Tại cuộc họp báo thường kỳ quý 3/2014 của Bộ Tài chính vào chiều 9/10, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết, thu ngân sách Nhà nước năm 2014 có thể vượt 9% dự toán nhờ kinh tế có xu hướng phục hồi.

Nhiều khoản thu tăng mạnh

Đại diện Bộ Tài chính cho biết: Tổng thu NSNN lũy kế 9 tháng năm nay đạt 636.000 tỷ đồng, bằng 81,3% dự toán, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm 2013. “Nhờ thu ngân sách Nhà nước (NSNN) 9 tháng năm 2014 đạt kết quả khả quan nên mức thu cả năm dự kiến sẽ vượt 9% so với dự toán”, Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết.

Theo báo cáo từ Bộ Tài chính về kết quả thu NSNN 9 tháng, thu nội địa đạt 427.890 tỷ đồng, bằng 79,4% dự toán, tăng 20,1% so với cùng kỳ năm 2013. “Khoản thu nội địa tăng trong quý 3/2014 cho thấy ”sức khỏe” nền kinh tế đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất và đang trên đà phục hồi rõ nét. Nhờ đó, thu NSNN cũng đạt kết quả khả quan”, lãnh đạo Bộ Tài chính phân tích.

Bên cạnh thu nội địa thì nhiều lĩnh vực khác cũng đạt kết quả khả quan. Cụ thể, thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 125.100 tỷ đồng, bằng 81,2% dự toán, tăng 21,3% so với cùng kỳ năm 2013.

Theo Thứ trưởng Vũ Thị Mai, thu NSNN 9 tháng đầu năm đạt khá so với 2 năm gần đây. Để đạt kết quả này, các cơ quan thuế, hải quan đã tập trung triển khai quyết liệt các biện pháp quản lý thu NSNN; tổ chức theo dõi, bám sát tình hình, nắm chắc đối tượng, địa bàn; thường xuyên kiểm tra, rà soát số lượng doanh nghiệp đăng ký kinh doanh, kiểm soát chặt chẽ công tác hoàn thuế giá trị gia tăng, tăng cường đôn đốc xử lý thu hồi nợ; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế, kiểm tra sau thông quan, tập trung vào các doanh nghiệp, ngành hàng có rủi ro cao về thuế.

Cân đối thu chi vẫn chưa đủ để tăng lương

Như vậy, sau 2 năm "trầy trật” với nỗi lo thu không đủ bù chi, năm nay tình hình thu NSNN có dấu hiệu khởi sắc. Tại cuộc họp báo, nhiều nhà báo đã đặt câu hỏi kỳ vọng với việc thu ngân sách tăng lên thì sẽ có thêm nguồn tiền để chi tăng lương cho người lao động vào năm 2015. Tuy nhiên, lãnh đạo ngành tài chính cho biết: Khoản vượt chi này đã có "địa chỉ” từ trước, nên ngân sách vẫn không thể bố trí được nguồn tiền dành cho tăng lương.

Trả lời về quản lý giá sữa, ông Nguyễn Văn Truyền, Phó cục trưởng Cục quản lý giá Bộ Tài chính cho biết: Từ tháng 6 tới nay, qua theo dõi và tham khảo trên thị trường thế giới cho thấy giá sữa nguyên liệu (nguyên kem, sữa gầy) có điều chỉnh giảm khoảng 15%. Nhưng các mặt hàng sữa thành phẩm nhập khẩu nguyên hộp thì chưa giảm và chưa có doanh nghiệp nào gửi đăng ký điều chỉnh giảm giá sữa về Bộ Tài chính. Việc giá sữa nguyên liệu giảm đang được Bộ Tài chính tiếp tục theo dõi. Nếu tác động lớn mà doanh nghiệp không tự điều chỉnh giảm, cơ quan chức năng sẽ áp dụng biện pháp quản lý yêu cầu các doanh nghiệp điều chỉnh.

Theo Bộ Tài chính, có ít nhất 3 khoản chi đang trông chờ từ phần vượt thu ngân sách 9% này. Thứ nhất: Một phần vượt thu sẽ được dành bù giảm thu cân đối cho ngân sách địa phương đã bị "hụt” bởi nguyên nhân khách quan, do giảm thuế giá tri gia tăng đối với nông lâm thủy sản về 0%; phần chi thứ hai sẽ được dùng để chi cho chính sách an sinh xã hội đã được dự kiến từ lâu, song chưa triển khai được do không có tiền và phần chi thứ ba được lãnh đạo Bộ Tài chính đề cập tới là để dành trả nợ.

Mặc dù thu NSNN khả quan nhưng chi NSNN cũng đang phải đối mặt với nhiều áp lực. Chi NSNN 9 tháng ước là 768.000 tỷ đồng, bằng 76,3% dự toán, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm 2013. "Dự toán vượt thu ngân sách 9%, nhưng cũng chưa đủ cho một số nội dung cần chi. Dù thế, khoản vượt chi này cũng góp phần cân đối ngân sách tốt hơn những năm trước”, Thứ trưởng Vũ Thị Mai chia sẻ thêm.

Kiểm tra doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá

Tại buổi họp báo, ông Cao Anh Tuấn, Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục thuế (TCT) cho biết: Trong 8 tháng năm nay, ngành thuế đã thanh tra, kiểm tra chống thất thu ngân sách được trên 39.000 doanh nghiệp, truy thu trên 7.000 tỷ đồng, nộp ngân sách 5.278 tỷ đồng. Trong đó, cơ quan thuế đã thanh tra 1.958 doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá, truy thu 1.317 tỷ đồng, giảm lỗ 4.129 tỷ đồng và giảm khấu trừ thuế 82,8 tỷ đồng.

Về việc các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài báo lỗ, Bộ Tài chính cho biết, hàng năm, có hàng chục trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trả lại giấy phép đầu tư và từ bỏ dự án. Có trường hợp kê khai lỗ là do vay vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp lớn hơn nhiều lần vốn chủ sở hữu nên chi phí lãi vay lớn nên lỗ. Vốn vay lại thuộc công ty mẹ, công ty thành viên hỗ trợ nên số lỗ được tính vào công ty mẹ ở nước ngoài. Tuy nhiên, cũng có trường hợp doanh nghiệp khai lỗ do nâng giá thiết bị đầu vào, mua thiết bị, nguyên liệu đầu vào, có giao dịch liên kết với công ty mẹ ở nước ngoài. Đây là trường hợp được xem là chuyển giá.

Lãnh đạo Tổng cục Thuế cho biết, sẽ tập trung kiểm soát chuyển giá đối với doanh nghiệp báo lỗ nhiều năm liên tục, thậm chí số lỗ vượt quá vốn chủ sở hữu nhưng vẫn tiếp tục mở rộng sản xuất kinh doanh. Từ nay tới cuối năm, TCT sẽ tiếp tục rà soát, chỉ đạo các cục thuế thực hiện. Trong năm tới cố gắng trong số tổng số doanh nghiệp kiểm tra sẽ tập trung 15 - 20% doanh nghiệp kê khai lỗ và có dấu hiệu chuyển giá.

Minh Phương