Tổng giám đốc TTXVN Nguyễn Đức Lợi (trái) trao giải "Ý tưởng- Vì tình yêu Hà Nội" cho Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung.

Con số “hơn 1” này là một minh chứng nữa cho sự lan tỏa và “dữ dội” của tình yêu Hà Nội; cũng là một minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của Hà Nội trong những năm qua, khi mà những tình yêu, việc làm, tác phẩm về Hà Nội đều dào dạt, đề phong phú; tới mức chỉ trong vòng 1 năm, qua vòng sơ loại, BTC giải thưởng cũng đã lọc được ra tới 30 tác phẩm, tác giả, việc làm nổi bật; để BGK chấm giải. Nói như nhà thơ Bằng Việt, Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội; Trưởng BGK: Đây là một mùa giải bội thu!

Người “gom” vẻ đẹp Thủ đô

Bí mật đến phút chót, nhưng “Giải thưởng Lớn” không phải là bất ngờ với nhiều người, vì người nghệ sĩ nhiếp ảnh ngót nghét 100 tuổi Lê Vượng thật sự xứng đáng khi được vinh danh. Được mệnh danh là người "gom" được những vẻ đẹp bình dị của Hà Nội trong những bức ảnh nghệ thuật vô giá về nhịp sống Thủ đô; sinh năm 1918, bắt đầu cầm máy từ năm 1936 (khi 18 tuổi), đến nay nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Vượng đã có 80 năm gắn bó với chiếc máy ảnh. Sự nghiệp nhiếp ảnh của Lê Vượng trải rộng trên nhiều lĩnh vực và thực tế, ông cũng đã được ghi nhận với nhiều giải thưởng danh giá trong nước và quốc tế như Giải thưởng Bifota (Đức) trao cho tác phẩm Đôi bàn tay khéo năm 1967; giải nhì triển lãm ảnh tại Liên Xô (cũ) năm 1972 với tác phẩm “Nghệ nhân Song hỉ thêu tranh” năm 1972; Giải ACCU (Nhật) năm 1984 trao cho tác phẩm “Hội Đền Hùng”; Huy chương Bạc FIAP 1996 với tác phẩm “Lòng đất”...

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung trao "Giải thưởng Lớn" cho nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Vượng.

Thế nhưng, các giải thưởng đó chưa nói hết được về những mạch sáng tác của ông. Trong gia tài nhiếp ảnh của Lê Vượng còn có những bức ảnh vô giá về Hà Nội. Ông thường khoác chiếc máy ảnh, xách xe đạp, lầm lũi đi khắp các tuyến phố Hà Nội bất kể nắng mưa gió bão. Nhiều người cho rằng, Hà Nội đẹp nhất vào mùa thu, lúc nắng hửng trên những tán cây xanh mượt. Lê Vượng không nghĩ vậy. Với ông, người chụp ảnh Hà Nội là người "thư ký" cần mẫn ghi lại tức khoảnh khắc đổi thay của Thủ đô. Trời nắng có vẻ đẹp riêng, trời mưa có những nỗi niềm khác. Ban ngày có sự náo nhiệt, ồn ào. Ban đêm, một hạt sương thu trên hè phố cũng là đề tài của người nghệ sĩ…

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Lê Vượng tại lễ trao giải.

Hơn thế, Lê Vượng còn gắng khắc họa Hà Nội trọn vẹn trong nhịp sống thường ngày và trong chiều sâu văn hóa. Hà Nội không chỉ là những con phố cổ kính với mái ngói thâm nâu, dăm gánh hàng nước... Hà Nội còn là những làng ven đô, những di tích lịch sử ghi dấu những thăng trầm của lịch sử kinh kỳ.

Những giải thưởng xứng đáng

Vượt qua hai đề cử là “Ý tưởng đặt tượng bán thân nhạc sĩ Văn Cao tại Vườn hoa Cổ Tân” của nhà sử học Dương Trung Quốc và “Ý tưởng Phố sách Hà Nội” của Sở Thông tin & Truyền thông Hà Nội và một số đơn vị xuất bản ở Thủ đô; Chủ trương phát triển không gian xanh của TP Hà Nội với chương trình 1 triệu cây xanh và kế hoạch trong 5 năm tới xây 25 công viên với 5 công viên đạt tiêu chuẩn quốc tế, đã giành giải thưởng “Ý tưởng- Vì tình yêu Hà Nội” năm nay. Đích thân Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung đã lên nhận giải thưởng ý nghĩa này. Theo BGK, lý do họ chọn trao giải cho ý tưởng này là bởi “đây là chủ trương lớn, truyền cảm hứng mạnh mẽ trong dư luận, nhằm tiếp tục sự nghiệp xây dựng và phát triển Thủ đô: Xanh - Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.

"Ông Tây móc cống" nhận giải thưởng.

Ở hạng mục “Việc làm- Vì tình yêu Hà Nội”; không bất ngờ khi “Ông Tây móc cống” James Joseph Kendall và nhóm Keep Hanoi Clean (Giữ sạch Hà Nội) đã giành giải thưởng vì những đóng góp tích cực cho việc bảo vệ môi trường Hà Nội, được dư luận hưởng ứng và hoan nghênh. Điều đáng nói, sau hành động lội mương thối vớt rác tại phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy (Hà Nội) hồi tháng 5/2016; được người dân hoan nghênh, cảm phục, được Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung ghi nhận và biểu dương; thì từ đó đến nay, cứ đến thứ bảy, chủ nhật hằng tuần, “Ông Tây móc cống” và các tình nguyện viên đều lặp lại công việc này ở các... cống, rãnh trên địa bàn Hà Nội. Nói tiếng Việt sõi, rất hòa đồng và dễ gần trong chiếc áo xanh đồng phục của nhóm “móc cống”; James Joseph Kendall chia sẻ: Anh thật sự ngạc nhiên vì nhận được đề cử. Dự án anh thực hiện đã phần nào làm thay đổi suy nghĩ của mọi người về môi trường và đó đã là phần thưởng lớn với anh.

Nhà nghiên cứu Phan Ngọc Khuê nhận giải thưởng.

Hạng mục cuối cùng, “Tác phẩm- Vì tình yêu Hà Nội”, có hai tác phẩm cùng nhận giải, đó là: Bài hát "Hà Nội" (tác giả: ca sĩ, nhạc sĩ người Pháp La Grande Sophie) và cuốn sách “Tranh dân gian Hàng Trống - Hà Nội” của Họa sĩ Phan Ngọc Khuê (Chủ biên).

Như vậy, với Giải thưởng Bùi Xuân Phái năm nay, đã có tới 2 nhân vật người nước ngoài được đề cử và đoạt giải. Điều này thể hiện sự lan tỏa của tình yêu Hà Nội đã rộng và xa hơn rất nhiều. 

Đại diện Trung tâm văn hóa Pháp nhận giải thưởng thay cho ca sĩ, nhạc sĩ La Grande Sophie.

Điều đáng nói, cũng phải gần một thập niên kể từ khi Phạm Quỳnh Anh, một ca sĩ Bỉ gốc Việt thể hiện ca khúc “Bonjour Vietnam” (Xin chào Việt Nam, 2005) và gây hiệu ứng rất tích cực với công chúng Việt Nam thì một ca khúc về Hà Nội vừa xuất hiện đã chạm tới trái tim mọi người: Ca khúc "Hà Nội" của của ca/nhạc sĩ nổi tiếng người Pháp La Grande Sophie. Không phải là một cái tên xa lạ, La Grande Sophie từng là quán quân tại Liên hoan Victoires de la Musique năm 2005 và đạt Giải thưởng lớn Charles Cros năm 2009 cho album Des vagues et des ruisseaux (Những con sóng và những dòng suối) và trở thành một gương mặt tiêu biểu của dòng nhạc pop-rock Pháp. Còn bài hát "Hà Nội" là một trải nghiệm của riêng La Grande Sophie khi đến lưu diễn Hà Nội vào tháng 10/2013 trong khuôn khổ festival Ohlala. Những chuyến lang thang ngoài dự kiến ở Hà Nội đã “bồi” cho Sophie nhiều cảm xúc mạnh mẽ để viết nên “Hà Nội”.

Phu nhân cố họa sĩ Bùi Xuân Phái chụp ảnh cùng các chủ nhân giải thưởng.

Tham dự giải thưởng với tư cách là người nhận giải, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Đức Chung khẳng định: Giải thưởng “Bùi Xuân Phái - Vì Tình yêu Hà Nội” là một giải thưởng hết sức đặc biệt. Là giải thưởng của báo Thể thao & Văn hoá (Thông tấn xã Việt Nam) và gia đình cố hoạ sĩ Bùi Xuân Phái, nhưng cũng là một giải thưởng dành riêng cho Hà Nội, vì Tình yêu Hà Nội, đúng như tên gọi của nó. Và TP Hà Nội có quyền tự hào khi là một trong số hiếm hoi các tỉnh thành cả nước có được một giải thưởng do các tổ chức, cá nhân lập ra dành riêng cho Thủ đô Hà Nội".

“Thành phố Hà Nội rất vui mừng khi giải thưởng Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội đã quan tâm theo dõi sát sao, ghi nhận, khích lệ cho các hoạt động vì sự phát triển thủ đô không chỉ của các cấp chính quyền mà của cả đông đảo các tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước, cùng cả những cá nhân người nước ngoài có gắn bó với Hà Nội”, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung khẳng định.

Chủ tịch UBND Nguyễn Đức Chung cũng nhấn mạnh: “Bước sang mùa giải thứ 9, sang năm sẽ là tròn một thập kỷ vì tình yêu Hà Nội của giải thưởng Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội. Chúng tôi mong muốn BTC Giải thưởng - báo Thể thao Văn hoá của Thông tấn xã Việt Nam và Quỹ Bùi Xuân Phái sẽ tiếp tục mở rộng quy mô và tầm vóc giải thưởng, tiếp tục tìm tòi, phát hiện, và tôn vinh những tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm vì sự phát triển của Thủ đô. Về phía thành phố, chúng tôi sẽ tiếp tục ủng hộ, tạo mọi điều kiện để giải thưởng ngày một vươn cao”.