Theo trang tin RBC-Ukraine ngày 1/12, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ vừa đưa ra những nhận định mang tính chiến lược về một thỏa thuận hòa bình tiềm năng giữa Ukraine và Nga, gợi mở về một kỷ nguyên ổn định lâu dài. Trong bối cảnh các cuộc đàm phán vẫn đang tiếp diễn và kế hoạch hòa bình của Mỹ được điều chỉnh, tuyên bố từ Ankara cho thấy một nỗ lực ngoại giao đa chiều nhằm tìm kiếm lối thoát cho cuộc xung đột ở Ukraine.

Phát biểu trong cuộc phỏng vấn với tờ Welt am Sonntag của Đức, Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đã chia sẻ cái nhìn lạc quan về triển vọng của một hiệp ước hòa bình giữa Nga và Ukraine. Theo ông Fidan, một thỏa thuận vững chắc giữa hai quốc gia này không chỉ là một giải pháp tạm thời mà có thể đảm bảo hòa bình trong khu vực kéo dài tới 50, 60 hoặc thậm chí 70 năm, và có thể lâu hơn.

Để đạt được mục tiêu này, ông Fidan nhấn mạnh rằng bất kỳ hiệp ước hòa bình nào cũng phải bao gồm một cam kết chắc chắn rằng Ukraine và Nga sẽ không tấn công lẫn nhau trong bất kỳ hoàn cảnh nào.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ cũng thực tế rằng hòa bình không có nghĩa là buông lỏng các biện pháp phòng thủ. Ông Fidan lưu ý rằng cả châu Âu và Nga đều sẽ không từ bỏ các biện pháp an ninh, mà thay vào đó, tất cả các bên sẽ tiếp tục chuẩn bị cho các kịch bản khác nhau, bao gồm cả những kịch bản liên quan đến NATO.

Về động lực thúc đẩy thỏa thuận, Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ nhận định rằng cả Ukraine và Nga đều đã sẵn sàng cho hòa bình hơn bao giờ hết, sau khi "chứng kiến ​​mức độ đau khổ, sự tàn phá và nhận ra những hạn chế của chính mình". Ông Fidan cũng chỉ ra rằng Nga cũng đang chịu thiệt hại về kinh tế và xã hội và sẽ được hưởng lợi từ một thỏa thuận.

Đặc biệt, ông Fidan tuyên bố rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin sẵn sàng xem xét một lệnh ngừng bắn và thỏa thuận hòa bình, mặc dù chỉ trong những điều kiện nhất định. Ông xác nhận lập trường này đã được chuyển đến phía Ukraine, và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang tham gia vào một số khía cạnh của quá trình này.

Công tác điều chỉnh kế hoạch hòa bình Ukraine - Mỹ

Song song với những nhận định từ Thổ Nhĩ Kỳ, các nỗ lực tìm kiếm hòa bình đang được thúc đẩy qua các cuộc đàm phán song phương. Ngày 30/11, phái đoàn Ukraine và Mỹ đã tổ chức một vòng đàm phán khác tại Florida để tiếp tục sửa đổi kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất.

Ban đầu, kế hoạch hòa bình của Mỹ, được soạn thảo với sự tham gia của Nga vào tháng 11, bao gồm 28 điểm, trong đó có nhiều điểm bị đánh giá là bất lợi cho Kiev. Những điểm này bao gồm yêu cầu nhượng bộ lãnh thổ, giảm quy mô lực lượng vũ trang, từ bỏ vũ khí tầm xa, và chấp nhận quyền phủ quyết tư cách thành viên NATO.

Sau đó, trong các cuộc đàm phán tại Geneva với sự tham dự của đại diện Mỹ, Ukraine và các đối tác châu Âu, kế hoạch đã được điều chỉnh và rút gọn xuống còn 19 điểm. Tại vòng đàm phán Florida mới nhất, các phương tiện truyền thông đưa tin rằng Mỹ muốn giải quyết hai vấn đề chính: lãnh thổ và đảm bảo an ninh, đồng thời cũng nêu vấn đề về thời gian bầu cử.

Dẫn đầu phái đoàn Ukraine là Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia (NSDC) Rustem Umerov. Về phía Mỹ, Ngoại trưởng Marco Rubio khẳng định mục tiêu của kế hoạch hòa bình không chỉ là chấm dứt chiến sự mà còn là bảo vệ chủ quyền của Ukraine. Sau đàm phán, ông Rubio tuyên bố Mỹ mong muốn Ukraine phục hồi và đang chuẩn bị cho sự thịnh vượng lâu dài, chứ không chỉ đơn thuần là ngừng chiến.

Ukraine ghi nhận tiến triển mang tính xây dựng

Về phía Ukraine, Thư ký NSDC Rustem Umerov cho biết ông đã thông báo tóm tắt cho Tổng thống Volodymyr Zelensky về kết quả cuộc gặp và nhấn mạnh những tiến bộ đáng kể hướng tới việc đạt được một nền hòa bình công bằng.

Tổng thống Zelensky sau đó đã lần đầu tiên bình luận về cuộc đàm phán này, xác nhận rằng cuộc đối thoại mang tính xây dựng và công việc sẽ tiếp tục. Ông cho biết người đứng đầu phái đoàn đã tóm tắt cho ông về các thông số chính, những điểm chính và kết quả sơ bộ của cuộc đối thoại.

Văn phòng truyền thông của Tổng thống Zelensky cũng đưa tin rằng "cuộc thảo luận mang tính xây dựng và mọi vấn đề tại các cuộc họp đều được thảo luận một cách cởi mở và tập trung vào việc đảm bảo chủ quyền và lợi ích quốc gia của Ukraine".

Ông Umerov nhấn mạnh thêm rằng các mục tiêu cốt lõi của Ukraine, bao gồm an ninh, chủ quyền và một nền hòa bình đáng tin cậy, vẫn không thay đổi và được phía Mỹ chia sẻ hoàn toàn, khẳng định đã có những bước thu hẹp bất đồng đáng kể.