Trong lời đề tựa cuốn sách đố của Cơ quan an ninh và tình báo quốc gia Anh (GCHQ), Công nương Anh Katherine đã bày tỏ lòng tự hào về bà nội của mình - người phụ nữ tham gia giải mật mã phát xít Đức trong Thế chiến thứ II.
Nữ công tước xứ Cambridge Catherine rất giống bà nội Valerie Glassborrow (phải). |
Khi bom nổ ở London và quân Wehrmacht của Đức tràn vào Pháp, một phụ nữ trẻ có tên Valerie Glassborow nằm trong những người làm việc tại Trung tâm mật mã Bletchley Park, Vương quốc Anh, giúp quân Đồng minh giải mã những thông điệp của phát xít Đức được mã hóa bằng cỗ máy bất khả chiến bại Enigma.
Bà Valerie Glassborow không tiết lộ nhiều về công việc của mình thời chiến cho tới khi qua đời năm 2006, 5 năm trước khi cháu gái của bà là Kate Middleton kết hôn với Hoàng tử Anh William.
Bà Glassborow và chị gái song sinh Mary đã làm việc cho nhóm giải mã mang tên Hut 16 tại Trung tâm Giải mật mã Bletchly Park, Milton Keynes, là thành viên nhóm những người giải bí mật máy Enigma của Đức, giúp nước Anh giành chiến thắng cuộc chiến tranh.
Rất nhiều người làm việc ở đó là phụ nữ giống như bà Glassborow. Họ là những phụ nữ trung lưu bình thường đã giữ bí mật trong gần một nửa thế kỷ, có nhiệm vụ nghe lén, thu thập tin nhắn và phá các mật mã của phe phát xít để lọc ra thông tin tình báo hữu ích cho quân Đồng minh.
Bà Glassborow là một trong số những người rời nhóm giải mã và trở về với cuộc sống gia đình. Năm 1946, tại ngôi làng Adel ở Yorkshire, bà kết hôn với ông Peter Francis Middleton và có bốn người con Michael, Richard, Simon và Nicholas.
Người con út Michael, là cha của nữ công nương xứ Cambridge Catherine, và được cho là người gần gũi nhất với mẹ, người phụ nữ chưa từng công bố về công việc của mình trong thời chiến.
Và sau hơn 70 năm, công việc phi thường mà bà Valerie, Mary Glassborow và những người giống như họ làm trong chiến tranh cuối cùng đã được công nhận. Cơ quan an ninh và tình báo quốc gia Anh (GCHQ) đã công bố bộ sưu tập câu đố đầu tiên, trong đó có lời đề tựa được công nương Kate Middleton viết, người “vô cùng tự hào” về bà nội của mình.
Trong lời nói đầu cuốn sách, công nương Catherine viết: “Tôi đã luôn luôn vô cùng tự hào về bà tôi, Valerie Glassborow, người đã làm việc tại Bletchley Park trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Bà và chị gái sinh đôi Mary, cùng với hàng nghìn phụ nữ trẻ khác đã đóng góp không nhỏ vào nỗ lực phá vỡ mật mã kẻ thù của quân Đồng minh. Họ hiếm khi nói về công việc thời chiến, nhưng giờ chúng ta biết những người đàn ông và phụ nữ của Bletchley Park quan trọng như thế nào, bởi họ đã giải quyết những vấn đề khó khăn nhất của đất nước”.