Mối quan hệ năng lượng giữa hai quốc gia từng khá hạn chế, với lượng khí đốt Nga xuất sang Iran chỉ ở mức khiêm tốn. Tuy nhiên, điều này đã thay đổi đáng kể kể từ năm 2024, khi Moskva và Tehran ký kết một thỏa thuận cho phép Nga cung cấp tới 300 triệu mét khối khí đốt mỗi ngày cho Iran – một con số phản ánh rõ quy mô và tham vọng trong hợp tác song phương.

Dù sở hữu trữ lượng khí đốt lớn tại các mỏ ở miền Nam, Iran vẫn lựa chọn nhập khẩu từ Nga nhằm phục vụ nhu cầu tại các tỉnh miền Bắc đông dân cư. Giới chuyên gia nhận định đây là phương án kinh tế và khả thi hơn so với việc đầu tư vận chuyển nội địa quy mô lớn. Theo ông Stanislav Mitrakhovich, chuyên gia cấp cao tại Quỹ An ninh Năng lượng Quốc gia Nga, việc nhập khẩu giúp Iran giảm đáng kể chi phí so với việc xây dựng hạ tầng dẫn khí từ Nam ra Bắc.

Toàn bộ quá trình trung chuyển khí đốt Nga sang Iran sẽ diễn ra thông qua mạng lưới đường ống hiện hữu qua lãnh thổ Azerbaijan. Việc không cần đầu tư thêm vào hạ tầng mới giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện thỏa thuận, đồng thời giảm thiểu rủi ro tài chính và kỹ thuật.

Lô khí đốt đầu tiên, với sản lượng lên tới 2 tỷ mét khối mỗi năm, dự kiến sẽ bắt đầu được vận chuyển trước khi năm 2025 kết thúc. Về lâu dài, hai bên đặt mục tiêu nâng tổng sản lượng xuất khẩu lên 55 tỷ mét khối mỗi năm – mức tăng trưởng thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược của cả Moskva và Tehran.

Ngoài vai trò là điểm tiếp nhận khí đốt từ Nga, ông Mitrakhovich nhận định Iran hoàn toàn có tiềm năng trở thành một trong những nhà cung cấp khí đốt lớn cho thị trường toàn cầu. Tuy nhiên để đạt được điều này, Iran cần tiếp cận công nghệ khai thác và hóa lỏng khí tiên tiến, đồng thời tìm cách dỡ bỏ các rào cản do lệnh trừng phạt từ phương Tây.