Hồi chuông cảnh báo đảng Dân chủ

Đúng như dự đoán của giới phân tích, đảng Dân chủ của Tổng thống Barack Obama đã để mất quyền kiểm soát Hạ viện vào tay đảng Cộng hòa sau cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ và thống đốc bang hôm 2/11. Tại Thượng viện, đảng Cộng hòa cũng chỉ thiếu chút nữa là giành thế đa số từ tay đảng Dân chủ. Cán cân quyền lực giờ đây không còn nghiêng hẳn về phía Dân chủ, và điều đó cũng đồng nghĩa với việc nửa nhiệm kỳ còn lại của Tổng thống Obama sẽ là sự giằng co trong tiến trình thông qua các chính sách và sự xáo trộn trong chương trình nghị sự, đặc biệt là các vấn đề đối nội.

Quốc hội chia đôi

Trong cuộc đua ở Hạ viện, kết quả kiểm phiếu chưa đầy đủ cho thấy, các ứng cử viên đảng Cộng hòa đã giành được 232 ghế, vượt quá con số (218 ghế) cần thiết để nắm đa số, so với 179 ghế của các đối thủ đảng Dân chủ (mất 56 ghế so với trước bầu cử). Đây là chiến thắng vang dội nhất của phe Cộng hòa trong hơn 70 năm qua và là dấu chấm hết cho nhiều thập kỷ phe Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện.

 Tại Thượng viện, phe Cộng hòa cũng đã "xén bớt" quyền lực của phe Dân chủ khi giành được thêm 6 ghế ở các bang Indiana, Wisconsin, North Dakota, Pennsylvania, Arkansas và Illinois (thiếu 4 ghế so với mục tiêu mà đảng này đã đề ra nhằm giành quyền kiểm soát Thượng viện). Đảng Dân chủ vẫn giữ được đa số tại cơ quan lập pháp này nhờ thắng lớn tại bang California và Tây Virginia. Kết quả cho thấy đảng Dân chủ đã giành được 51 ghế Thượng viện so với 46 ghế của đảng Cộng hòa.

Về cuộc chạy đua giành ghế thống đốc bang, phe Cộng hòa đã giành được ít nhất 10 ghế từ phe đối lập, trong đó có các ghế thống đốc bang Ohio và Texas.

Một vài điểm sáng hiếm hoi của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử này là Thượng nghị sĩ Harry Reid - lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện - vẫn giữ được chiếc ghế của mình ở bang Nevada và ứng cử viên Jerry Brown - từng giữ chức Thống đốc bang California từ năm 1975 đến 1983 - đã thành công khi trở lại vị trí này, thay thế Thượng nghị sĩ Arnold Schwarzenegger của đảng Cộng hòa.

Lời cảnh báo cho năm 2012

Thắng lợi của phe Cộng hòa tại cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ và thống đốc bang lần này được xem như một lời cảnh báo đối với Tổng thống Obama trước thềm cuộc bầu cử tổng thống năm 2012. Sự chuyển hướng ủng hộ của cử tri Mỹ từ đảng Dân chủ sang đảng Cộng hòa cho thấy, rất nhiều cử tri không còn đủ kiên nhẫn để chờ đợi những "thay đổi" như khẩu hiệu tranh cử mà ông Obama đã sử dụng trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng hai năm trước. Trong bối cảnh Mỹ - nền kinh tế số 1 thế giới - đang phải vật lộn để thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ cùng với những hệ lụy của nó như: Tỉ lệ thất nghiệp cao "ngất ngưởng" 9,6%, thâm hụt ngân sách cao kỷ lục (gần 1.300 tỷ USD trong tài khóa 2010)…, sự thất thế của đảng Dân chủ cầm quyền trước đối thủ - đảng Cộng hòa cũng như việc tỉ lệ ủng hộ dành cho Tổng thống Obama tụt dốc thê thảm trong 2 năm cầm quyền đầu tiên không phải là điều khó hiểu. Tương tự như thế, thắng lợi của ông Obama cũng như đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012 khó có thể được đảm bảo nếu trong 2 năm còn lại của nhiệm kỳ tổng thống, ông Obama không vững tay chèo lái con thuyền nước Mỹ và đáp ứng được những mong mỏi của cử tri nước này, trước hết là việc đưa kinh tế Mỹ trở lại mạnh mẽ như xưa.

Việc đảng Cộng hòa chiếm đa số tại Hạ viện được dự báo sẽ là một trở ngại đối với các chủ trương, chính sách của Tổng thống Obama. Vì thế, ngay sau chiến thắng của đảng Cộng hòa, Tổng thống Obama đã tuyên bố, ông muốn tìm kiếm "nền tảng chung" với đảng này. Nhà Trắng cho biết, Tổng thống Obama đã điện đàm với ông John Boehner - thủ lĩnh phe Cộng hòa tại Hạ viện và nhiều khả năng sẽ trở thành Chủ tịch Hạ Viện vào tháng 1 tới thay cho bà Nancy Pelosi của đảng Dân chủ - và Thượng nghị sĩ hàng đầu của đảng Cộng hòa Mitch McConnell, nói rằng ông "mong muốn cộng tác với họ cũng như các thành viên của đảng Cộng hòa nhằm tìm kiếm một lập trường chung, đưa đất nước tiến lên và hoàn thành các công việc vì người dân Mỹ".