Gần một thập kỷ trước, khi lớp học tiếng Việt miễn phí tại chùa Phật Tích bắt đầu được duy trì thường xuyên, nhiều học viên đã bày tỏ mong muốn có thêm tài liệu tham khảo ngoài giờ học. Xuất phát từ nhu cầu ấy, chị Nguyễn Thị Thu Huyền, kiều bào Việt Nam đang sinh sống tại Lào đã nảy ra ý tưởng xây dựng “Tủ sách tiếng Việt”.

Chia sẻ với phóng viên TTXVN, chị Thu Huyền cho biết, ban đầu tủ sách chỉ có chưa đến 100 đầu sách, chủ yếu là do bà con trong cộng đồng mang đến. Hiện nay, đã có hơn 500 đầu sách phong phú, từ sách ngôn ngữ, văn hóa, lịch sử, địa lý cho đến y tế, khoa học. Đặc biệt, nhiều sách quý được Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài gửi tặng, giúp nguồn tài liệu ngày càng đa dạng và thiết thực hơn cho học viên.

Nhiều tiết học, giáo viên chủ động lấy sách ra cho học viên đọc thêm. Sau giờ học, có bạn vẫn nán lại để mượn sách, để tìm hiểu kỹ hơn về bài học, hay đơn giản là để mở rộng vốn từ và kiến thức.
Chị Thatdao Santhavai, học viên người Lào, đã theo học tiếng Việt tại chùa Phật Tích được khoảng 2 năm. Công tác trong lĩnh vực y tế, chị thường tìm đến những cuốn sách chuyên ngành bằng tiếng Việt. Việc đọc sách y tế không chỉ giúp chị học thêm nhiều từ vựng tiếng Việt, mà còn bổ sung kiến thức chuyên môn, rất hữu ích cho công việc hằng ngày.

Đối với chị Hatsady Phetvongdeuan, học viên Lào đã gắn bó với lớp học tiếng Việt hơn 1 năm, tủ sách chính là kho tàng kiến thức bổ ích. Chị thường xuyên đọc sách ở tủ sách của chùa để nâng cao khả năng tiếng Việt. Chị Hatsady cảm ơn các cô giáo đã tận tình dạy dỗ, giúp cho các học viên biết đọc, biết viết và giao tiếp với người Việt.

Không chỉ do cá nhân tâm huyết xây dựng, tủ sách tiếng Việt tại chùa Phật Tích còn nhận được sự đồng hành của cộng đồng và sự quan tâm đặc biệt từ trong nước. Trong chuyến công tác gần đây tại Lào, Đoàn đại biểu Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài do ông Nguyễn Trung Kiên, Chủ nhiệm Ủy ban, dẫn đầu, đã đến thăm chùa Phật Tích và làm việc với Ban Điều phối Hợp tác Phật giáo Việt Nam tại Lào. Nhân dịp này, đoàn cũng đã đến thăm Tủ sách tiếng Việt tại chùa.

Ông Nguyễn Trung Kiên chia sẻ đọc sách và phát huy tiếng Việt là một trong những yếu tố quan trọng để duy trì văn hóa Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Chùa Phật Tích là ví dụ điển hình. Từ năm 2016, với sự hỗ trợ của nhà chùa và nỗ lực của cộng đồng, nơi đây đã duy trì lớp học tiếng Việt miễn phí và tủ sách tiếng Việt. Hai hoạt động gắn bó mật thiết, tạo nên phong trào học tiếng Việt và đọc sách ngày càng lan tỏa rộng rãi. Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cũng đã nhiều lần gửi tặng sách cho lớp học, đồng thời cho biết trong thời gian tới sẽ trao thêm tủ sách cho bà con tại Champasak, nhằm mở rộng phong trào đọc sách và học tiếng Việt ở Lào.

Lớp học tiếng Việt ở chùa Phật Tích mang nét đặc biệt. toàn bộ giáo viên đều là tình nguyện viên – những người Việt đang sinh sống và làm việc tại Lào. Họ không chỉ truyền đạt ngôn ngữ, mà còn gieo vào lòng học viên tình yêu với văn hóa Việt. Điều đáng quý là lớp học không chỉ dành cho kiều bào. Nhiều bạn Lào, trong đó có cả cán bộ đang giữ vị trí quan trọng trong chính quyền, cũng tham gia để tăng cường vốn tiếng Việt phục vụ công việc và giao lưu văn hóa. Nhờ vậy, lớp học trở thành cầu nối hữu nghị Việt – Lào, gắn kết con người hai nước bằng ngôn ngữ và tri thức.

Không dừng lại ở quy mô hiện tại, chị Thu Huyền và các cộng sự còn ấp ủ kế hoạch phát triển tủ sách theo hướng số hóa. Chị muốn tập hợp lại, đưa sách lên mạng xã hội và các trang thông tin để bà con kiều bào, cũng như người Lào yêu thích tiếng Việt, có thể dễ dàng tra cứu và đọc sách trực tuyến. Bên cạnh đó, họ vẫn có thể đến trực tiếp lớp học để trải nghiệm không gian đọc sách phong phú tại chùa. Nếu được triển khai, tủ sách số sẽ mở rộng hơn nữa phạm vi tiếp cận, đưa tri thức tiếng Việt đến gần hơn với cộng đồng kiều bào ở nhiều địa phương của Lào, thậm chí cả những người không có điều kiện trực tiếp đến Viêng Chăn.

Không chỉ là nơi cung cấp sách, tủ sách tiếng Việt tại chùa Phật Tích còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, thể hiện nét đẹp “tốt đời, đẹp đạo” khi nhà chùa không chỉ chăm lo đời sống tinh thần, mà còn đồng hành cùng cộng đồng trong việc học tập, nâng cao tri thức. Như lời ông Nguyễn Trung Kiên nhấn mạnh, tủ sách không chỉ là những cuốn sách, mà còn là văn hóa đọc, tinh thần học tập suốt đời. Đây là minh chứng sinh động cho sự gìn giữ và phát triển bản sắc Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Khi bước vào lớp học tiếng Việt tại chùa Phật Tích, dễ dàng bắt gặp hình ảnh các học viên chăm chú đọc sách sau giờ học, hay những buổi thảo luận sôi nổi xoay quanh một câu chuyện trong sách. Với họ, sách không còn xa lạ mà trở thành người bạn đồng hành trên con đường học tập và khám phá văn hóa Việt. Từ những trang sách, tình yêu tiếng Việt được nuôi dưỡng. Từ những buổi học, tình hữu nghị Việt – Lào được bồi đắp. Và từ không gian giản dị nơi cửa chùa, một phong trào văn hóa – giáo dục đầy ý nghĩa đang lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Tủ sách tiếng Việt tại chùa Phật Tích ở thủ đô Viêng Chăn vì thế không chỉ đơn thuần là một tủ sách, mà là biểu tượng của sự gìn giữ và lan tỏa văn hóa Việt trên đất Lào, một minh chứng đẹp cho tinh thần “ngôn ngữ còn, dân tộc còn” và cũng là nhịp cầu gắn kết hai dân tộc Việt – Lào anh em bằng tri thức và tình người.