Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 5 tại Bắc Kinh giữa các nhà lãnh đạo Đông Bắc Á - gồm Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc - đã gửi lời cảnh báo nghiêm khắc đến CHDCND Triều Tiên, rằng họ sẽ không dung thứ cho thêm bất cứ vụ thử hạt nhân nào trong bối cảnh có nhiều lo ngại rằng Bình Nhưỡng đang chuẩn bị cho vụ thử hạt nhân lần thứ ba.

Từ trái qua phải: Tổng thống Lee Myung-bak, Thủ tướng Ôn Gia Bảo, Thủ tướng Yoshihiko Noda bắt tay trước Hội nghị Thượng đỉnh Trung - Nhật - Hàn. Ảnh: Kyodo

Theo hãng AFP, Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak đưa ra phát biểu trên sau cuộc thảo luận cùng Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo và Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda, trong đó, cả ba nhà lãnh đạo cũng nhất trí khởi động các vòng đàm phán khu vực tự do thương mại (FTA) trong năm nay. Trong bài phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Ôn Gia Bảo cũng nhấn mạnh khu vực Đông Bắc Á và Đông Á hiện vẫn còn nhiều yếu tố bất ổn, không rõ ràng và không thể dự báo trước.
Một trong những nội dung hàng đầu trong chương trình nghị sự hội nghị ngày 13/5 là các chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên. Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp kéo dài 90 phút với hai nhà lãnh đạo Trung Quốc và Nhật Bản, Tổng thống Lee Myung-bak khẳng định: “Cả ba nước chúng tôi đã nhất trí rằng chúng tôi sẽ không chấp nhận thêm bất cứ vụ thử hạt nhân hay khiêu khích nào nữa của Bắc Triều Tiên”. Mối quan ngại về vụ thử hạt nhân thứ ba nổi lên từ sau vụ phóng vệ tinh bất thành của Bình Nhưỡng hồi tháng 4/2012, mà Mỹ và các nước đồng minh cho rằng đó chỉ là vụ thử tên lửa đạn đạo trá hình đã bị cấm bởi các nghị quyết của Liên hợp quốc (LHQ).

Thủ tướng Ôn Gia Bảo cho rằng một loạt các bên có liên quan tới hòa bình trên bán đảo Triều Tiên cần tỉnh táo, kiên nhẫn và thể hiện thiện chí ở mức cao nhất để giảm nhẹ đối đầu, đưa cuộc đối thoại và đàm phán trở lại đúng lộ trình.

Theo giới phân tích, một nền hòa bình và ổn định tại khu vực Đông Bắc Á sẽ tạo tiền đề cho sự hội nhập kinh tế khu vực mạnh mẽ hơn, nhằm đối phó với đà suy giảm kinh tế toàn cầu và chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch đang gia tăng, giải phóng cho tiềm năng tăng trưởng mới của Đông Bắc Á, khu vực kinh tế được đánh giá là năng động nhất thế giới hiện nay. Hãng tin Tân Hoa xã dẫn lời Thủ tướng Ôn Gia Bảo nhấn mạnh rằng việc nhất trí khởi động tiến trình đàm phán FTA trong năm nay là “một quyết định chiến lược quan trọng” và ba nước cần nỗ lực hết sức để sớm thiết lập được FTA.

Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đã theo đuổi tiến trình này suốt gần 10 năm qua. Cuối năm 2002, Bắc Kinh đã đề xuất sáng kiến thành lập FTA. Thời gian qua, kim ngạch thương mại giữa ba nước đã tăng gấp hơn năm lần và hiện đã vượt quá 690 tỷ USD. Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản và Hàn Quốc, trong khi Nhật Bản và Hàn Quốc chiếm vị trí thứ tư và thứ sáu trong số các đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Đầu tư trực tiếp của Nhật Bản, Hàn Quốc vào Trung Quốc lần lượt là 80 tỷ và 50 tỷ USD. Khối lượng đầu tư của Trung Quốc vào hai nước này cũng xấp xỉ như vậy.

Tại hội nghị diễn ra trong hai ngày 13 - 14/5, lãnh đạo ba nước cũng đã ký thỏa thuận xúc tiến, tạo thuận lợi và bảo hộ đầu tư, vốn được coi là văn bản pháp lý quan trọng về sự hợp tác ba bên trong lĩnh vực kinh tế. Cuộc gặp cấp cao đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo ba nước Đông Bắc Á nói trên diễn ra tại thành phố Fukuoka của Nhật Bản vào năm 2008, bên lề hội nghị ASEAN+3.

H.H - T.L