Việc Thổ Nhĩ Kỳ mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga đã khiến các quan chức quân sự Mỹ lo lắng điều này có thể ảnh hưởng tới hoạt động máy bay tấn công F-35 ở Thổ Nhĩ Kỳ, khi sắp tới nước này cũng dự định mua 100 chiếc tiêm kích tàng hình của Mỹ.
Hệ thống tên lửa phòng không S-400 Triumph của Nga. Ảnh: Sputnik |
Đầu tuần qua, hãng tin Reuters trích lời phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Nurettin Canikli đưa tin thương vụ mua S-400 của Nga đã hoàn tất.
Theo Thứ trưởng Không quân phụ trách các vấn đề quốc tế Mỹ Heidi Grant, thương vụ mua hệ thống tên lửa Nga của Thổ Nhĩ Kỳ khiến Mỹ “thực sự quan ngại”.
Trước đó, các nhà phân tích cho rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ cho hoạt động cả F-35 cùng S-400 trong lãnh thổ sẽ ảnh hưởng tới tính năng an toàn của chiến đấu cơ, do những thông tin mà S-400 thu nhận được có thể “phơi bày” yếu điểm của F-35.
Nhất trí quan điểm với nhận định trên, Thứ trưởng Grant bày tỏ: “Đó thực sự là một mối lo ngại nghiêm trọng, không chỉ với Mỹ, vì chúng ta cần phải bảo vệ công nghệ kỹ thuật cao, công nghệ thế hệ thứ 5” cho “tất cả các đối tác và đồng minh đã mua F-35 của chúng ta”.
Đề cập đến khả năng hai loại vũ khí có tương thích để hoạt động chung, Thứ trưởng Grant giải thích: “Chúng tôi vẫn chưa xem xét vấn đề này… chúng tôi sẽ nghiên cứu xem cơ chế hoạt động chung như thế nào trong tương lai, nếu bọn họ thực sự sử dụng cả hai. Nhưng hiện tại, tôi có thể nói chắc chắn chính sách của chúng ta không cho phép F-35 tương thích với hệ thống đó”.
Trước đó, Tướng Petr Pavel – Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ có quyền tự quyết định song sẽ phải đối mặt với “hậu quả” nếu như mua S-400 của Nga.
Tháng 7, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cho biết hệ thống phòng không S-400 của Nga không “tương thích” với các hệ thống của NATO. Tuy nhiên, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan bác bỏ mọi lời chỉ trích, giải thích Thổ Nhĩ Kỳ không muốn ngồi đợi các thành viên NATO đến bảo vệ.
Khi Mỹ chấp thuận xuất khẩu vũ khí sang một quốc gia nước ngoài, Mỹ yêu cầu quốc gia đó phải ký kết một bản thỏa thuận cho phép Mỹ giám sát nhằm đảm bảo những thông tin kỹ thuật nhạy cảm không bị rò rỉ ra ngoài.
Thứ trưởng Grant tiết lộ thỏa thuận giám sát bao gồm mọi thứ từ “việc kiểm tra nước mua vũ khí sử dụng công nghệ như thế nào cho đến kiểm soát có những loại vũ khí nào hoạt động cùng”.
Thổ Nhĩ Kỳ đã đầu tư một khoản tiền đóng góp vào chương trình thiết kế và xây dựng F-35, cũng như dự định sẽ mua khoảng 100 chiếc ngay khi chương trình hoàn thành.
Tuy nhiên, theo như Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ, Ankara đang tìm kiếm một giải pháp thay thế khi Mỹ đang trì hoãn việc giao F-35.