Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam đồng thời là người phát ngôn của Chính phủ nhấn mạnh, Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều hành giảm dần mặt bằng lãi suất và thời điểm này đã là hợp lý để hạ lãi suất ngân hàng.
Xử lý nghiêm vi phạm trong kinh doanh xăng dầu
Tại buổi họp báo sau Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2012 tổ chức chiều qua (6/3), Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam đồng thời là người phát ngôn của Chính phủ nhấn mạnh, Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều hành giảm dần mặt bằng lãi suất và thời điểm này đã là hợp lý để hạ lãi suất ngân hàng.
Chiều qua, ngay sau kết thúc phiên họp Chính phủ, đại diện Chính phủ cũng đã họp với Bộ Tài chính và Bộ Công Thương về vấn đề điều hành giá xăng dầu.
Giảm lãi suất để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp
Theo Bộ trưởng Vũ Đức Đam, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2 tăng 1,37% so với tháng trước và sau 2 tháng đầu năm tăng 3,87%. CPI quý I hàng năm thường chiếm một nửa chỉ số giá của cả năm, điều đó cho thấy các giải pháp của Chính phủ về kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô đã đi đúng hướng. Tuy nhiên, Chính phủ nhận định nền kinh tế trong nước vẫn tồn tại một số khó khăn: Sản xuất công nghiệp chuyển biến chậm, hàng tồn kho tăng. Đặc biệt, chưa thấy phân tích về triển vọng kinh tế thế giới tốt hơn, trong khi nước ta là kinh tế mở nên vẫn bị tác động. Trong bối cảnh này, Chính phủ nhận định, nếu không ổn định kinh tế vĩ mô thì không thể tăng trưởng, nếu không duy trì tăng trưởng thì cũng không thể ổn định kinh tế vĩ mô. Do đó, phải hài hòa hai mục tiêu trên. Bộ trưởng Vũ Đức Đam cho rằng, khó khăn của doanh nghiệp hiện nay có nguyên nhân từ tiếp cận nguồn vốn ngân hàng và khó tiếp cận là do lãi suất còn cao. Chính phủ đã yêu cầu NHNN chỉ đạo điều hành giảm dần mặt bằng lãi suất, và thời điểm này được coi là hợp lý để hạ lãi suất ngân hàng.
Trả lời báo giới, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh, mặt bằng lãi suất từ quý 4/2011 đã giảm 1-2%. Tuy nhiên, đến nay lãi suất đã có chiều hướng tích cực, lãi suất liên ngân hàng đã giảm rất mạnh, từ 7 - 14% tùy kỳ hạn. Lãi suất qua đêm giảm còn 7 - 8%/năm, lãi suất một tháng chỉ 13 - 14%/năm. Theo đánh giá của NHNN, hiện nay có 9 tổ chức tín dụng (TCTD) có tình hình tài chính yếu kém và đang nằm trong sự kiểm soát chặt chẽ của NHNN và NHNN đang cùng các TCTD này xây dựng tái cơ cấu. Nhưng 9 TCTD này chiếm chưa đến 10% trong hoạt động của hệ thống ngân hàng nên ảnh hưởng là không đáng kể.
Cũng tại buổi họp báo, Thống đốc NHNN cũng cho biết, từ đầu năm đến nay trái phiếu Chính phủ đã phát hành thành công và trong 2 tháng đầu năm tăng thêm 10,5%. Lãi suất trái phiếu Chính phủ cao nhất là 11,27%/năm cho kỳ hạn 3 - 5 năm và nhiều TCTD đã mua trái phiếu này, điều đó chứng tỏ thanh khoản của hệ thống ngân hàng đã tốt. Qua đó, có thể kỳ vọng về giảm lãi suất trong hệ thống.
“Chủ trương của NHNN là đã đến lúc hạ 1% cho cả lãi suất tái cấp vốn, lãi suất thị trường mở (OMO) và trần lãi suất huy động, từ mức 14% xuống còn 13%. NHNN sẽ công bố các mức lãi suất này trong 1 - 2 ngày tới”, Thống đốc cho biết.
Thống đốc cũng cho biết, sau khi cân nhắc liệu việc giảm lãi suất có phải là nới lỏng chính sách tiền tệ quá sớm hay không, nhất là khi một số yếu tố tác động tới giá các mặt hàng còn nóng... Mặc dù thanh khoản đã được cải thiện nhưng NHNN cũng điều hành vốn theo chủ trương cho doanh nghiệp tiếp cận vốn tốt hơn. Hiện nay tình hình thanh khoản cải tiến như vậy, và NHNN điều phối cung ứng tiền tốt (có thể nâng thời gian cho vay tái cấp vốn tới đây lên 3 tháng, 4 tháng) để tạo nguồn cho TCTD cho vay.
Về tình hình tỷ giá, trong năm 2011 và 2 tháng đầu năm nay đã khá ổn định, NHNN đã mua vào lượng ngoại tệ lớn, giúp cân đối thị trường, giúp cho việc tăng dự trữ ngoại hối. Năm 2011, dự trữ ngoại hối đã tăng xấp xỉ 50% và tháng 2 đã tăng 20% so với đầu năm. Điều này cũng thể hiện NHNN mua ngoại tệ vào sẽ đẩy ra thị trường lượng lớn VND. Do vậy, đây là dòng vốn quan trọng để cung cấp ra thị trường. Cùng với biện pháp trên, NHNN sẽ phát hành tín phiếu NHNN 3 tháng, 6 tháng, 1 năm với lãi suất hợp lý để duy trì được mức độ ổn định lãi suất trên thị trường, đồng thời hút vốn tạm thời dư thừa của các TCTD chưa đẩy ra thị trường được quay lại, để đảm bảo khả năng tăng trưởng tín dụng mà vẫn khống chế tín dụng dư thừa đồng thời kiểm soát dòng tiền để đảm bảo khống chế lạm phát, không gây áp lực đến thị trường ngoại hối. Trong năm 2012, nếu các yếu tố khác hỗ trợ tốt để lạm phát dưới 10% thì lãi suất cũng sẽ điều chỉnh xuống dưới 10%.
Xử lý nghiêm các vi phạm về kinh doanh xăng dầu
Tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho hay, trong 2 tháng gần đây, giá xăng dầu nhập khẩu đã tăng ở mức cao nhất trong nhiều năm qua, từ 2% đến 7% tùy mặt hàng; tăng mạnh nhất là xăng thành phẩm. Điều này khiến giá cơ sở hiện tại chưa tính trích quỹ bình ổn đang cao hơn giá bán khoảng 2.000 đồng/lít. Giá bán trong nước so với các nước trong khu vực đang thấp hơn 6.000 - 8.000 đồng.
Thứ trưởng Mai cho biết, việc điều hành giá xăng dầu trong thời gian tới sẽ theo tinh thần của Nghị định 84, tức là theo cơ chế thị trường có định hướng của Nhà nước. Cụ thể, sau khi đã giảm thuế, trích quỹ bình ổn, nếu giá cơ sở vẫn còn cao hơn giá bán thì sẽ điều chỉnh ở mức hợp lý, đảm bảo quyền lợi giữa ba bên: Nhà nước, doanh nghiệp và đáp ứng được sức chịu đựng của người tiêu dùng cũng như mục tiêu kiềm chế lạm phát.
Cũng liên quan đến vấn đề điều hành xăng dầu, Bộ trưởng Vũ Đức Đam cho biết, chiều qua, đại diện Chính phủ đã làm việc với Bộ Tài chính và Bộ Công Thương xung quanh vấn đề điều hành giá xăng dầu. Trước hiện tượng một số đại lý kinh doanh xăng dầu dừng bán hàng hoặc bán nhỏ giọt, Bộ trưởng Vũ Đức Đam khẳng định: “Không chỉ với xăng dầu mà với các mặt hàng khác nếu vi phạm làm ảnh hưởng đến lợi ích của nhân dân và trái với quy định của Nhà nước thì các bộ, ngành chức năng sẽ phải xử lý kiên quyết”.
Thu Hường - Phong Anh