tự tin hội nhập, giữ được năng lực cốt lõi của quốc gia.

Hoàn thiện thể chế, chính sách vượt trội

Tổng Bí thư chỉ rõ, tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách vượt trội cho phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; khẩn trương thể chế hóa các chủ trương của Đảng bằng những đạo luật, nghị định, thông tư rõ ràng, có khả năng thực hành cao, tập trung vào ưu đãi thuế, tín dụng, đất đai cho hoạt động nghiên cứu và phát triển cho sản phẩm, cho dịch vụ mới; triển khai Chiến lược quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia kết nối khu vực và toàn cầu.

Mở rộng đặt hàng, phát triển thị trường vốn khởi nghiệp, cơ chế quỹ đầu tư mạo hiểm và các công cụ tài chính phù hợp với đổi mới sáng tạo, đồng thời, tăng cường bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ dữ liệu và an toàn thông tin, kiểm soát rủi ro nhưng không bóp nghẹt sáng tạo, thiết kế cơ chế phòng thí nghiệm pháp lý sandbox cho các lĩnh vực mới để cái mới được thử nghiệm, đo lường và trưởng thành. Cùng với đó là triển khai Chiến lược quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia kết nối khu vực và toàn cầu.

Tổng Bí thư yêu cầu, mỗi bộ, ngành, địa phương phấn đấu hình thành ít nhất một trung tâm đổi mới sáng tạo liên thông với mạng lưới các khu nghiên cứu ươm tạo, tăng tốc sàn giao dịch công nghệ, hệ sinh thái phải có đầy đủ mắt xích, nguồn ý tưởng, cơ sở nghiên cứu, phòng thí nghiệm chuẩn hóa nơi ươm tạo doanh nghiệp, mạng lưới tư vấn pháp lý, tài chính, sở hữu trí tuệ, nhà đầu tư thiên thần, quỹ mạo hiểm và đặc biệt là đầu ra thị trường trong nước, khu vực và quốc tế.

Kết nối chặt chẽ với kiều bào, chuyên gia quốc tế, các tập đoàn công nghệ hàng đầu để đi tắt đón đầu tri thức. Công nghệ mới phải nuôi dưỡng một văn hóa chấp nhận rủi ro, tôn trọng thất bại, có kiểm soát như một phần của học hỏi, khuyến khích khởi nghiệp trên nền tảng số, sản phẩm dựa trên dữ liệu trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, công nghệ môi trường.

Các trường đại học, viện nghiên cứu cần đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, tạo điều kiện cho các nhóm nghiên cứu thành lập các doanh nghiệp thương mại hóa các sản phẩm nghiên cứu. Nhà nước chịu trách nhiệm kiến tạo thể chế chuẩn hạ tầng số, dữ liệu mở, dịch vụ công phục vụ công bố thuận tiện.

Các Viện, trường nâng cao chất lượng đào tạo, gắn nghiên cứu với nhu cầu thị trường, khuyến khích công bố quốc tế đi đôi với thương mại hóa các kết quả. Khi ba trụ cột phối hợp nhịp nhàng, nguyên liệu, tri thức sẽ chảy vào cỗ máy sản xuất giá trị, tạo nên năng suất của sức mạnh cạnh tranh mới cho cả nền kinh tế.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo cần được lan tỏa và thấm sâu vào các lĩnh vực của đời sống xã hội, lĩnh vực kinh tế nhà nước, kiến tạo thể chế bảo đảm công bằng, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, đầu tư hạ tầng số, mở đường cho sáng tạo, bứt phá mang lại giá trị mới hoặc giải quyết các tồn tại dai dẳng. Chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà khoa học dấn thân, cống hiến, đưa tri thức phục vụ Tổ quốc, đặt lợi ích quốc gia của dân tộc lên trên lợi ích cá nhân. Nông dân, công nhân, người lao động, lực lượng đông đảo và trực tiếp sản xuất chủ động nắm bắt, trang bị kiến thức, kỹ năng, công cụ để nâng cao sản xuất, biến mỗi giọt mồ hôi thành giá trị lớn hơn cho đất nước.

Lực lượng kiều bào đại diện cho trí tuệ của bản lĩnh dân tộc, hãy là cầu nối tri thức, công nghệ, nguồn lực, góp phần xây dựng Tổ quốc, là lực lượng nối vòng tay lớn giữa bên trong và bên ngoài, bạn bè quốc tế, cùng chia sẻ tri thức, kinh nghiệm và cùng Việt Nam sáng tạo, phổ cập công nghệ mới, mô hình tiên tiến.

Tổng Bí thư lưu ý, mọi sáng tạo phải giải bài toán của xã hội, tăng năng suất nhưng phải giảm phát thải, tăng diện tích nhưng bảo đảm an toàn dữ liệu, tăng trưởng nhanh nhưng không ai bị bỏ lại phía sau. Đổi mới sáng tạo không phải là đích đến của một quốc gia mà phải là một quá trình cải tiến được lặp đi lặp lại, không có điểm dừng. Khởi nguồn của quá trình ấy là tinh thần dám nghĩ về những điều phi thường dám làm những việc khó khăn nhất, dám gánh vác trách nhiệm trước nhân dân và lịch sử, dám đột phá để mở ra những con đường chưa có dấu chân người.

Tổng Bí thư kêu gọi toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, nông dân, kỹ sư, giáo viên, bác sĩ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, người cao tuổi, học sinh, sinh viên và người dân Việt Nam ở trong và nước ngoài, hãy nêu cao tinh thần yêu nước, không ngừng đổi mới sáng tạo trong công việc hàng ngày. Mỗi bạn trẻ hãy dám thử thách trách nhiệm của bản thân, hãy để mỗi người một ý tưởng hữu ích, mỗi cơ quan một cải tiến cụ thể, mỗi địa phương một sản phẩm dẫn dắt để cả nước trở thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, sống động. Hãy cùng nhau biến thách thức thành cơ hội, biến ý tưởng thành giá trị, biến khát vọng thành hiện thực, đưa đất nước phát triển giàu mạnh trong kỷ nguyên mới.

Phát biểu tại buổi lễ, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp và cá nhân, căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức có hiệu quả 6 nhiệm vụ mà đồng chí Tổng Bí thư giao trong phát biểu chỉ đạo tại Ngày hội; đề nghị thực hiện phương châm “3 không”: Không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm trong phát triển đổi mới sáng tạo; không cầu toàn, không nóng vội và không hình thức hóa đổi mới sáng tạo; không để rào sản về tư duy đổi mới và hành động quyết liệt trong đổi mới sáng tạo, không để vướng mắc về thủ tục hành chính, không hạn chế không gian đổi mới sáng tạo bất cứ tập thể và cá nhân nào.

Đối với các đối tác phát triển, tổ chức quốc tế, Thủ tướng đề nghị có “3 hỗ trợ” giúp Việt Nam: Hỗ trợ kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng chính sách và khung pháp lý hạ tầng, nguồn lực cho đổi mới sáng tạo; hỗ trợ tài chính, chuyển giao công nghệ, nhất là trong các lĩnh vực ưu tiên, công nghệ chiến lược và phát triển các trung tâm nghiên cứu và phát triển; hỗ trợ các startup (doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo) và doanh nghiệp công nghệ Việt Nam kết nối thị trường, chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đối với thế hệ trẻ, các sinh viên, học sinh, Thủ tướng nhấn mạnh “3 tiên phong”: Tiên phong gương mẫu đi đầu trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tiên phong gương mẫu đi đầu vượt qua giới hạn bản thân để luôn luôn đổi mới sáng tạo mọi lúc, mọi nơi, mọi việc, mọi hoàn cảnh; tiên phong gương mẫu đi đầu chạy đua với thời gian, phát triển trí tuệ, quyết đoán quyết liệt trong đổi mới sáng tạo.

Tại Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025, Ban Tổ chức đã công bố Chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII 2025) và khởi động nhiều chương trình hưởng ứng Ngày hội từ các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, viện nghiên cứu, trường đại học, chuyên gia, trí thức trong và ngoài nước.

Nhân dịp này, Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước thực hiện nghi thức phát động Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2025 và kết hợp Khai mạc Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2025.