Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang Trần Hoàng Nhật Nam, trong vụ Đông Xuân 2024 – 2025 toàn tỉnh xuống giống trên 42.000 ha, vượt trên 3% so kế hoạch đề ra với sản lượng cả vụ ước trên 285.000 tấn lúa. Trong vụ Đông Xuân, nhờ chủ động triển khai các giải pháp tổ chức sản xuất phù hợp theo hướng thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai hạn mặn nên nông dân thu hoạch an toàn, ăn chắc với năng suất đạt khá.
Thu hoạch lúa Đông Xuân bằng cơ giới ở huyện Gò Công Tây (Tiền Giang).
Đến cuối tháng 3/2025, toàn tỉnh thu hoạch gần 32.000 ha; năng suất bình quân trên 68 tạ/ha và sản lượng trên 217.000 tấn. Trà lúa còn lại đang được khẩn trương thu hoạch dứt điểm trong những ngày tới.
Vụ Đông Xuân là vụ chính trong năm nên Tiền Giang tập trung thâm canh, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm giành vụ sản xuất mới thắng lợi. Địa phương phân bố lịch thời vụ xuống giống tập trung, đồng loạt với mục tiêu ứng phó hạn hán và xâm nhập mặn khi mùa khô 2024 – 2025 vào cao điểm phù hợp cho từng tiểu vùng: vùng ngọt hóa Gò Công phía Đông, vùng kiểm soát lũ phía Tây, vùng Đồng Tháp Mười.
Tỉnh cũng đã ra quân nạo vét, duy tu, sửa chữa các công trình thùy lợi phục vụ sàn xuất nhằm khai thông dòng chảy, phục vụ bơm tát sạ vùng, sạ dề đồng loạt trong vùng kiểm soát lũ phía Tây cũng như xổ xã, cải tạo môi sinh môi trường và trữ ngọt phục vụ sản xuất vùng ngọt hóa Gò Công phía Đông tỉnh.
Đặc biệt, đối với vùng dự án ngọt hóa Gò Công, nhờ triển khai chủ trương cắt không sản xuất vụ Thu Đông gắn với phân bố hợp lý lịch thời vụ Đông Xuân đã đảm bảo nông dân tổ chức sản xuất và thu hoạch an toàn trà lúa Đông Xuân trước khi hạn hán và xâm nhập mặn mùa khô 2025 tại khu vực này vào cao điểm.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang hướng nông dân sử dụng phổ biến các giống lúa thơm và lúa chất lượng cao, có khả năng chịu hạn và chịu mặn tốt, ưu tiên các giống lúa được thương lái hoặc doanh nghiệp liên kết sản xuất – tiêu thụ, bao tiêu, đầu ra thuận lợi và nông dân bán được giá như VD 20, OM 6976, OM 7347, Nàng Hoa 9, OM 5451,…
Mặt khác, phối hợp cùng các huyện, thị xã, thành phố trong vùng tăng cường tập huấn, tuyên truyền đến tận hộ nông dân về áp dụng IPM, “1 phải 5 giảm” trên cây lúa, tăng cường sử dụng phân hữu cơ, trung vi lượng tăng khả năng chống chịu trà lúa; thâm canh theo hướng hữu cơ, VietGAP giúp nông dân tiết giảm chi phí, tăng năng suất, nâng cao hiệu quả từ trồng lúa vừa bảo vệ môi sinh, môi trường giúp phát triển bền vững nghề trồng lúa thích ứng biến đổi khí hậu.
Trong vụ Đông Xuân năm 2024 - 2025, địa phương còn tổ chức 3 mô hình canh tác lúa chất lượng cao giảm phát thải tại xã Phước Trung (huyện Gò Công Đông); xã Bình Tân (huyện Gò Công Tây); xã Hậu Mỹ Bắc B (huyện Cái Bè) với quy mô 51 ha và 48 hộ tham gia.
Theo đánh giá cuối vụ, việc áp dụng quy trình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp giúp giảm sâu bệnh hại, giảm 3 lần phun thuốc bảo vệ thực vật/vụ. Về hiệu quả kinh tế, chi phí sản xuất trung bình của 3 mô hình là 18,39 triệu đồng/ha, thấp hơn ruộng đối chứng ngoài mô hình trên 3,47 triệu đồng/ha. Tổng thu trung bình trên 47,5 triệu đồng/ha, lợi nhuận trên 29 triệu đồng/ha. So với ngoài mô hình, lợi nhuận tăng thêm trên 5,5 triệu đồng/ha.
Ngoài ra, cùng với tổ chức lại sản xuất theo hướng thích ứng biến đổi khí hậu, Tiền Giang quan tâm phát triển kinh tế tập thể đẩy mạnh liên kết trong sản xuất, tiêu thụ nông sản, giải quyết đầu ra cho cây lúa địa phương. Trong vụ Đông Xuân 2024 - 2025, mạng lưới hợp tác xã nông nghiệp trong tỉnh chủ động liên kết với các doanh nghiệp và các thương lái thu mua, liên kết tiêu thụ 100% diện tích lúa, đảm bảo nông dân có lãi và an tâm thâm canh giành những vụ bội thu.
Điển hình có các Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Mỹ Trinh, Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Mỹ Quới (huyện Cái Bè); Hợp tác xã nông nghiệp Mỹ Thành Nam (huyện Cai Lậy); Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ nông thôn Bình Nhì (Gò Công Tây); Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Tăng Hòa (Gò Công Đông),…
Huyện Gò Công Tây trong vụ Đông Xuân 2024 – 2025 xuống giống trên 7.800 ha. Được xem là vựa lúa hàng hóa vùng ngọt hóa Gò Công phía Đông tỉnh, Gò Công Tây quan tâm chuyển đổi về giống, hình thành vùng trồng lúa chất lượng cao trên quy mô toàn huyện gắn với ứng dụng rộng rãi khoa học công nghệ thâm canh giành những vụ bội thu, chất lượng lúa hàng hóa nâng lên, thị trường ưa chuộng.
Theo Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Gò Công Tây Lê Thị Thanh Minh, trong vụ Đông Xuân 2024 – 2025 địa phương duy trì và nhân rộng “Vùng sản xuất lúa ứng dụng công nghệ cao”với quy mô khoảng 2.000 ha tại các xã Bình Tân, Long Bình, Vĩnh Hựu, Long Vĩnh, Thạnh Trị và Yên Luông; nhân rộng các mô hình “Cơ giới hóa đồng bộ, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất lúa ở các khâu làm đất, gieo sạ, bón phân, phun thuốc, thu hoạch”, “Sản xuất lúa hữu cơ” từ nguồn hỗ trợ cho người trồng lúa tại các xã Bình Nhì, Thạnh Nhựt, Thành Công, Bình Phú, Đồng Thạnh. Hiệu quả mang lại vượt trội so với canh tác truyền thống trước đây. Cụ thể, đã giúp nông dân giảm được chi phí đầu vào và hiệu quả kinh tế cao hơn mô hình sản xuất lúa truyền thống gần 5,4 triệu đồng/ha/vụ, chưa kể các lợi ích khác về môi sinh, môi trường và sức khỏe người dân.
"Nhờ đầu tư thâm canh theo khoa học, vụ Đông Xuân 2024 – 2025, nông dân địa phương đạt năng suất khá cao, bình quân 70 tạ đến 75 tạ/ ha, cao hơn từ 2 đến 5 tạ so với bình quân toàn tỉnh nên bà con rất phấn khởi", bà Lê Thị Thanh Minh chia sẻ.