Sáng 21/5, Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIII đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội.
Trước giờ khai mạc, các đại biểu Quốc hội đã đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Huỳnh Đảm dự phiên khai mạc.
Nguyên Tổng Bí thư: Lê Khả Phiêu, Nông Đức Mạnh; nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An; các bậc lão thành cách mạng, đại diện Đoàn ngoại giao, các tổ chức quốc tế tại Hà Nội đã đến dự.
Xem xét nhiều nội dung quan trọng
Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ: Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng: Báo cáo bổ sung về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2011; triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2012. Quốc hội sẽ thảo luận Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế; phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2010; quyết định một số giải pháp về thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và cá nhân năm 2012...
|
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đọc diễn văn khai mạc. Ảnh: Nhan Sáng - TTXVN |
Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 13 dự án luật và 2 dự thảo nghị quyết về: Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2013 và Một số cải tiến, đổi mới để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội; đồng thời cho ý kiến về 6 dự án luật khác.
Quốc hội cũng sẽ xem xét chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn và một số báo cáo kết quả giám sát của các cơ quan của Quốc hội; nghe các báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XIII. Cuối phiên họp, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.
Một số nội dung quan trọng khác cũng được Quốc hội xem xét trong kỳ họp này, bao gồm các báo cáo công tác của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao; các báo cáo của Chính phủ về quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm xã hội năm 2011; tình hình thực hiện pháp luật về bình đẳng giới năm 2011; sơ kết 5 năm triển khai thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; tình hình xây dựng, quản lý và vận hành các đập thủy điện; tình hình quản lý, sử dụng đất năm 2011 và những tháng đầu năm 2012... (Mời xem toàn văn bài phát biểu).
Thực hiện nhất quán mục tiêu đã đề ra
Báo cáo của Chính phủ “Bổ sung tình hình kinh tế - xã hội năm 2011, tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm 2012 và những giải pháp chủ yếu tập trung chỉ đạo, điều hành trong những tháng còn lại của năm 2012” do Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình bày nhận định: Kinh tế nước ta vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng khá. Lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế về cơ bản được bảo đảm, kinh tế vĩ mô có bước chuyển biến tích cực. An sinh xã hội và phúc lợi xã hội được quan tâm, bảo đảm; các lĩnh vực xã hội có một số mặt tiến bộ. Quốc phòng, an ninh được giữ vững; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế tiếp tục được đẩy mạnh.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2011 vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém, nổi lên là: Kinh tế vĩ mô chưa thật ổn định, còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Chất lượng tăng trưởng và khả năng cạnh tranh chưa được cải thiện, năng suất lao động xã hội thấp, cơ cấu kinh tế chuyển dịch chậm. Các lĩnh vực xã hội còn những yếu kém, chậm được khắc phục, nhất là về chất lượng giáo dục đào tạo, khám chữa bệnh. Công tác bảo vệ môi trường còn nhiều yếu kém, tình trạng ô nhiễm ở nhiều lưu vực sông, khu công nghiệp, làng nghề và một số khu vực của các thành phố lớn còn rất nghiêm trọng.
Đề cập tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm 2012, Phó Thủ tướng cho biết: Đã có những chuyển biến tích cực và đạt được những kết quả bước đầu. Lạm phát được kiềm chế. Tốc độ tăng giá tiêu dùng (CPI) đã giảm từ giữa năm 2011 và giảm mạnh trong những tháng gần đây. Mặt bằng lãi suất đã giảm dần, tỷ giá ổn định, cán cân thanh toán được cải thiện. Xuất khẩu tăng cao, nhập siêu giảm mạnh. Sản xuất công nghiệp có xu hướng tăng trở lại. Sản xuất nông nghiệp tiếp tục phát triển ổn định. Khu vực dịch vụ phát triển khá. An sinh xã hội, ưu đãi người có công tiếp tục được quan tâm chỉ đạo với nhiều biện pháp thiết thực. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục và đào tạo được quan tâm chỉ đạo, thực hiện theo các chương trình kế hoạch đã đề ra từ đầu năm và đạt kết quả khả quan.
Tuy nhiên, tình hình kinh tế - xã hội nước ta vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức lớn như: Đã xuất hiện những dấu hiệu suy giảm tăng trưởng kinh tế. Tuy lạm phát giảm mạnh nhưng lãi suất vay ngân hàng vẫn còn cao. Đời sống nhân dân ở nhiều vùng vẫn còn khó khăn, tình hình an ninh, trật tự xã hội ở nhiều nơi vẫn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp. Tình hình tệ nạn xã hội, tội phạm còn nghiêm trọng, nhất là tội phạm có tổ chức, tội phạm chống người thi hành công vụ...
Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Chính phủ xác định nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là: Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, đồng thời tiếp tục thực hiện nhất quán chủ trương kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô để tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững; từng bước thực hiện có kết quả chủ trương tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Trong đó tập trung vào các nội dung chủ yếu: Tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và đầu tư, đồng thời tiếp tục thực hiện nhất quán chủ trương kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Chính phủ thực hiện tốt nhiệm vụ tái cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh; thực hiện tốt hơn việc bảo đảm an sinh xã hội và phúc lợi xã hội, bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó, hoàn thiện hệ thống pháp luật, thực hiện đồng bộ chương trình cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đẩy mạnh công cuộc phòng chống tham nhũng, lãng phí. Đồng thời, tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, tạo đồng thuận xã hội.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất kinh doanh đồng thời tiếp tục thực hiện nhất quán mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng hợp lý là nhiệm vụ rất khó khăn; vừa là cần thiết, cấp bách trong năm 2012, vừa là yếu tố quan trọng để bảo đảm ổn định và phát triển bền vững trong trung và dài hạn. (Mời xem toàn văn báo cáo).
Cử tri đặt nhiều kỳ vọng
Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri cả nước do Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Huỳnh Đảm trình bày, nêu rõ: Cử tri và nhân dân cả nước đã gửi tới Quốc hội trên 1.200 ý kiến, kiến nghị, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành của Nhà nước; hoan nghênh và kỳ vọng vào kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”.
Tuy nhiên, cử tri và nhân dân còn nhiều băn khoăn, lo lắng về sự phát triển chưa bền vững của nền kinh tế; lạm phát, giá cả vẫn ở mức cao. Sản xuất, đời sống, việc làm của nhân dân gặp nhiều khó khăn; chênh lệch giàu nghèo gia tăng. Tình trạng ô nhiễm môi trường, mất vệ sinh an toàn thực phẩm, tai nạn giao thông, tội phạm, vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội diễn biến phức tạp. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân chưa tốt; cải cách thủ tục hành chính còn chậm; tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng phí còn nghiêm trọng, chưa được đẩy lùi.
Cuối phiên khai mạc, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu thay mặt Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội trình bày Báo cáo thẩm tra đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2011; việc triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2012.
Ưu tiên tái cơ cấu thị trường tài chính, đầu tư và doanh nghiệp nhà nước
Chiều 21/5, Quốc hội đã nghe Tờ trình và báo cáo ý kiến về Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế; Tờ trình đề nghị Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2010, Báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách nhà nước năm 2010; Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về việc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội; Báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Quốc hội về việc bổ sung 4 dự án vào Danh mục các dự án, công trình được phân bổ vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2011 – 2015, 5 dự án thành phần thuộc tuyến đường ven biển Ninh Thuận và 4 tiểu dự án do Bộ Giao thông Vận tải quản lý và Tờ trình về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2013.
Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh trình bày khẳng định việc tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI và Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã trở nên cần thiết và cấp bách. Tái cơ cấu kinh tế giai đoạn 2011-2020 và định hướng đến năm 2030 nhằm hướng đến mục tiêu tổng quát và bốn mục tiêu thành phần. Mục tiêu tổng quát của tái cơ cấu kinh tế đến năm 2020 là: nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực xã hội, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế; từ đó, hình thành cơ cấu kinh tế hợp lý và năng động hơn, có năng lực cạnh tranh cao hơn và có tiềm năng tăng trưởng lớn hơn; tạo tiền đề đưa nền kinh tế đạt trình độ phát triển cao hơn vào năm 2030. Bốn mục tiêu thành phần của tái cơ cấu kinh tế bao gồm: góp phần tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, ổn định kinh tế vĩ mô, giải quyết tốt các vấn đề an sinh xã hội; thiết lập phát triển cân đối hợp lý giữa các địa phương, vùng miền trên cả nước; cải thiện, nâng cấp trình độ phát triển các ngành và toàn bộ nền kinh tế, trong đó các ngành sử dụng công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao từng bước trở thành ngành kinh tế chủ lực của nền kinh tế; góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, củng cố vị thế quốc gia trong quan hệ quốc tế.
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho rằng trong điều kiện cụ thể của nước ta hiện nay, tái cơ cấu kinh tế bao gồm hai nội dung chủ yếu: tái cơ cấu ưu tiên trước mắt và tái cơ cấu trọng tâm, lâu dài. Về ưu tiên trước mắt, trong 5 năm tới ưu tiên tái cơ cấu thị trường tài chính, tái cơ cấu đầu tư và tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước. Tái cơ cấu thị trường tài chính với trọng tâm là tái cơ cấu hệ thống các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính, trước hết là để loại bỏ nguy cơ mất an toàn đối với hệ thống tài chính nói riêng và nền kinh tế nói chung; đồng thời, tạo điều kiện để hệ thống tài chính phát triển bền vững và thực hiện ngày càng tốt hơn chức năng trung gian tài chính và chuyển tải tác động của chính sách tiền tệ đến khu vực doanh nghiệp và hộ gia đình; làm tiền đề thúc đẩy tái cơ cấu trên các lĩnh vực khác của nền kinh tế. Trong giai đoạn 2011 - 2015, tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng, tập trung lành mạnh hóa tình trạng tài chính và củng cố năng lực hoạt động, hiệu lực quản trị, cải thiện mức độ an toàn và hiệu quả hoạt động của các tổ chức tín dụng; nâng cao trật tự, kỷ cương của quản lý nhà nước và đảm bảo nguyên tắc thị trường trong hoạt động ngân hàng.
Tái cơ cấu đầu tư sẽ tập trung vào đổi mới căn bản cơ chế và cách thức huy động, phân bố, quản lý và sử dụng vốn đầu tư xã hội theo định hướng huy động hợp lý tổng đầu tư xã hội, đồng thời bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; duy trì tỷ trọng hợp lý đầu tư công trong tổng đầu tư xã hội đi đôi với tăng cường huy động vốn đầu tư của các thành phần kinh tế khác và cải thiện hiệu quả đầu tư; xác định cụ thể lĩnh vực ưu tiên đầu tư của Nhà nước; trước hết, tập trung vào các lĩnh vực, công trình quan trọng, công ích không có khả năng thu hồi vốn mà tư nhân không đầu tư hoặc không được đầu tư và đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội cho vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc đặc biệt khó khăn; mở rộng phạm vi và cơ hội cho đầu tư tư nhân, nhất là tư nhân trong nước...
Tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, cổ phần hóa, đa dạng hóa sở hữu các doanh nghiệp nhà nước không cần nắm giữ 100% sở hữu; thoái vốn ở các doanh nghiệp nhà nước không cần nắm giữ cổ phần chi phối; đổi mới, phát triển và áp dụng khung quản trị hiện đại theo thông lệ quốc tế đối với các tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Về lâu dài, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020 đã xác định trọng tâm của tái cơ cấu kinh tế là “cơ cấu lại các ngành sản xuất, dịch vụ phù hợp với các vùng, thúc đẩy cơ cấu lại doanh nghiệp và điều chỉnh chiến lược thị trường; tăng nhanh giá trị nội địa, giá trị gia tăng và năng lực cạnh tranh của sản phẩm, của doanh nghiệp và của cả nền kinh tế”. Đề án kiến nghị 12 nhóm giải pháp tái cơ cấu kinh tế.
Thẩm tra của Ủy ban Kinh tế do Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu trình bày đồng tình với các mục tiêu của đề án, song cho rằng các nhóm giải pháp chưa có sự gắn kết với nhau, cũng như chưa thực sự đồng bộ giữa các Đề án tái cơ cấu các ngành, lĩnh vực và thiếu các giải pháp đối với vấn đề xã hội, môi trường. Đa số ý kiến đề nghị bổ sung một số giải pháp về mặt xã hội và bảo vệ môi trường để đảm bảo phát triển kinh tế bền vững. Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Chính phủ lượng hóa giải pháp được tính toán bằng kết quả như một “bài toán” nhằm làm rõ tính khả thi và đề án cũng có tính thuyết phục hơn.
TTN