Facebook đang thử nghiệm cơ chế giới hạn và thu phí người dùng khi chia sẻ liên kết web, động thái có thể tiếp tục gây bất lợi cho các tòa soạn báo và nhà xuất bản nội dung vốn phụ thuộc lớn vào mạng xã hội này để phân phối tin tức.
Biểu tượng Facebook tại trụ sở ở Menlo Park, California, Mỹ. Ảnh: AFP/ TTXVN
Theo tờ The Guardian, Meta - công ty mẹ của Facebook - xác nhận đang triển khai một bản “thử nghiệm giới hạn”, theo đó người dùng không đăng ký gói Meta Verified chỉ được chia sẻ tối đa hai liên kết ngoài mỗi tháng. Những ai muốn đăng nhiều hơn phải trả phí để nâng cấp tài khoản.
Thử nghiệm hiện mới áp dụng với một nhóm nhỏ trang Facebook và tài khoản cá nhân bật chế độ Professional Mode - chế độ thường được các nhà sáng tạo nội dung sử dụng để kiếm tiền và theo dõi hiệu suất. Các tổ chức báo chí chưa bị đưa trực tiếp vào diện thử nghiệm, song giới xuất bản lo ngại quy định này sẽ khiến người dùng hạn chế chia sẻ tin tức, qua đó làm giảm mạnh lượng truy cập về các trang báo.
Lo ngại này không phải không có cơ sở. Năm 2023, Meta từng gây chấn động khi giảm ưu tiên hiển thị tin tức, chuyển trọng tâm sang video ngắn và nội dung lan truyền. Quyết định đó khiến nhiều cơ quan báo chí chứng kiến lượng truy cập từ Facebook lao dốc nghiêm trọng. Dù năm 2024 ghi nhận dấu hiệu phục hồi nhẹ, một số thống kê cho thấy lưu lượng truy cập từ Facebook tới các trang tin vẫn giảm tới 50% so với cùng kỳ năm trước.
Ảnh chụp màn hình do người dùng chia sẻ cho thấy Facebook thông báo: “Bắt đầu từ ngày 16/12, một số hồ sơ Facebook không có Meta Verified sẽ bị giới hạn chia sẻ hai bài đăng tự nhiên (miễn phí) mỗi tháng. Đăng ký Meta Verified để chia sẻ nhiều liên kết hơn, đồng thời nhận dấu xác minh và các quyền lợi bổ sung.”
Gói Meta Verified hiện có nhiều cấp độ, với mức phí từ 9,99 bảng Anh lên tới gần 400 bảng mỗi tháng cho mỗi hồ sơ, đổi lại là các tính năng bảo mật nâng cao, dấu tick xác minh và hỗ trợ ưu tiên.
Ông David Buttle, nhà sáng lập công ty tư vấn truyền thông DJB Strategies, nhận định Meta đã chủ động rút lui khỏi lĩnh vực tin tức trong nhiều năm qua. Theo ông, sau khi dừng chi trả cho nhà xuất bản và từng chặn hoàn toàn liên kết tin tức tại Canada để phản ứng với quy định pháp lý, Meta đã cho thấy báo chí không còn là ưu tiên chiến lược.
“Thử nghiệm lần này - dù tạm thời chưa áp dụng với các nhà xuất bản - cho thấy xu hướng chuyển từ phân phối miễn phí sang tìm cách kiếm tiền từ khả năng tiếp cận, khi Meta muốn khai thác giá trị còn lại của các nền tảng lâu đời”, ông Buttle nói, đồng thời cho rằng động thái này có thể liên quan đến khoản đầu tư tốn kém nhưng chưa hiệu quả vào metaverse, trong bối cảnh Meta đang dồn lực cho trí tuệ nhân tạo AI.
Phía Meta khẳng định đây chỉ là thử nghiệm nhằm đánh giá giá trị gia tăng của gói trả phí. “Đây là một thử nghiệm giới hạn để tìm hiểu liệu khả năng đăng nhiều bài có gắn liên kết hơn có mang lại giá trị bổ sung cho người dùng Meta Verified hay không”, đại diện Meta cho biết.
Trước đó, vào tháng 1, Meta thông báo sẽ cá nhân hóa việc hiển thị nội dung chính trị, cho phép những người quan tâm nhìn thấy nhiều tin tức hơn trong bảng tin. Phân tích của Press Gazette và Similarweb cho thấy điều này đã giúp một số trang báo hưởng lợi trở lại. Trong đó, Express (thuộc tập đoàn Reach) là một ví dụ điển hình khi lưu lượng truy cập từ Facebook tăng 26% trong một năm, và Facebook chiếm tới 75% tổng lượng truy cập mạng xã hội của trang này trong tháng 3.
Dù vậy, với thử nghiệm thu phí chia sẻ liên kết, nhiều chuyên gia lo ngại mối quan hệ vốn mong manh giữa Facebook và báo chí có thể tiếp tục xấu đi, đặc biệt trong bối cảnh các tòa soạn ngày càng phụ thuộc vào nền tảng số để tiếp cận độc giả.