Thị phần lớn

Với tổng GDP của các nước ASEAN đạt 2.600 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng trên 5% mỗi năm, dân số trên 625 triệu người, AEC được đánh giá là rất có tiềm năng cho lĩnh vực bảo hiểm. Tiến sĩ Nguyễn Viết Lợi, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính), nhận định sự phát triển của vận tải đường biển, đường bộ, đường hàng không trong nội khối ASEAN sẽ là tiền đề để phát triển thêm các sản phẩm bảo hiểm mới cho thị trường. Cùng với đó, các doanh nghiệp bảo hiểm Việt Nam có thêm nhiều cơ hội mở rộng đầu tư ra ngoài lãnh thổ, còn ngành bảo hiểm Việt Nam sẽ được hưởng lợi đáng kể từ dòng chảy lao động; giúp giải quyết vấn đề khó khăn về nhân sự cấp cao, đặc biệt là nhân sự về chuyên gia tính toán bảo hiểm; đầu tư, luật, phân tích rủi ro.

Ngoài ra, theo ông Nguyễn Viết Lợi, sự tham gia điều hành, quản trị của các nhà đầu tư nước ngoài tại các doanh nghiệp bảo hiểm là yếu tố quan trọng để cải thiện nhanh chóng trình độ quản trị kinh doanh của các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ Việt Nam. Đồng thời giúp tăng cường khả năng phòng ngừa và xử lý rủi ro nhờ áp dụng công nghệ hiện đại, kỹ năng quản trị, phát triển sản phẩm mới vào quản lý, phát triển sản phẩm dịch vụ tài chính, mở rộng cơ hội đa dạng hóa, nâng cao chất lượng dịch vụ bảo hiểm.

Cùng với đó, các thỏa thuận hợp tác dịch chuyển lao động sẽ tạo điều kiện cho lao động kĩ thuật cao dễ dàng di chuyển giữa các nước nhằm giải quyết vấn đề khó khăn về nhân sự cao cấp tại các nước ASEAN đang phát triển (Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam), đặc biệt là nhân sự trong lĩnh vực tính phí bảo hiểm còn rất khan hiếm tại Việt Nam.

Áp lực nhiều

Bên cạnh những cơ hội mang lại cho thị trường bảo hiểm Việt Nam, việc gia nhập AEC cũng mang lại những thách thức nhất định. Ông Lợi cho biết, theo chỉ số tự do hóa ASEAN Miliman (là điểm trung bình của các chỉ tiêu về phát triển sản phẩm, phân phối sản phẩm, đầu tư, sự phức tạp của thể chế, chế độ bảo hộ nhà đầu tư... trên thang điểm 100) để đánh giá thị trường bảo hiểm nhân thọ, Việt Nam hiện chỉ xếp thứ 7/10 nước ASEAN với điểm số là 40/100. “Điều này sẽ tạo nên áp lực về sự thay đổi thể chế chính sách của chính Việt Nam, khi các quốc gia trong khu vực đã và đang ngày càng hoàn thiện chính sách tự do hóa nhanh hơn Việt Nam”.

Theo báo cáo của Công ty Milliman (một công ty đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ chuyên cung cấp các dịch vụ tư vấn trong đó có lĩnh vực bảo hiểm), tỷ lệ tham gia bảo hiểm nhân thọ của thị trường ASEAN vẫn còn thấp so với các quốc gia đang phát triển. Cụ thể, năm 2013, Singapore là quốc gia phát triển nhất về bảo hiểm trong khối ASEAN cũng chỉ đạt tỷ lệ doanh thu phí bảo hiểm là 4,8% GDP, thấp hơn rất nhiều so với tỷ lệ 12,1% của Hồng Kông (Trung Quốc) và 8% của Nhật Bản. Đa số các quốc gia còn lại của ASEAN đều có tỷ lệ dưới 2%. Bối cảnh đó mở ra một cơ hội lớn cho thị trường bảo hiểm nhân thọ mở rộng thị phần.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quang Phi, Tổng Giám đốc Tập đoàn Bảo Việt cho rằng, việc mở cửa thị trường bảo hiểm sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh khốc liệt hơn. Trước sức ép cạnh tranh ngày càng gia tăng, thách thức đặt ra với các doanh nghiệp là thiếu nguồn nhân lực cấp cao; vốn, quản trị, áp lực tỷ suất lợi nhuận giảm dần, thách thức trong việc tìm kiếm động lực tăng trưởng mới, phát triển các sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.

Để nắm bắt được những tiềm năng khi gia nhập AEC, hoàn thành được những mục tiêu về phát triển thị trường đã đề ra, ông Trần Đức Trung, Phó Trưởng phòng Phát triển thị trường, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm đề nghị cần thực hiện đồng bộ các giải pháp về cả phía cơ quan quản lý và doanh nghiệp bảo hiểm.

Theo đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm, tạo hành lang pháp lý minh bạch, vững chắc cho thị trường phát triển bình đẳng, bền vững, đảm bảo không phân biệt đối xử giữa nhà đầu tư trong và ngoài nước. Cùng với đó, cơ chế chính sách sẽ được xây dựng theo hướng giảm thiểu các thủ tục hành chính, tăng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển sản phẩm bảo hiểm mới, kênh phân phối mới, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển các công nghệ hiện đại để tiếp cận rộng hơn tới mọi đối tượng khách hàng.

Về phía các doanh nghiệp bảo hiểm, cần tự rà soát, điều chỉnh các quy trình kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, năng lực tài chính và chất lượng phục vụ, phát triển sản phẩm theo hướng linh hoạt, đáp ứng được nhu cầu đa dạng của khách hàng; chú trọng tới chất lượng của đội ngũ đại lý và các kênh phân phối, đầu tư đào tạo phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là đội ngũ chuyên gia tính phí.