Mẫu thủ lĩnh thực tế xuất thân từ một gia đình quyền thế

Ahmad Massoud sinh năm 1989 tại Piyu, tỉnh Takhar ở đông bắc Afghanistan. Ông theo học cấp hai tại Iran và sau đó có một năm học tại Học viện Quân sự Hoàng gia Sandhurst tại Anh. Năm 2012, Ahmad Massoud học Đại học tại trường King’s College ở London, lấy bằng cử nhân vào năm 2015. Một năm sau ông nhận bằng thạc sĩ tại Đại học Chính trị Quốc tế tại Anh và trở về Afghanistan. Đến năm 2019, ông chính thức bước vào sự nghiệp chính trị, quân sự tại quê nhà.

Tại Afghanistan, Ahmad Massoud không phải là cái tên quá xa lạ. Ông chính là con trai, đồng thời là người kế thừa sự nghiệp đấu tranh của Ahmad Shah Massoud - một thủ lĩnh kháng chiến huyền thoại ở Afghanistan. Ông là người đứng đầu lực lượng chống lại cả Liên Xô và Taliban trong những hai thập kỉ 1980 và 1990 trước khi bị sát hại vào ngày 9/9/2001. Dưới quyền chỉ huy của Ahmad Shah Massoud, thung lũng Panjshir trở thành vùng đất không thể khuất phục trước các thế lực nước ngoài hay lực lượng đối lập bên trong Afghanistan.

Dưới con mắt của truyền thông phương Tây, của Ahmad Massoud dường như là một chiến binh khác thường. “Tôi thích ba điều trên thế giới này. Đó là sách, vườn và thiên văn học mà tôi từng học ở Đại học King’s College. Chính vì kiến thức này mà tôi vẫn giữ thói quen hàng đêm ngước nhìn lên bầu trời và những chòm sao ở đó”, Ahmad Massoud từng chia sẻ. Nhưng ẩn sau vẻ mơ mộng đó là một con người quyết đoán, quyết tâm theo đuổi sự nghiệp của người cha huyền thoại.

Massoud có diện mạo và thói quen giống cha mình. Ông vẫn còn nhớ như in những lời răn dạy của người thủ lĩnh được mệnh danh là “Sư tử vùng Panjshir” về “điều khiến một con người trở nên mạnh mẽ, vượt lên trên những thua kém về lực lượng, chính là tinh thần kháng chiến. Con phải ghi nhớ trong tim sứ mệnh của mình”.

Ahmad Massoud khẳng định cha ông là người có sức mạnh mãnh liệt bên trong, không bao giờ nghi ngờ và vì thế ông sẽ quyết tâm sống và hành xử cho xứng đáng với tấm gương, lòng dũng cảm và ý chí quyết tâm của Ahmad Shah Massoud. Với Ahmad Massoud, kế tục sự nghiệp của người cha là điều không thể khác được, dù có phải trả bằng bất cứ giá nào.

Về tầm nhìn, Ahmad Massoud là người theo đạo Hồi bảo bảo thủ, nhưng cũng muốn hướng đến việc xây dựng các thiết chế dân củ. Cá nhân ông cũng cho rằng phụ nữ cần có được vị trí xứng đáng trong xã hội ở Afghanistan. Mục tiêu của Ahmad Massoud là xây dựng một Afghanistan thống nhất mà ở đó những ranh giới về sắc tộc, tôn giáo được làm mờ, không khoét sâu mâu thuẫn nội bộ.

Chính đặc điểm này cũng đưa Ahmad Massoud trở thành mẫu thủ lĩnh thực tế. Ahmad Massoud không phủ nhận những tin đồn trước đó, nói rằng Mặt trận kháng chiến Quốc gia (NRF) do ông lãnh đạo đã mở các cuộc thảo luận với Taliban. “Tại sao lại đối thoại? Bởi vì là một con người, tôi vẫn thích hòa bình hơn chiến tranh. Và nếu Taliban sẵn sàng giải quyết những vấn đề hiện nay ở Afghanistan, xây dựng một thể chế bảo đảm quyền và tự do của mọi công dân, tôi sẽ chấp nhận” - Ahmad Massoud nêu quan điểm trong bài trả lời phỏng vấn được đăng trên tờ Wall Street Journal hôm 23/8.

Theo quan điểm của thủ lĩnh NRF, đối thoại không phải là điều gì đó gây hậu quả tai hại. Trong mọi cuộc chiến vẫn luôn có đối thoại. Ngay cả người cha huyền thoại của ông cũng luôn giữ kênh liên lạc với kẻ thủ, ngay cả khi mâu thuẫn, đối đầu, đụng độ lên tới đỉnh điểm. Nhưng với cá nhân Ahmad Massoud, đối thoại không có nghĩa là đầu hàng. Ông không bao giờ chấp nhận một nền hòa bình bị áp đặt.

Thủ lĩnh không chịu khuất phục trước Taliban

Chiến trường ở Afghanistan tới đây nhiều khả năng sẽ xoay quanh thung lũng Panjshir. Quân Taliban đã điều hàng trăm tay súng áp sát Panjshir, với ý định giành quyền kiểm soát khu vực này sau khi lực lượng đối kháng do Massoud đứng đầu không chấp nhận quy hàng.

Với Massoud, chống Taliban là phần công việc và trách nhiệm của gia đình, dòng tộc. Người đứng đầu NRF muốn gây dựng phong trào kháng chiến lâu dài, vì không tin vào những cam kết, hứa hẹn của Taliban về không trả thù những người đã từng làm việc trong chính phủ cũ, hoặc hợp tác với Mỹ và phương Tây.

“Thật đáng xấu hổ khi Taliban nhắc tới ân xá, bởi đó là điều không có thật. Quân Taliban đã và đang đi gõ cửa từng nhà để tìm ra những người làm việc cho chính phủ trong hơn 20 năm qua. Taliban nói lời tốt đẹp, nhưng hành động thì lại khác hoàn toàn”, thủ lĩnh Massoud nói. Ông bác bỏ những cáo buộc của thủ lĩnh Taliban nói rằng NRF đang rối loạn, xin hàng và khẳng định trước nhà sử học nổi tiếng người Pháp Bernard-Henri Lévy “Tôi thà chết chứ không chịu đầu hàng. Tôi là con trai của Ahmad Shah Massoud. Đầu hàng không có trong từ điển của tôi”.

Thủ lĩnh Massoud cũng vui mừng thông báo có rất nhiều người Afghanistan hưởng ứng lời kêu gọi kháng chiến chống Taliban của NRF và đổ tới thung lũng Panjshir. Có hàng nghìn người đang đổ về đây, nhiều người trong số này từng là binh sĩ, lính đặc nhiệm trong Lực lượng quốc phòng an ninh của chính quyền cũ (ANSF) và đây là sự bổ sung rất quý giá. Thủ lĩnh NRF cũng gửi lời cảnh báo tới quân Taliban, khẳng định thung lũng Panjshir sẽ là “mồ chôn” đối với các tay súng Taliban, bởi đó sẽ là một cuộc chiến rất đẫm máu, khốc liệt khi người dân Panjshir sẽ chiến đấu tới hơi thở cuối cùng.

Điều Massoud chờ đợi và hy vọng nhất lúc này là trợ giúp từ phương Tây. “Nếu chúng tôi kiên cường trụ vững trước cơn bão, gió có thể sẽ đổi chiều, nhất là khi chúng tôi nhận được viện trợ và hậu thuẫn. Từ ai? Từ chính những người sẵn lòng, đặc biệt là chính nước Mỹ”, Massoud chia sẻ với phóng viên tờ WSJ.

Trước đó, thủ lĩnh NRF cũng đã có bài xã luận đăng trên tờ Washington Post, kêu gọi sự hỗ trợ tinh thần và vũ trang từ phương Tây để giúp nhóm này đánh lại quân Taliban. “Ngày hôm nay, tôi viết bài xã luận này từ thung lũng Panjshir, để khẳng định rằng cá nhân tôi sẵn sàng đi theo bước chân của cha mình. Những tay súng thánh chiến lại một lần nữa sẵn sàng đương đầu với quân Taliban”, Ahmad Massoud nêu quan điểm.