12:10 17/12/2025

Thương mại phục hồi, Hải quan về đích sớm ‘thu ngân sách’

Sự phục hồi mạnh mẽ của hoạt động thương mại hàng hóa; đồng thời phản ánh hiệu quả của các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, đã giúp ngành Hải quan về đích sớm nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước (NSNN) với tỷ lệ hoàn thành trong 11 tháng năm 2025 so với dự toán đạt 102,3%.

Chú thích ảnh
Hoạt động bốc xếp hàng containe tại cảng Hải Phòng, TP Hải Phòng. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Kim ngạch giữ vững đà tăng

Tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa trong 11 tháng năm 2025 ước đạt 839,78 tỷ USD, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm trước, tương ứng tăng 123,41 tỷ USD. 

Trong đó, xuất khẩu đạt 430,17 tỷ USD, tăng 16,1% (tăng 59,80 tỷ USD); nhập khẩu đạt 409,61 tỷ USD, tăng 18,4% (tăng 63,61 tỷ USD). Cán cân thương mại duy trì thặng dư 20,56 tỷ USD, thấp hơn 15,6% so với mức 24,38 tỷ USD cùng kỳ 2024.

Tính riêng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu chịu thuế của cả nước trong 11 tháng năm 2025 đạt 146,8 tỷ USD, tăng 4,7% (tương ứng tăng 6,6 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu chịu thuế đạt 6,1 tỷ USD, giảm 8,6% (tương ứng giảm 575,8 triệu USD); kim ngạch nhập khẩu chịu thuế đạt 140,7 tỷ USD, tăng 5,4% (tương ứng tăng 7,1 tỷ USD) so cùng kỳ năm 2024.

Đà tăng mạnh của kim ngạch xuất nhập khẩu giúp số thu NSNN từ hoạt động xuất nhập khẩu trong 11 tháng của ngành Hải quan đạt 420.634 tỷ đồng, bằng 102,3% dự toán, bằng 89,5% chỉ tiêu phấn đấu và tăng 9% so với cùng kỳ 2024 (tăng 34.607 tỷ đồng).

Theo Ban Nghiệp vụ thuế hải quan (Cục Hải quan), có được kết quả trên nhờ kim ngạch hàng hóa chịu thuế tăng 4,7%, đặc biệt nhóm hàng nhập khẩu chịu thuế tăng tới 5,4% so với cùng kỳ năm 2024. 

“Một số nhóm hàng đóng góp lớn vào mức tăng thu phải kể đến như: Nhóm các mặt hàng nguyên liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng nhập khẩu phục vụ sản xuất, chiếm 49,8%/tổng kim ngạch nhập khẩu chịu thuế, tăng 10,2% so với cùng kỳ, làm tăng thu khoảng 19.720 tỷ đồng; nhóm mặt hàng ô tô nguyên chiếc các loại tăng 19,2% về lượng và tăng 29,4% về trị giá, làm tăng thu khoảng 11.757 tỷ đồng; nhóm mặt hàng phân bón các loại tăng 210,4% về lượng, tăng 135,5% về trị giá, làm tăng thu khoảng 1.381 tỷ đồng”, đại diện Cục Hải quan cho biết. Đáng chú ý, tăng thu thuế giá trị gia tăng (GTGT) từ hàng trị giá nhỏ khoảng 1.422 tỷ đồng.

Thực hiện các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Song song với nhiệm vụ thu, cơ quan Hải quan tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. 
Theo Cục Hải quan, trong 11 tháng năm 2025, số thuế GTGT được giảm theo Nghị định số 174/2025/NĐ-CP vào khoảng 33.000 tỷ đồng. Ngoài ra, việc triển khai Nghị định số 144/2024/NĐ-CP, Nghị định số 73/2025/NĐ-CP và Nghị định số 108/2025/NĐ-CP (sửa đổi Nghị định số 26/2023/NĐ-CP) giúp giảm thêm khoảng 2.073 tỷ đồng tiền thuế xuất nhập khẩu.

Trong những ngày cuối cùng của năm 2025, toàn ngành Hải quan đang bước vào giai đoạn nước rút với yêu cầu vừa tạo thuận lợi thương mại, vừa siết chặt kỷ cương trong quản lý thuế, chống thất thu và xử lý nợ đọng. 

Một trong những trọng điểm là hoàn thiện thể chế và xây dựng chính sách theo hướng cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo môi trường xuất nhập khẩu thông thoáng, minh bạch. 

“Các văn bản quy phạm pháp luật về hải quan được rà soát, sửa đổi để phù hợp với thực tiễn, đồng thời đáp ứng yêu cầu nội luật hóa các cam kết, hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia. Yêu cầu đặt ra là bảo đảm tính đồng bộ, khả thi, gắn với nâng cao hiệu lực thực thi pháp luật”, đại diện Cục Hải quan cho biết.

Phía Hải quan tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số. Theo đó, tiếp tục cắt giảm 30% thủ tục hành chính, giảm 30% thời gian xử lý và giảm 30% chi phí cho doanh nghiệp khi làm thủ tục hải quan. 

Hệ thống công nghệ thông tin được mở rộng và nâng cấp, đầu tư trang thiết bị kiểm tra, giám sát hiện đại nhằm nâng cao năng lực quản lý. Đồng thời, ngành chủ động tăng cường kết nối dữ liệu, hợp tác trao đổi thông tin với hải quan các nước để phục vụ giám sát, kiểm soát rủi ro. Trong đó, nỗ lực đổi mới, hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế, đầu tư công nghệ thông tin được thúc đẩy nhằm bảo đảm thu đúng, thu đủ, hạn chế thất thoát ngân sách.

Ngoài ra, công tác kiểm soát hoạt động xuất nhập khẩu được siết chặt hơn, bảo đảm tuân thủ pháp luật về thuế, phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại. Các biện pháp nghiệp vụ được tăng cường để phát hiện và ngăn chặn các hành vi sai phạm như: Gian lận về số lượng, trị giá, mã số, xuất xứ, nhãn hiệu hàng hóa hay chuyển tải bất hợp pháp.

Cục Hải quan cũng yêu cầu các đơn vị bám sát diễn biến kim ngạch với các thị trường lớn, dự báo rủi ro và xây dựng kịch bản ứng phó với biến động thương mại quốc tế. Công tác quản lý nợ thuế được triển khai quyết liệt, yêu cầu các chi cục rà soát toàn bộ các khoản nợ, cưỡng chế và thu hồi theo đúng quy định, phấn đấu giảm nợ đọng theo chỉ tiêu được giao.

Ngày 13/11/2025 Quốc hội đã thông qua dự toán thu NSNN năm 2026, theo đó số thu từ hàng hóa xuất nhập khẩu được giao 451.000 tỷ đồng tăng 9,7% so với dự toán 2025.

Trong năm 2026, Cục Hải quan xác định ưu tiên hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số; tăng cường chống gian lận thương mại, thu hồi nợ thuế; và phối hợp chặt chẽ với cộng đồng doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, đảm bảo dòng chảy thương mại ổn định, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2026.
Huy Cường/Báo Tin tức và Dân tộc