Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Giúp bạn là tự giúp mình", cách đây 60 năm (22/3/1961), tổ chuyên gia công an đầu tiên của Việt Nam đã được cử sang Lào để làm nhiệm vụ quốc tế nhằm hỗ trợ nước bạn xây dựng và phát triển lực lượng, đánh dấu sự khởi đầu cho hợp tác chính thức giữa lực lượng công an hai nước. Trên tinh thần quốc tế vô sản, trong những năm tiếp theo, hàng trăm chuyên gia ưu tú nhất của Bộ Công an Việt Nam đã được cử sang hỗ trợ Lào theo phương châm "Toàn diện, cơ bản, lâu dài và liên tục". Các thế hệ chuyên gia đã không quản ngại khó khăn, gian khổ, chấp nhận mọi hy sinh để giúp lực lượng Công an nhân dân Lào trưởng thành và phát triển.

Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Viêng Chăn, Thiếu tướng Hoàng Quang Hướng, Trưởng đại diện Cơ quan Công an Việt Nam tại Lào cho biết ngay sau khi lực lượng Công an nhân dân Lào được chính thức thành lập với tên gọi là Ban Công an Trung ương năm 1961, Bộ Công an Việt Nam đã quyết định cử tổ chuyên gia đầu tiên với 3 người là những cán bộ ưu tú nhất sang giúp lực lượng Công an Lào. Để phục vụ công tác lâu dài, lực lượng chuyên gia Việt Nam đã phối hợp giúp lực lượng Công an Lào từng bước xây dựng bộ máy, đào tạo cán bộ và lựa chọn những người có năng lực để gửi đi đào tạo tại Việt Nam.

Trong những năm tháng khó khăn gian khổ đó, cán bộ chuyên gia Công an Việt Nam đã quán triệt và thấm nhuần tư tưởng, tinh thần quốc tế vô sản, cùng ăn, cùng ở, cùng làm và cùng trao đổi để hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm với các đồng nghiệp Lào. Các thế hệ chuyên gia công an nối tiếp nhau, có người thực hiện nghĩa vụ tại Lào hàng chục năm, có người đã hy sinh xương máu, dành cả đời mình cho sự nghiệp cách mạng Lào. Họ đã xem đất nước Lào, gia đình cán bộ công an Lào như chính đất nước, gia đình, anh em ruột thịt của mình. Nhờ sự giúp đỡ tận tâm, tậm lực và toàn diện đó, sau khi Hiệp định Paris được ký kết vào năm 1973, lực lượng Công an Lào đã có thể đảm nhiệm tốt các công việc liên quan tới công tác công an từ trung ương tới địa phương.

Theo Thượng tướng Vilay Lakhamphong, Bộ trưởng Bộ Công an Lào, trong 60 năm qua, các chuyên gia công an Việt Nam đã giúp Lào trên rất nhiều lĩnh vực, từ xây dựng lực lượng, đảm bảo an ninh, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, đến hỗ trợ xử lý những đối tượng phản cách mạng, các phần tử xấu, trao đổi kinh nghiệm và hướng dẫn lực lượng Công an Lào trong công tác bảo vệ mục tiêu, bảo vệ lãnh tụ Đảng và Nhà nước, trao đổi kinh nghiệm trong công tác vận động quần chúng... Có thể nói, các chuyên gia Công an Việt Nam tại Lào đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong giai đoạn đấu tranh giải phóng dân tộc.

Bộ trưởng Bộ Công an Lào khẳng định: “Đó là sự giúp đỡ cao đẹp, không đòi hỏi sự đền đáp, sự giúp đỡ quý báu, vô giá, giúp đỡ vì mối quan hệ hợp tác hữu nghị. Chúng tôi vô cùng biết ơn và ghi nhận những hy sinh của các thế hệ chuyên gia công an dành cho cách mạng Lào. Các thế hệ lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam đã cử những người con, người cháu, những người mà các đồng chí yêu thương nhất, cử những cán bộ ưu tú nhất, sang giúp cách mạng Lào. Các đồng chí chuyên gia đã hy sinh xương máu, mồ hôi, công sức, tuổi trẻ mà chẳng nề hà, chỉ mong ước cháy bỏng là cách mạng Lào sẽ giành thắng lợi, đất nước Lào sẽ được giải phóng”.

Đánh giá về sự hỗ trợ của các chuyên gia công an Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Công an Lào Bounma Mithong cho rằng sự trưởng thành của lực lượng công an Lào trong suốt 60 năm qua luôn gắn liền với sự hỗ trợ, hợp tác của Bộ Công an Việt Nam và các chuyên gia công an Việt Nam. Thiếu tướng Bounma khẳng định: “Không có các đồng chí Việt Nam thì lực lượng Công an Lào không thể trưởng thành và vững mạnh như ngày nay”.

Sau khi Lào và Việt Nam giành được độc lập và thống nhất đất nước năm 1975, lực lượng công an hai nước vẫn tiếp tục duy trì hợp tác trên tất cả các lĩnh vực. Năm 2005, đáp ứng yêu cầu tăng cường mối quan hệ đặc biệt giữa hai bộ trên các lĩnh vực công tác, Bộ Công an Việt Nam đã quyết định thành lập Cơ quan đại diện Bộ Công an Việt Nam tại Lào.

Theo Thiếu tướng Hoàng Quang Hướng, sự ra đời của Cơ quan đại diện Bộ Công an Việt Nam tại Lào là sự ghi nhận của hai Đảng, hai Nhà nước đối với sự phát triển trong hợp tác quốc tế giữa lực lượng công an nhân dân hai nước, từ đây công tác chuyên gia của lực lượng Công an Việt Nam tại Lào đã được nâng lên tầm cao mới, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng quan hệ với các bộ, ban ngành của Lào, thắt chặt quan hệ với cộng đồng người Việt Nam tại Lào. Cơ quan đại diện Bộ Công an Việt Nam tại Lào đã góp phần quan trọng trong việc triển khai và phối hợp triển khai các mặt công tác nghiệp vụ của hai bộ, đồng thời tích cực trong việc tuyên truyền truyền thống quan hệ, liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào…

Thượng tướng Vilay Lakhamphong nhấn mạnh đến thời điểm hiện tại, Bộ Công an Việt Nam vẫn tiếp tục hỗ trợ Lào về cơ sở vật chất, giải quyết những vấn đề khó khăn, những công tác còn tồn đọng. Để hợp tác giữa công an hai nước Việt Nam và Lào tiếp tục phát triển lên một tầm cao mới, Bộ trưởng Công an Lào mong muốn tăng cường hợp tác với lực lượng Công an Việt Nam trong một số lĩnh vực như: đào tạo chuyên môn nghiệp vụ IT, nghiệp vụ sử dụng các thiết bị kỹ thuật hiện đại; kinh nghiệm trong xử lý những vụ án liên quan đến tội phạm công nghệ cao; đào tạo nguồn nhân lực... Đặc biệt, theo Bộ trưởng Vilay, hai nước cần tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, đào tạo thế hệ trẻ thấm nhuần truyền thống quý báu không dễ gì có được, được hun đúc từ sự hy sinh xương máu của nhiều thế hệ cán bộ, chuyên gia và nhân dân hai nước trong suốt nhiều thập niên qua.

Trải qua 6 thập niên đồng hành và hỗ trợ lẫn nhau, hợp tác trong lĩnh vực an ninh, trật tự giữa hai bộ công an Lào và Việt Nam đã góp phần bảo vệ vững chắc thành quả cách mạng. Đây là một trong những nhân tố quan trọng tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh hai nước, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở mỗi nước, góp phần ổn định trong khu vực và trên thế giới.

Có thể nói, mối quan hệ máu thịt và liên minh chiến đấu giữa lực lượng công an nhân dân Việt Nam và Lào, đặc biệt là những chiến công, thành tích mà lực lượng chuyên gia Công an Việt Nam đã cùng với lực lượng Công an Lào đạt được trong suốt chặng đường 60 năm qua đã góp phần tô thắm thêm trang sử hào hùng và củng cố vững chắc tình đoàn kết đặc biệt giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Lào.