Trước tiên, cần khẳng định rằng người dân hoàn toàn được hưởng quyền tự do ngôn luận, tự do thông tin và tiếp cận thông tin. Quyền thông tin lần đầu tiên được văn bản hóa trong Hiến pháp 1992, tại Điều 69.

Trong quá trình đổi mới, hội nhập quốc tế, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật theo các nguyên tắc Nhà nước pháp quyền, những năm qua Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật nhằm bảo đảm quyền được thông tin của công dân. Điều này đã và đang góp phần xây dựng một xã hội cởi mở hơn về thông tin và một chính phủ công khai, minh bạch hơn, đồng thời khẳng định quyền làm chủ của nhân dân về thực chất.     

Tuy nhiên, đã có không ít đối tượng lạm dụng, thậm chí là cố tình lợi dụng quyền này để tung tin sai sự thật, gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Hai năm qua, cả nước ta ra trận, đối mặt với một kẻ thù vô hình nhưng quá đỗi nguy hiểm đó là virus SARS-CoV-2 gây đại dịch COVID-19. Những ngày dịch bệnh tái bùng phát gần đây, trong khi các cấp các ngành, lực lượng tuyến đầu đang ngày đêm vất vả, căng mình chống dịch, thì vẫn có không ít đối tượng tung lên mạng xã hội những thông tin giả, tin sai sự thật (fake news) gây hoang mang dư luận, làm ảnh hưởng không nhỏ đến công tác phòng, chống dịch và niềm tin của quần chúng nhân dân. 

Mấy ngày qua, nhiều đối tượng đưa thông tin giả, thông tin sai sự thật đã bị các cơ quan chức năng xử lý nghiêm, đúng người, đúng tội. Điển hình là ngày 6/5, Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Thừa Thiên – Huế phối hợp với Phòng nghiệp vụ Công an tỉnh đã xử phạt quản trị viên fanpage Thừa Thiên - Huế là Lê Quang H. (27 tuổi, trú ở thành phố Huế) 5 triệu đồng về hành vi đăng thông tin các ca lây nhiễm SARS-CoV-2 không có địa điểm, địa chỉ cụ thể, rõ ràng gây hoang mang cho cộng đồng...    

Ngày 10/5, Công an thành phố Hà Nội đã phối hợp Sở Thông tin và Truyền thông (Hà Nội) phạt 12,5 triệu đồng và yêu cầu gỡ bài viết đối với anh T.V.D. (sinh năm 1982, trú tại quận Hoàng Mai, Hà Nội) vì hành vi sử dụng tài khoản Facebook có tên "Hà Nội phố" để đăng tin "Hà Nội phố thông thoáng trong ngày đầu phong tỏa" kèm 1 video về trải nghiệm đường phố Hà Nội ngày 4/5/2021. Qua kiểm tra, Trung tâm Xử lý Tin giả Việt Nam khẳng định đó là hoang tin, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác chỉ đạo chống dịch COVID-19, và đặc biệt là gây tâm lý hoang mang, bất ổn trong xã hội.    

Đây không phải là lần đầu tiên tin giả về dịch bệnh COVID-19 xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội tại Việt Nam. Theo thống kê của Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông), năm 2020, lực lượng chức năng đã xử lý hơn 1.000 trường hợp vi phạm trên mạng xã hội về đưa tin sai, bịa đặt về tình hình dịch COVID-19 ở nước ta.    

Tung tin giả một phần do người dùng mạng xã hội thiếu kiến thức pháp luật, thiếu cẩn trọng khi tạo và đưa tin trên các phương tiện truyền thông, vô tư chia sẻ thông tin không kiểm chứng nguồn gốc và tính chính xác của thông tin. Một mặt do người dùng mạng xã hội phần nào thiếu trách nhiệm, muốn nổi tiếng hay “câu like” (thích)… Song cũng không thể loại trừ khả năng: tung tin giả là chiêu bài có kịch bản của các thế lực thù địch, với âm mưu thâm hiểm là tạo bất ổn trật tự xã hội, gây khó khăn và phá hoại các nỗ lực phòng chống dịch COVID-19 vốn rất thành công của Đảng và Nhà nước ta. Nói thẳng, suy cho cùng, đó chính là một kiểu diễn biến hòa bình nhằm chống phá cách mạng Việt Nam. Âm mưu này đang bị nhận diện và cần phải bị nghiêm trị.    

Sự nguy hiểm của virus SARS-CoV-2 gây đại dịch toàn cầu tới nay ai cũng rõ, song còn một loại virus khác mang trong mình độc tố và tốc độ lây lan cũng vô cùng khủng khiếp – đó chính là “Virus Tin giả”. Nạn nhân của con virus này không phải là các ca dương tính, mà là khủng hoảng niềm tin, bất ổn xã hội và làm xói mòn nỗ lực chống dịch ngày đêm của biết bao con người.     

Hệ lụy từ tin giả là vô cùng nghiêm trọng. Chính vì thế, việc đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi vấn nạn này phải được coi là nhiệm vụ thường xuyên của cả hệ thống chính trị và mọi tầng lớp nhân dân. Khi tiếp nhận thông tin trên mạng xã hội, mỗi người dân nên kiểm chứng nguồn tin, xem thông tin đó đến từ nguồn nào, nếu đến từ một người lạ, thông tin không rõ ràng cần cảnh giác, thận trọng. Khi phát hiện tin giả, người dân cần thông báo về Trung tâm Xử lý tin giả Việt Nam thông qua website: http://tingia.gov.vn; email: online.abei@mic.gov.vn; số điện thoại 18008108.    

Cả nước đang ra trận. Cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 chắc chắn còn rất nhiều thử thách, khó khăn. Giờ chính là thời điểm mỗi người chúng ta thể hiện ý thức trách nhiệm công dân, đoàn kết sẻ chia vì mục tiêu chung là khống chế thành công đại dịch, mà cũng là vì sức khỏe và sự bình yên của gia đình, người thân mỗi chúng ta. Hành động giản đơn và thiết thực lúc này là nói “Không” với fake news và cùng chung tay ngăn chặn “Virus Tin giả”.