Chiều tối 4/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 20 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU). Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Trưởng Ban Chỉ đạo. Phiên họp được truyền trực tuyến tới 21 tỉnh, thành phố ven biển.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp thứ 20 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp. Ảnh: Dương Giang/TTXVN
Phát biểu chỉ đạo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh mục tiêu, quyết tâm không thay đổi, phải nghiêm túc tuyên chiến với nạn khai thác IUU vì đây là danh dự, uy tín của Đảng, Nhà nước và nhân dân trên trường quốc tế, không thể không làm và không thể kéo dài.
Thủ tướng đánh giá cao nỗ lực của các Bộ, ngành, địa phương, đề nghị tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ chức năng, quyền hạn với tinh thần "6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả". Trong tuần qua, các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục có bước tiến tích cực trong triển khai các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ liên quan công tác này với tinh thần hết sức quyết liệt, tích cực. Ngoài nỗ lực của các thành viên Ban Chỉ đạo, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương thì cần tăng cường kiểm soát công việc bằng công nghệ số.
Thủ tướng điểm lại một số kết quả tích cực trong tuần qua theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Cụ thể, các Bộ, ngành, địa phương hoàn thành 23/66 nhiệm vụ, đang triển khai 43 nhiệm vụ theo tiến độ; Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình Chính phủ xem xét ban hành sửa đổi một số nghị định trong đó có sửa đổi, bổ sung mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản.
Văn phòng Chính phủ phải tích cực lấy ý kiến của các cơ quan liên quan về các dự thảo nghị định này với tinh thần làm rõ các nội dung xin ý kiến, nói rõ vấn đề cần xử lý, lý do vì sao. Công tác quản lý tàu cá tiếp tục có tiến bộ rõ rệt, trong tuần không phát sinh trường hợp tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Tình hình xử lý vi phạm pháp luật liên quan IUU tiếp tục chuyển biến tích cực.
Thủ tướng yêu cầu tất cả các vi phạm phải xử lý hết các vụ vi phạm cho đến ngày 20/11; yêu cầu tỉnh An Giang phối hợp Bộ Công an khởi tố vụ việc tàu cá bị bắt giữ hồi đầu năm vì chở các thiết bị định vị VMS. Thủ tướng yêu cầu tàu cá nào không đủ điều kiện không cho hoạt động, xử lý theo các quy định của pháp luật, trong tuần này phải hoàn thành việc trên. Hiện còn 16 địa phương chưa hoàn thành cấp phép đủ điều kiện cho tàu cá hoạt động, phải rà soát, tàu nào đủ điều kiện mới cấp phép; xử lý dứt điểm tình trạng một số vụ vi phạm vùng biển nước ngoài xử lý còn chậm.
Thủ tướng nêu rõ, phải hành động thực chất, không hình thức, không né tránh trách nhiệm, mục tiêu là quyết tâm tuyên chiến với nạn khai thác IUU, gỡ “Thẻ vàng” IUU để giữ thể diện cho đất nước, vì sự phát triển nghề cá bền vững; phải làm vì danh dự, uy tín của đất nước, vì quyền lợi chính đáng, hợp pháp của nhân dân, vì sự tiến bộ, công bằng, bình đẳng.
Các Bộ, ngành, địa phương nghiêm túc thực hiện các Nghị quyết, kết luận, Công điện, Chỉ thị, Quyết định của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ liên quan công tác này. Các cơ quan truyền thông tuyên truyền đầy đủ công tác chống nạn IUU. Thủ tướng yêu cầu, nếu tàu không đủ điều kiện thì tách ra, khoanh lại, xử lý theo quy định, nếu cần có thể hủy hồ sơ theo quy định; tàu không có gắn thiết bị VMS dứt khoát không cho ra vào cảng. Dữ liệu liên quan tàu cá phải liên thông kết nối Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Các cơ quan phải tăng cường hạ tầng, nhất là khả năng phủ sóng, không để tàu cá ra ngoài biển bị mất sóng kết nối; giao Bộ Quốc phòng sử dụng các công cụ cần thiết (nếu cần thuê các thiết bị viễn thông vệ tinh hiện đại) để thực hiện tăng cường kết nối VMS; tăng cường kiểm soát, tránh tình trạng các tàu gửi thiết bị VMS cho 1 tàu để đi khai thác IUU; truy tố xét xử các vi phạm dứt khoát không khoan nhượng. Các tỉnh xây dựng dự án về chuyển đổi nghề cho ngư dân, trước mắt Chính phủ sẽ hỗ trợ gạo 3 tháng/lần, cấp ủy chính quyền xã phải lo lương thực thực phẩm và quy hoạch chuyển đổi nghề cho các trường hợp này; vừa vận động, vừa xử lý phạt vi phạm hành chính và hình sự, tất cả đều bình đẳng trước pháp luật.
Bộ Quốc phòng phải tăng cường kiểm soát vùng biển ngoài khơi xa, nhất là vùng ranh giới, hướng dẫn cho ngư dân đánh bắt đúng khu vực. Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì cùng các địa phương xây dựng kịch bản, phương án làm việc kỹ thuật với Đoàn công tác EC, hoàn thành trước ngày 10/11; tập trung kiểm tra, hướng dẫn kiểm tra một số địa phương trọng điểm; các địa phương cũng phải chuẩn bị kỹ nội dung làm việc, giải trình được yêu cầu của EC; thường xuyên liên hệ, trao đổi, cung cấp đầy đủ thông tin với EC; chủ trì phối hợp Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng kiểm soát chặt chẽ, không để nguyên liệu thuỷ sản khai thác IUU thâm nhập thị trường Việt Nam; triển khai ngay biên bản ghi nhớ hợp tác với một số nước về hợp tác khai thác hải sản; kiên quyết không để tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động đánh bắt hải sản; tổ chức đợt kiểm tra cao điểm chống khai thác IUU, nhất là các khu vực trọng điểm phía Nam; tăng cường trên biển, tập trung truy quét tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác).
Bộ Công an hoàn thiện đưa vào sử dụng ứng dụng quản lý tàu cá và ngư dân tham gia hoạt động trên ứng dụng VNeID, hoàn thành trước ngày 10/11; tiếp tục chủ trì hướng dẫn các địa phương xử lý tàu cá vi phạm IUU, cả vi phạm hành chính và hình sự; đẩy nhanh điều tra, củng cố hồ sơ, xử lý tàu cá vi phạm. Lãnh đạo các tỉnh thành phố ven biển thực hiện duy trì tàu cá ra vào cảng theo quy định; kiên quyết không cho tàu không đủ điều kiện, không đăng ký, không có thiết bị VMS ra khơi; cập nhật hàng tuần danh sách tàu cá vi phạm IUU; tăng cường giáo dục công dân; đăng ký, sơn đánh dấu số đăng ký các tàu cá đủ điều kiện đi đánh bắt hải sản, hoàn thành trước ngày 15/11.
Đồng thời, rà soát cập nhật đồng bộ, thống nhất thông tin toàn bộ tàu cá trên các cơ sở dữ liệu, tăng cường quản lý phương tiện; rà soát hồ sơ truy xuất nguồn gốc thuỷ sản, hồ sơ khai thác, nhật ký khai thác, sản lượng bốc dỡ qua cảng, cấp giấy phép xác nhận…xử phạt nghiêm toàn bộ tàu cá vi phạm quy định về thiết bị VMS, vi phạm ranh giới vùng biển nước ngoài, không vào cảng bốc dỡ sản phẩm theo quy định…
Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng hải quân tuần tra ở các vùng ranh giới; các cơ quan thông tấn báo chí tăng cường tuyên truyền, vận động, phản ánh các điển hình hay về chống IUU, "lấy cái đẹp dẹp cái xấu". Các hiệp hội doanh nghiệp nghiêm túc không thu mua, chế biến các sản phẩm thuỷ sản có nguồn gốc IUU; vận dụng, biểu dương hội viên thực hiện tốt các công việc này.
Báo cáo cập nhật tình hình, kết quả chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo không theo quy định (IUU) của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Chính phủ – Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU. Kết quả chống khai thác IUU tại một số địa phương tiếp tục có chuyển biến.
Cụ thể, theo báo cáo của địa phương, tính đến ngày 31/10/2025 cả nước có 79.941 tàu cá; trong đó có 79.800 tàu (chiếm 99,8%) đã đăng ký, cập nhật trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase). Đến nay, cả nước còn 141 tàu chưa đăng ký (chiếm 0,2%) với các lý do: 32 tàu do chủ tàu không đăng ký; 76 tàu không đăng kiểm hoặc không đủ điều kiện đăng kiểm; 24 tàu thuộc diện nghề cấm phát triển; 9 tàu không tham gia khai thác thủy sản.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp thứ 20 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp. Ảnh: Dương Giang/TTXVN
Đại diện Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đã báo cáo về tình hình thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm: Kết nối các cơ sở dữ liệu ngành thủy sản; kiểm soát tàu cá xuất nhập bến và trên các vùng biển; kiểm soát toàn bộ tàu cá xuất nhập qua trạm kiểm soát biên phòng; hoàn thiện và đưa vào sử dụng ứng dụng quản lý tàu cá và ngư dân tham gia hoạt động trên VneID; điều tra, xác minh làm rõ khả năng có một số tàu cá, ngư dân, môi giới đang ở nước ngoài và hoạt động khai thác bất hợp pháp ở nước sở tại…
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã báo cáo về một số vụ việc ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài; hoạt động thúc đẩy đàm phán ký hợp tác khai thác thủy sản trên biển và thống nhất cơ chế kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản của tàu cá Việt Nam ở các vùng biển chồng lấn với Malaysia.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, sau chỉ đạo của Thủ tướng, công việc đã “rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ”. Về quản lý tàu cá chưa được cấp phép, Phó Thủ tướng đề nghị phân loại nhóm chưa được cấp phép, nhóm không đủ điều kiện cấp phép (đã được lực lượng Công an đã thống kê, kiểm soát từng tàu và chủ tàu). Đối với các tàu cá chưa được cấp phép cần nêu rõ số lượng đã quản lý, kiểm soát chặt chẽ, không để ra khơi.
Liên quan đến xử phạt hành vi vi phạm, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng cùng với biện pháp cưỡng chế các trường hợp, địa phương cần vận dụng hỗ trợ để bảo đảm đời sống người dân; kiên quyết xử lý các vụ việc còn trong thời hiệu, đưa ra khỏi danh sách những trường hợp đã hết thời hiệu xử phạt.
Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì thiết kế kiến trúc, chức năng quản lý, cơ chế vận hành và trao đổi thông tin trong hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia; hoàn thành việc liên thông dữ liệu giữa các Bộ, ngành, địa phương…